BBC 100 Phụ nữ 2022: Ai có tên trong danh sách năm nay?
BBC đã đưa ra danh sách 100 phụ nữ truyền cảm hứng và có ảnh hưởng trên thế giới năm 2022.
Trong số đó có hiện tượng âm nhạc toàn cầu Billie Eilish, Đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska, các nữ diễn viên Priyanka Chopra Jonas và Selma Blair, 'nữ Sa hoàng nhạc pop Nga' Alla Pugacheva, vận động viên leo núi người Iran Elnaz Rekabi, vận động viên nhảy ba bước Yulimar Rojas phá kỷ lục, và nhà văn người Ghana Nana Darkoa Sekyiamah.
Đây là lần thứ mười ra danh sách BBC 100 Phụ nữ và do đó, chúng tôi xem đây là cơ hội nhìn lại những tiến bộ đã đạt được trong mười năm qua. Mặc dù quyền phụ nữ đã có những bước tiến lớn - từ số lượng phụ nữ lãnh đạo đến phong trào MeToo - nhưng đối với nhiều phụ nữ trên thế giới, vẫn còn một chặng đường dài phía trước.
Danh sách này cũng phản ánh vai trò của phụ nữ ở trung tâm các xung đột trên toàn thế giới năm 2022 - từ những người biểu tình dũng cảm đòi thay đổi ở Iran, đến những phụ nữ giữa xung đột và phản kháng ở Ukraine và Nga. Năm nay, lần đầu tiên chúng tôi cũng yêu cầu những phụ nữ từng được vinh danh đề cử những người họ cho là xứng đáng được đưa vào danh sách năm 2022.
Chính trị & Giáo dục
Maeen Al-Obaidi, Yemen
Luật sư
Khi cuộc nội chiến ở Yemen càng thêm bạo lực trong năm nay, luật sư Maeen Al-Obaidi tiếp tục tập trung xây dựng hòa bình ở thành phố Taiz đang bị bao vây. Bà đảm nhận vai trò hòa giải để trao đổi tù nhân giữa các nhóm xung đột. Dù không phải lúc nào cũng thành công đưa các chiến binh về nhà sống sót, bà luôn cố gắng bảo đảm thi thể những người đã khuất được trả lại.
Bà làm tình nguyện cho Hiệp hội Phụ nữ Yemen, và bào chữa cho những phụ nữ bị cầm tù. Bà cũng là phụ nữ đầu tiên được thăng chức vào Hội đồng Hiệp hội Luật sư, giám sát ủy ban nhân quyền và tự do.
Fatima Amiri, Afghanistan
Sinh viên
Fatima Amiri là một trong những người sống sót sau vụ tấn công liều chết tại một trường học tại Kabul khiến hơn 50 người thiệt mạng, đa phần là nữ sinh. Cô bị thương nặng, mất một mắt và bị tổn thương nặng ở hàm và tai.
Trong thời gian hồi phục, cô học thi đại học và thi vào tháng Mười, đạt điểm trên 85%. Cô mơ ước được học tin học tại Đại học Kabul, và nói việc mất đi một mắt chỉ khiến cô mạnh mẽ và quyết tâm hơn.
Nathalie Becquart, Vatican
Nữ tu
Việc được Giáo hoàng Francis bổ nhiệm làm Phó Ủy Ban Thư Ký Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới đã khiến bà trở thành phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này. Trong vị trí này, bà là một trong những người cố vấn cho Giáo hoàng về các vấn đề quan trọng với Giáo hội Công giáo, và cũng là phụ nữ duy nhất có quyền bầu chọn. Tổng thư ký của tổ chức này năm 2021 nói rằng việc bổ nhiệm bà cho thấy "cánh cửa đã mở ra" cho phụ nữ.
Trước đây, nữ tu người Pháp của Dòng Xavières là nữ giám đốc đầu tiên của Cơ quan Quốc gia về Phúc âm hóa Giới trẻ và Ơn gọi tại Pháp.
Như Giáo hoàng Francis đã nói, 'nghĩa vụ của công lý là đấu tranh chống lại mọi phân biệt đối xử và bạo lực' với phụ nữ... Cùng nhau, chúng ta cần hỗ trợ bằng mọi cách để có thêm nhiều phụ nữ trong các vị trí lãnh đạo ở tất cả các cấp.
