دکتر کول
دکتر سعود عبدالغنی که کل این سیستم را ابداع کرده به بیبیسی گفت قطر قصد دارد میراثی بر جای بگذارد که نه فقط در جام جهانی بلکه سالهای متمادی به درد کشور بخورد.
او میگوید برای دستیابی به آنچه خود او با عنوان "آسایش حراراتی" از آن یاد میکند، سالها تحقیقات گسترده انجام شده است. آسایش حرارتی یعنی ایجاد محیطی که برای حداکثر تعداد از افراد مطبوع باشد. از سوی دیگر، گفت و گو با ورزشکاران و هواداران در مسابقات جهانی دو و میدانی سال ۲۰۱۹ در قطر در فهم این که کدام طراحی به سود تماشاچیان و بازیکنان در جام جهانی خواهد بود، تاثیری بسزا داشت.
نظر یک بازیکن
بیبیسی با هاجر صالح، مدافع تیم ملی زنان قطر که از ۱۱ سالگی فوتبال بازی میکند، مصاحبه کرده است. او خوب میداند ورزشکارانی که در شرایط سخت آبو هوایی در سطح بالا ورزش میکنند چه نیازهایی دارند. هاجر میگوید بزرگترین چالش رطوبت است.
ما به گرما عادت داریم اما ترکیب گرما و رطوبت شرایط را سختتر میکند. هاجر صالح
هاجر تجربه دست اول بازی در دو ورزشگاه خلیفه و شهر آموزش که سیستم جدید تهویه هوا در آنها راهاندازی شده را دارد.
او میگوید شرایط خیلی فرق دارد به خصوص اگر بازی در ماه ژوئن باشد که یکی از گرمترین ماههای سال در قطر است.
آیا این سیستم جدید تهویه مطبوع پایدار است؟
برگزار کنندگان جام جهانی ۲۰۲۲ قطر اطمینان دادهاند انرژی مصرفی برای خنک کردن ورزشگاهها به انتشار گازهای گلخانهای بیشتر منجر نخواهد شد چون برق مورد نیاز آن توسط نیروگاه جدید تولید برق خورشیدی تامین میشود.
اما تضمین کربنخنثی بودن کل تورنمنت، اقدامی بلندپروازانهتر است.
میزان کربن "تجسم یافته"، یعنی آلایندههای کربنی تولید شده در جریان ساخت ورزشگاهها ، ۹۰ درصد مجموع ردپای کربنی ورزشگاهها را تشکیل میدهد که به طور تخمینی ۸۰۰ هزار تن گاز گلخانهای در جو منتشر میکنند. بنابر آمار و ارقام سازمان حفاظت از محیط زیست این برابر میزان گاز گلخانهای است که اگر ۸۰ هزار بار با یک خودروی سواری دور دنیا بچرخیم، تولید خواهد شد.
اما مشکل فقط به استادیومها ختم نمیشود و مساله تاثیر حمل و نقل در جریان جام جهانی از جمله پروازهایی که هواداران را به کشور میزبان میبرند هم وجود دارد.
فیفا میگوید به دلیل ماهیت فشره این تورنمنت و فاصله کم میان ورزشگاههای قطر، میزان انتشار گازهای گلخانهای ناشی از جابجایی میان ورزشگاهها در مقایسه با جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه کمتر از یکسوم خواهد بود.
اما قطر برای تحقق وعدههای خود در مورد برگزاری یک تورنمنت سبز بر استفاده از راهکارهای تعدیل کربن تکیه دارد که به منظور جبران گازهای گلخانهای که تا کنون منتشر شده به کار گرفته میشوند.
هنوز مشخص نیست که آنها چگونه میخواهند به این هدف دست یابند. فیفا میگوید برای جبران گازهای گلخانهای که در طول جام جهانی منتشر میشوند، به استفاده از فناوریهای متفاوت از جمله مدیریت پسماند، انرژیهای تجدیدپذیر و احتمالا کاشت درخت روی آورده . هر چند هنوز نمیتوان تایید کرد که در نهایت کدام پروژهها را انتخاب کرده است.
اما ممکن است دههها طول بکشد تا این طرحها در جذب کربن موثر واقع شوند. تحقیقات اخیر بیبیسی نشان داده که برخی جنگلها که قرار بوده با هدف تعدیل کربن احداث شوند، هنوز فقط روی کاغذ وجود دارند.
با این تفاسیر، برای قضاوت در مورد این که آیا قطر واقعا به اهداف سبز خود دست یافته یا ادعاهایش مبنی بر استفاده از سیستمهای پایدار حرف پوچی بیش نبوده، هنوز به زمان نیاز داریم.
قطر علاوه بر این همچنان با انتقادها نسبت به هزینه انسانی بالا در میان ۳۰ هزار کارگر مهاجر که برای ساخت ورزشگاههای جام جهانی به خدمت گرفته شدهاند، روبروست. بنابر گزارشها شمار قابل توجهی از آنها جان باخته یا به شدت مجروح شدهاند. علاوه بر این اتهامهایی هم در رابطه با کار اجباری، شرایط کاری فرساینده، وضعیت نامناسب اقامتگاهها، عدم پرداخت حقوق و توقیف گذرنامه کارگران روبرو بوده است.
اما دولت قطر همه این ادعاها و اتهامات را رد کرده و تاکید دارد که از سال ۲۰۱۷ تدابیری را برای حفاظت از کارگران مهاجر در برابر صدمات ناشی از کار در گرمای شدید، کاهش ساعات کاری و بهبود شرایط اردوگاههای محل اقامت آنها به کار گرفته است. با این حال بنابر اطلاعات سازمان بینالمللی کار فقط طی سال ۲۰۲۱، از مجموع کارگرانی که به نحوی در پروژههای مرتبط با جام جهانی مشغول به کار بودهاند، ۵۰ نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۵۰۰ نفر به شدت مجروح شدهاند. و این یکی دیگر از مشکلات خارج از زمین بازی است که قطر برای آن زیر ذرهبین خواهد بود.