Nathalie Becquart
Taisia Bekbulatova, Nga
Nhà báo
Là một nhà báo nổi tiếng ở Nga, Taisia Bekbulatova thành lập hãng truyền thông độc lập Holod năm 2019. Tổ chức này đưa nhiều tin về cuộc chiến Ukraine, và cũng đăng nhiều câu chuyện về bất bình đẳng, bạo lực, và nữ quyền. Trang web bị chính phủ Nga chặn hồi tháng Tư, trong đợt trấn áp truyền thông độc lập.
Mặc dù vậy, Bekbulatova và nhóm của cô thề sẽ tiếp tục công việc, và thu hút được số lượng độc giả càng tăng lên. Bekbulatova, rời Nga năm 2021 sau khi bị gọi là 'đặc vụ nước ngoài', đã tự mình tới Ukraine và đưa tin về cuộc chiến từ tiền tuyến.
Tôi không tin vào sự tiến bộ không thể tránh khỏi. Nền văn minh hiện đại dường như luôn mong manh và dễ bị phá hủy. Và quyền phụ nữ thường là điều đầu tiên biến mất.
Taisia Bekbulatova
Kristina Berdynskykh, Ukraine
Nhà báo
Trong cuộc chiến Ukraine, Kristina Berdynskykh, nhà báo từng đoạt giải thưởng, đi khắp nước và đưa tin về những vùng bị pháo kích của Nga. Một số bài viết của bà đặc biệt tập trung vào đời sống hàng ngày ở một thành phố đang có xung đột.
Sinh ra ở Kherson, Berdynskykh đã làm nhà báo chính trị được 14 năm ở Kyiv, ở tạp chí NV và nhiều dự án truyền hình và đài phát thanh. Bà đã tạo ra e-People, một dự án truyền thông xã hội về những người tham gia cuộc cách mạng Euromaidan ở Ukraine, sau đó trở thành sách.
María Fernanda Castro Maya, Mexico
Nhà hoạt động quyền khuyết tật
Là một phụ nữ thiểu năng trí tuệ, Fernanda Castro đang đấu tranh cho những người khác như cô có thể tham gia chính trường. Cô là thành viên một nhóm ủng hộ quyền người khuyết tật, được hỗ trợ bởi Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, để yêu cầu tất cả các đảng phái ở Mexico nghĩ tới người bị khuyết tật trí tuệ trong chính sách của mình.
Cô làm công việc nhằm để mọi người dễ tiếp cận hơn về mặt ngôn ngữ đối với các tài liệu liên quan tới quyết định chính trị, và để mọi người tham gia nhiều hơn vào các đảng phái và sự kiện bầu cử. Castro là thành viên của phái đoàn Mexico tới LHQ trình bày về quyền người khuyết tật, và đại diện của mạng lưới toàn cầu Inclusion International.
Chanel Contos, Úc
Nhà vận động đồng thuận tình dục
Là người thành lập phong trào gọi là 'Dạy chúng tôi về đồng thuận', phong trào cổ súy cho giáo dục giới tính gồm cả giáo dục về đồng thuận tình dục , năm 2021 Chanel Contos đăng một câu chuyện trên Instagram và hỏi người theo dõi đã từng bị hoặc biết ai đó bị tấn công tình dục ở trường học không. Trong vòng 24 tiếng, hơn 200 người đã hồi đáp là "có".
Cô đưa ra kiến nghị kêu gọi dạy về đồng thuận sớm hơn ở Úc. Nhờ chiến dịch của cô, giáo dục về đồng thuận sẽ là bắt buộc ở mọi trường học từ cấp mẫu giáo đến lớp 10 kể từ năm 2023. Cô hiện đang trang bị kiến thức cho mọi người về vấn đề bỏ bao cao su khi không có đồng thuận, và đang vận động để hình sự hóa hành vi này.
Eva Copa, Bolivia
Chính trị gia
Từng là lãnh tụ sinh viên sinh ra trong một gia đình gốc Aymara, Eva Copa đang gây chấn động chính trường Bolivia. Sau khi không giành được đề cử của đảng mình để ra tranh chức thị trưởng El Alto, thành phố lớn thứ hai của nước, bà đã cạnh tranh với ứng viên của đảng và giành chiến thắng với 69% phiếu bầu. Gần đây bà công bố kế hoạch của thành phố cho phụ nữ, nhằm tăng cường quyền phụ nữ qua chính sách và đầu tư.
Copa không mới với chính trị, từng là thượng nghị sĩ từ 2015 đến 2020. Sự chia rẽ giữa bà và đảng cầm quyền được xem là thay đổi hướng tới một bối cảnh chính trị đa dạng hơn ở Bolivia.
Chúng ta cần nhiều hơn nữa phụ nữ lãnh đạo: phụ nữ luôn đứng trên đôi chân của mình, không bao giờ quỳ gối.
Eva Copa
Joy Ngozi Ezeilo, Nigeria
Giáo sư luật
Là trưởng khoa luật danh dự của Đại học Nigeria và cựu Báo cáo viên đặc biệt của LHQ về nạn buôn người, Joy Ezeilo là một trong những người đứng đầu trong lĩnh vực nhân quyền quốc tế.
Bà là giám đốc sáng lập Women Aid Collective (Tổ chức Hỗ trợ Phụ nữ), trong 25 năm qua đã cung cấp miễn phí trợ lý pháp lý và nơi ở cho 60.000 phụ nữ dễ bị tổn thương ở Nigeria. Bà cũng thành lập Tamar Sexual Assault Referral Centre, để giúp khẩn cấp nạn nhân bị lạm dụng.
Được đề cử bởi Chimamanda Ngozi Adichie, một trong những người được vinh danh năm 2021.
"Giáo sư Ezeilo đã tác động đến nhiều cuộc đời bằng cách cung cấp hỗ trợ pháp lý cho người nghèo, đặc biệt phụ nữ và trẻ em bị vi phạm nhân quyền."
Ibijoke Faborode, Nigeria
Người sáng lập ElectHER
Thông qua ElectHER, Ibijoke Faborode đang thay đổi phong trào chính trị của phụ nữ ở Nigeria. Tổ chức của cô hoạt động để thu hẹp bất bình đẳng trong đại diện chính trị và đã thu hút hơn 2.000 phụ nữ tham gia chính trị khắp châu Phi. Với chiến dịch #Agender35, tổ chức của cô đang trực tiếp hỗ trợ 35 phụ nữ đang tranh cử vào các chức vụ địa phương và liên bang cho tổng tuyển cử năm 2023, cung cấp nhân lực và tài chính.
Cô cũng là người đứng sau ứng dụng điện thoại nữ quyền đầu tiên của châu Phi, phân tích dữ liệu bầu cử. Faborode hiện phục vụ trong Hội đồng Lãnh đạo của The Democracy and Culture Foundation (Tổ chức Dân chủ và Văn hóa), tìm những cách mới để cải thiện các quy trình dân chủ.
Erika Hilton, Brazil
Chính trị gia
Người phụ nữ chuyển giới da đen đầu tiên được bầu vào Quốc hội Brazil. Erika Hilton là một nhà hoạt động chống phân biệt chủng tộc, và hoạt động cho quyền con người và quyền LGBTQ+.
Khi còn là một thiếu niên, bà bị gia đình có lối suy nghĩ bảo thủ đuổi đi và sống lang thang trên đường phố trước khi vào đại học. Tham gia chính trị từ khi là sinh viên, Hilton sau đó chuyển đến São Paulo và tham gia đảng PSOL cánh tả. Năm 2020, bà được bầu vào hội đồng thành phố và là người soạn ra luật tạo quỹ chống nạn đói ở thành phố lớn nhất của Brazil.
Cuộc đấu tranh của chúng tôi là để đạt quyền bình đẳng, tiền lương bình đẳng, và chấm dứt bạo lực giới, dù là người da đen, người Mỹ Latin, hay người da trắng, nghèo hay giàu, không chuyển giới hay chuyển giới.
Erika Hilton
Park Ji-hyun, Hàn Quốc
Nhà cải cách chính trị
Khi còn là sinh viên đại học, Park Ji-hyu bí mật giúp phá một trong những đường dây tội phạm tình dục trực tuyến lớn nhất Hàn Quốc, được gọi là phòng thứ N. Trong năm nay, cô công khai xuất hiện và tham gia chính trường, tiếp cận với các nữ cử tri trẻ tuổi.
Khi Đảng Dân chủ thua trong cuộc đua tổng thống, họ chọn cô là đồng lãnh đạo lâm thời. Cô cũng ở trong ủy ban phụ nữ, tập trung giải quyết tội phạm tình dục qua mạng. Trong tháng Sáu, đảng này tiếp tục thua và cô từ chức. Mặc dù không có vai trò chính thức nào, cô vẫn cam kết thúc đẩy bình đẳng giới trong chính trị.
Trên toàn cầu, tội phạm tình dục qua mạng đang đe dọa đến quyền lợi phụ nữ và chúng ta cần đoàn kết giải quyết vấn đề này.
Park Ji-hyun
Zahra Joya, Afghanistan
Nhà báo
Trong sáu năm dưới sự cai trị của Taliban, Zahra Joya trở thành 'Mohammad' và giả làm con trai để đi học. Khi quân Mỹ lật đổ Taliban năm 2001, cô trở lại trường học với cái tên Zahra. Cô trở thành phóng viên năm 2011 và là nữ phóng viên duy nhất trong tòa soạn.
Bà là người sáng lập Rukhshana Media, hãng thông tấn nữ quyền đầu tiên của Afghanistan, đặt theo tên một cô gái 19 tuổi bị Taliban ném đá đến chết. Joya được đưa sơ tán khỏi Afghanistan năm 2021 và hiện đang điều hành Rukhshana Media khi đang sống lưu vong ở Anh Quốc. Bà được trao giải Changemaker của Quỹ Gates vào năm 2022.
Tôi tin vào sức mạnh mềm của ngôn từ và chúng ta phải lên tiếng về những bất công với phụ nữ.
Zahra Joya
Ursula von der Leyen, Đức
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu
Nữ chủ tịch đầu tiên của Ủy ban Châu Âu, Ursula von der Leyen là chính trị gia người Đức. Bà từng phục vụ trong nội các của Angela Merkel và là nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Đức.
Sinh ra ở Brussels, bà học kinh tế và y học trước khi dấn thân vào chính trị. Bà đảm nhận vị trí hàng đầu của EU năm 2019, và từ đó đã lãnh đạo khối này vượt qua Brexit, đại dịch Covid-19, và cuộc chiến Ukraine. Bà là động lực thúc đẩy một luật của EU yêu cầu cân bằng giới trong hội đồng quản trị các công ty, đã được thông qua năm nay.
Được đề cử bởi Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin, một trong những người được vinh danh năm 2020
"Trong khi Châu Âu phải đối mặt hết khủng hoảng này đến khủng hoảng khác, Ursula von der Leyen đã thể hiện quyết tâm đáng kinh ngạc để giúp Liên minh Châu Âu vượt qua những thách thức này. Bà lãnh đạo không nao núng. Đó là những thời điểm khó khăn, nhưng bà ấy thậm chí còn mạnh mẽ hơn."
Naomi Long, Bắc Ireland
Chính trị gia
Cựu Bộ trưởng Tư pháp Naomi Long đã đưa ra luật với một số tội phạm tình dục mới ở Bắc Ireland trong năm nay, như chụp lén ngực phụ nữ hoặc gửi hình bộ phận sinh dục qua mạng không được đồng ý, và bỏ lời biện minh 'quan hệ tình dục thô bạo'. Bản thân bị dọa giết, Long cũng tìm cách nâng cao nhận thức về vấn đề quấy rối các nữ chính trị gia.
Vốn là kỹ sư dân dụng, bà gia nhập Đảng Liên minh năm 1995. Sau khi giữ chức Thị trưởng Belfast, bà trở thành Nghị sĩ Liên minh đầu tiên được bầu vào Hạ viện Anh năm 2010, đẩy ông Peter Robinson khỏi vị trí ông đã nắm giữ hơn 30 năm.
Chúng ta cần xử lý những thái độ đã tạo ra một môi trường xem lạm dụng là bình thường. Điều đó có nghĩa là tất cả chúng ta phải trực tiếp và nhất quán thách thức kiểu văn hóa nam quyền, phân biệt giới tính, và thù ghét phụ nữ.
Naomi Long
Ayesha Malik, Pakistan
Thẩm phán
Được bổ nhiệm năm nay làm nữ thẩm phán đầu tiên của Tòa án Tối cao Pakistan, Thẩm phán Ayesha A. Malik đã ra nhiều phán quyết bảo vệ quyền phụ nữ, trong đó có phán quyết quan trọng cấm cái gọi là kiểm tra bằng hai ngón tay các nạn nhân cưỡng hiếp. Những kiểu "kiểm tra trinh tiết" này được thực hiện cho các vụ tấn công tình dục, cho tới khi luật pháp cấm năm 2021.
Bên cạnh vai trò là thẩm phán Tòa án Tối cao, Malik cũng đào tạo cho thẩm phán khắp thế giới và tổ chức hội nghị cho các nữ thẩm phán ở Pakistan, khuyến khích tranh luận về vấn đề giới trong hệ thống tư pháp.
Phụ nữ phải xây dựng một cách truyền tải vấn đề mới - cách truyền tải bao gồm cả cách nhìn của họ, chia sẻ kinh nghiệm của họ, và kể về những câu chuyện của họ.
Ayesha Malik
Zara Mohammadi, Iran
Nhà giáo dục
Là một trong những người sáng lập Hiệp hội Văn hóa Xã hội Nojin, Zara Mohammad đã dành hơn một thập kỷ dạy tiếng Kurd ở thành phố quê nhà Sanandaj.
Theo Hiến pháp Iran, sử dụng ngôn ngữ vùng miền và ngôn ngữ dân tộc là được phép trong các cơ sở giáo dục, nhưng các luật sư và nhà hoạt động nói điều này không xảy ra trên thực tế và học sinh không được học tiếng mẹ đẻ ở trường học. Chính phủ Iran cáo buộc Mohammadi "thành lập hội nhóm với mục đích phá vỡ an ninh quốc gia" và cô bị kết án 5 năm tù. Cô đã ở tù từ tháng 1/2022.
Mia Mottley, Barbados
Thủ tướng
Là nữ thủ tướng đầu tiên của Barbados, Mia Mottley đã giành được nhiệm kỳ thứ hai sau chiến thắng vang dội vào tháng Giêng. Bà đã lãnh đạo Đảng Lao động Barbados từ năm 2008. Trong thời gian bà lãnh đạo Barbados, hòn đảo Caribbe này cắt đứt quan hệ với Hoàng gia Anh, không còn để vua Anh làm nguyên thủ quốc gia của mình, và trở thành nước cộng hòa mới nhất trên thế giới.
Mottley được biết đến là người lên tiếng thẳng thắn về biến đổi khí hậu. Tại COP27, bà chỉ trích các nước giàu đã không giải quyết được cuộc khủng hoảng khí hậu, và cảnh báo sẽ có một tỷ người tỵ nạn khí hậu trước năm 2050 nếu các nước không hành động.
Sepideh Qoliyan, Iran
Nhà vận động chính trị
Sinh viên luật Sepideh Qoliyan bị kết án năm năm tù vì ủng hộ quyền của người lao động ở tỉnh Khuzestan, tây nam Iran. Trong bốn năm qua, cô phải qua bốn nhà tù khác nhau ở Iran.
Ngay cả khi trong tù, cô vẫn tiếp tục công việc và gửi băng ghi âm mô tả cách đối xử "vô nhân đạo" trong tù. Cô cũng trở thành tiếng nói cho những nữ tù nhân khác, và viết sách về những "bất công" và "tra tấn" với phụ nữ trong nhà tù Iran.
Roza Salih, Scotland
Chính trị gia
Tháng 5/2022, Roza Salih trở thành người tỵ nạn đầu tiên được bầu vào Hội đồng Thành phố Glasgow. Cô đến Scotland khi còn nhỏ, khi gia đình bị buộc phải rời Iraq. Nay là ủy viên hội đồng của Đảng Dân tộc Scotland cho phường Greater Pollok, Salih đã vận động cho quyền người tỵ nạn từ khi còn là thiếu niên, và cô và bạn học đã cùng nhau phản đối khi một người bạn bị giam giữ.
Chiến dịch của họ, mang tên Những cô gái Glasgow, thu hút sự chú ý trên toàn quốc về cách đối xử với người xin tỵ nạn. Salih sau đó đồng sáng lập Scotland đoàn kết với Kurdistan, sau khi tới thăm khu vực người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ với tư cách một nhà hoạt động nhân quyền.
Simone Tebet, Brazil
Thượng nghị sỹ Liên bang Brazil
Được xem là người có thể xoa dịu tình trạng chia rẽ ngày càng sâu sắc ở Brazil, Thượng nghị sĩ Simone Tebet, người theo chủ nghĩa trung dung, đã về thứ ba trong cuộc đua tổng thống năm nay. Bà được bầu làm đại diện tiểu bang năm 2002 và thị trưởng thành phố quê hương Três Lagoas năm 2004 và 2008. Năm 2014, bà được bầu vào Thượng viện với hơn 52% số phiếu hợp lệ.
Bà là phụ nữ đầu tiên chủ trì Ủy ban Hiến pháp và Tư pháp của Thượng viện, ủy ban được coi là quan trọng nhất của Thượng viện. Là giáo sư luật hơn một thập kỷ, Tebet cũng là chủ tịch Ủy ban Hỗn hợp Chống Bạo lực với Phụ nữ.
Mọi người nên biết tương lai thuộc về phụ nữ, và vị trí của phụ nữ là bất kỳ nơi nào cô ấy muốn.
Simone Tebet
Kisanet Tedros, Eritrea
Doanh nhân giáo dục
Beles Bubu là kênh YouTube dạy ngôn ngữ và văn hóa cho trẻ em Eritrea, được thành lập bởi Kisanet Tedros. Sinh ra và lớn lên ở Ethiopia, bà hiểu được sự quan trọng của ngôn ngữ để gắn bó với cội nguồn.
Nhóm sản xuất của bà tập hợp các nghệ sĩ lồng tiếng và họa sĩ kỹ thuật số tự học từ Eritrea, Uganda, và Cộng hòa Dân chủ Congo để làm video. Các phụ huynh nói tiếng Tigrinya và con cái họ từ Eritrea và Ethiopia truy cập các video này. Tedros cũng tổ chức Lễ hội Trẻ em Beles Bubu đầu tiên cho người tỵ nạn ở Kampala, Uganda.
Cheng Yen, Đài Loan
Nhà từ thiện Phật giáo
Tỳ kheo ni Cheng Yen là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong sự phát triển của Phật giáo Đài Loan hiện đại. Là người sáng lập tổ chức nhân đạo Tzu Chi Foundation, Tỳ kheo ni đôi khi được gọi là 'Mẹ Teresa của Châu Á'.
Tỳ kheo ni bắt đầu thành lập tổ chức này vào năm 1966, chỉ với 30 bà nội trợ tiết kiệm tiền để giúp những gia đình gặp khó khăn. Tổ chức từ đó đã có hàng triệu môn đệ, cung cấp viện trợ y tế và cứu trợ giúp đỡ, đồng thời điều hành trường học và bệnh viện. Hiện nay Tỳ kheo ni gần 90 tuổi, các môn đệ tiếp tục các hoạt động từ thiện và gần đây nhất đã cung cấp viện trợ cho người tỵ nạn từ Ukraine.
Nazanin Zaghari-Ratcliffe, Anh Quốc/Iran
Nhân viên thiện nguyện
"Thế giới cần đoàn kết để bảo đảm không có ai bị bắt làm con tin hay bị bỏ tù vì việc gì đó họ không làm" là lời của Nazanin Zaghari-Ratcliffe, người Anh gốc Iran, sau khi bà được nhà nước Iran thả tự do sau một thời gian dài - chồng bà Richard phải vận động thúc đẩy chính phủ Anh bảo đảm bà được tự do và giải quyết tranh chấp nợ lịch sử với Iran.
Nazarin bị bắt giữ một cách tùy tiện ở Iran khi đi nghỉ cùng con gái năm 2016, và sau đó trở thành con tốt ngoại giao, bị chính quyền Iran bắt giữ làm con tin để gây áp lực lên chính phủ Anh. Bà bị giam giữ sáu năm - lúc đầu bị Tòa án Cách mạng kết tội âm mưu lật đổ chế độ Iran. Khi bản án đầu tiên kết thúc năm 2021, bà nhận bản án thứ hai và bị giữ tới khi đạt được giải pháp ngoại giao. Zaghari-Ratcliffe bác bỏ mạnh mẽ những lời cáo buộc và đang viết hồi ký cùng chồng.
Olena Zelenska, Ukraine
Đệ nhất phu nhân
Là một người viết kịch bản truyền hình thành công chuyên làm việc sau hậu trường, Olena Zelenska bị đẩy ra trường quốc tế khi chồng là Volodymyr Zelenskyy trở thành Tổng thống Ukraine năm 2019. Ở vị trí Đệ nhất Phu nhân, bà đã làm việc để cải thiện quyền phụ nữ và quảng bá văn hóa Ukraine.
Sau khi Nga xâm lược, bà đã sử dụng vị trí của mình để nói về nỗi đau của người Ukraine, và trở thành người vợ đầu tiên của một tổng thống nước ngoài phát biểu trước Quốc hội Hoa Kỳ. Bà hiện đang tập trung hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho trẻ em và gia đình chấn thương bởi chiến tranh.
Phụ nữ còn gánh vác nhiều trách nhiệm hơn thời bình... Một phụ nữ đã trải qua (cuộc chiến) này sẽ không bao giờ lùi bước. Và tôi chắc chắn rằng sự tự tin bên trong của chúng ta sẽ ngày càng tăng.
Olena Zelenska
Văn hóa & Thể thao
Dima Aktaa, Syria
Vận động viên môn chạy
Năm 2012, nhà của Dima Aktaa ở Syria bị ném bom. Cô bị mất một chân và khả năng làm một trong những điều cô yêu thích: chạy. Khoảng 28% người Syria bị khuyết tật, cao gần gấp đôi mức trung bình trên toàn cầu, theo dữ liệu của LHQ. Mười năm sau, Aktaa có mặt tại Anh Quốc, tập luyện để thi đấu trong kỳ Thế vận hội Dành cho người Khuyết tật 2024.
Sau khi quyên góp tiền cho người tỵ nạn trong đại dịch, cô được nhận làm thành viên của đội tuyển bóng đá thay thế của Anh, Lionhearts. Câu chuyện gần đây của cô được đưa vào video Beautiful của ngôi sao nhạc pop Anne-Marie, và cô tiếp tục nâng cao nhận thức về sức mạnh của người khuyết tật.
Zar Amir-Ebrahimi, Iran
Diễn viên
Năm nay, nữ diễn viên thắng giải và là nhà làm phim Zar Amir-Ebrahimi trở thành người Iran đầu tiên đoạt giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất tại Cannes cho vai diễn trong phim Holy Spider (Nhện Thiêng), bộ phim dựa trên câu chuyện có thật về một kẻ giết người hàng loạt chuyên nhắm vào người bán dâm.
Amir-Ebrahimi phải rời khỏi Iran để tránh bị ngược đãi và truy tố, sau khi bị rò rỉ một video thân mật và bị chiến dịch bôi nhọ về quá khứ đời sống tình cảm. Năm 2008 bà chuyển đến Paris, thành lập công ty sản xuất Alambic Production, và tiếp tục một sự nghiệp ấn tượng trước và sau máy quay.
Selma Blair, Mỹ
Diễn viên
Được biết đến qua các tác phẩm kinh điển của văn hóa đại chúng như Cruel Intentions, Legally Blonde, và loạt phim Hellboy, Selma Blair là một diễn viên điện ảnh và truyền hình người Mỹ.
Bà được chẩn đoán mắc bệnh đa xơ cứng năm 2018 và được ca ngợi đã nâng cao nhận thức về tình trạng này, nói thẳng thắn về hành trình của mình và những thách thức bà phải đối mặt. Năm nay, bà phát hành cuốn hồi ký Mean Baby, và hợp tác với một thương hiệu trang điểm dành cho tất cả mọi người, với mục đích tạo ra mỹ phẩm tiện dụng, dễ sử dụng hơn cho mọi người.
Tôi là một phụ nữ đã có quá khứ khó khăn, một phụ nữ có thể bị phán xét về nhiều thứ và có thể bị mất quyền lực dễ dàng, nhưng nhờ sự hỗ trợ của những phụ khác, tôi vẫn đang ở đây.
Selma Blair
Ona Carbonell, Tây Ban Nha
Vận động viên bơi lội
Vận động viên bơi lội nghệ thuật Ona Carbonell vận động để bình thường hóa chuyện một phụ nữ có thể vừa làm mẹ vừa là vận động viên hàng đầu. Ba lần đoạt giải Olympic, bà đã thu về hơn 30 huy chương lớn, bao gồm huy chương bạc và đồng ở Thế Vận hội.
Năm 2020, bà sinh con đầu lòng và bắt đầu tập luyện để đến Thế Vận hội Tokyo. Bà bày tỏ thất vọng khi quy tắc không để cô cho con bú sữa tại sự kiện. Năm nay, bà làm mẹ lần hai. Bà kể câu chuyện của mình trong một phim tài liệu để các nữ vận động viên khác thấy có thể vừa làm mẹ vừa tham gia thể thao.
Sarah Chan, Nam Sudan
Tuyển trạch viên NBA
Cựu cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp Sarah Chan đang dạy các em thiếu niên môn thể thao này ở khắp châu Phi. Bà cũng là phụ nữ đầu tiên ở châu Phi làm tuyển trạch viên cho đội bóng rổ Toronto Raptors của NBA.
Sau khi chạy trốn chiến tranh ở Khartoum, Sudan, bà và gia đình chuyển đến Kenya, nơi sự nghiệp bóng rổ của bà bắt đầu. Bà giành được học bổng bóng rổ tại Đại học Union ở Jackson, Tennessee, và thi đấu chuyên nghiệp ở châu Phi và châu Âu. Chan thành lập Tổ chức Home at Home/Apediet, một tổ chức phi chính phủ chống tảo hôn, ủng hộ giáo dục, và sử dụng thể thao để giáo dục giới trẻ.
Bạn là những gì bạn tin về bản thân, vì thế hãy tin vào một tương lai xứng đáng với tất cả những ước mơ và khát vọng của bạn.
Sarah Chan
Priyanka Chopra Jonas, Ấn Độ
Diễn viên và nhà sản xuất
Tham gia hơn 60 bộ phim, Priyanka Chopra Jonas là một trong những ngôi sao điện ảnh lớn nhất của Bollywood. Xuất hiện trên phim lần đầu tiên năm 2002, cựu Hoa hậu Thế giới này đã có bước đột phá ở Hollywood và làm nên lịch sử khi là nữ diễn viên Nam Á đầu tiên đóng vai chính trong một phim truyền hình Mỹ (Quantico, 2015).
Trong số các phim của bà ở Hollywood có Isn't it Romantic và The Matrix Resurrections. Bà thành lập công ty sản xuất của riêng mình, làm phim tại Ấn Độ. Chopra cũng là Đại sứ Thiện chí của Unicef, vận động cho quyền trẻ em và quyền đi học cho trẻ em gái.
Phong trào MeToo và sau đó là tiếng nói của phụ nữ đi cùng nhau, bảo vệ nhau, và sát cánh cùng nhau - có một điều gì đó rất mạnh mẽ khi mọi người cùng gắn kết.
Priyanka Chopra Jonas
Billie Eilish, Mỹ
Ca sĩ - người viết ca khúc
Siêu sao Billie Eilish, từng đoạt giải Grammy và phá kỷ lục, được biết đến là người phá vỡ nhiều giới hạn bằng âm nhạc - từ single Your Power, lên án những kẻ lạm dụng các bé gái vị thành niên, tới All The Good Girls Go To Hell, một bài hát về biến đổi khí hậu.
Cô làm nên lịch sử trong năm nay khi trở thành người trẻ nhất dẫn đầu ở Glastonbury, sử dụng ảnh hưởng của mình để phản đối quyết định của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ chấm dứt quyền phá thai. Cô đã lên tiếng cởi mở về cảm nhận về cơ thể mình, và về những giai đoạn trầm cảm, phải sống với Hội chứng Tourette.
Tôi rất nể thời đại chúng ta đang sống. Phụ nữ đang ở các vị trí đứng đầu. Có một khoảng thời gian tôi từng ở trong hố tuyệt vọng vì những cô gái như tôi không được coi trọng.
Billie Eilish
Ons Jabeur, Tunisia
Vận động viên tennis
Sau chiến tích lịch sử tại Giải Wimbledon năm 2022, ngôi sao quần vợt Tunisia Ons Jabeur trở thành phụ nữ Ả Rập hoặc Châu Phi đầu tiên lọt vào trận chung kết của Grand Slam trong kỷ nguyên giải Mở rộng. Chỉ vài tháng sau, cô vào chung kết US Open.
Cô gái 28 tuổi, bắt đầu chơi quần vợt từ năm lên ba, đã chiếm vị trí thứ hai trong bảng xếp hạng của Hiệp hội Quần vợt Nữ - vị trí cao nhất từng có cho một người Châu Phi hay Ả Rập, cả ở bảng xếp hạng nam bảng xếp hạng nữ. Jabeur đã giành được ba danh hiệu vô địch đơn nữ và được ghi nhận đã truyền cảm hứng cho một thế hệ vận động viên mới.
Sneha Jawale, Ấn Độ
Nhân viên xã hội
Khi cha mẹ bà không thể đáp ứng yêu cầu thêm của hồi môn tháng 12/2000, Sneha Jawale bị chồng thiêu sống bằng dầu hỏa. Gia đình không gửi đơn khiếu nại cảnh sát. Sau khi chồng bỏ đi và mang theo con trai, bà quyết tâm làm lại cuộc đời, làm nghề bói bài tarot và viết kịch bản - những công việc không cần người khác nhìn thấy mặt bà.
Jawale, nay là nhân viên xã hội, được mời đóng vai chính trong vở kịch Nirbhaya, đặt theo tên nạn nhân vụ hiếp dâm tập thể ở Delhi năm 2012 và dựa theo kinh nghiệm của các nạn nhân bạo lực. Biểu diễn cho khán giả khắp thế giới đã giúp bà vượt qua nỗi sợ hãi.
Trong mười năm qua, thái độ của xã hội với nạn nhân bỏng và nạn nhân bị tạt acid đã thay đổi. Tôi không xem mình thua kém một Hoa hậu Thế giới hay Hoa hậu Hoàn vũ. Tôi nói tôi đẹp, vì vậy tôi đẹp.
Sneha Jawale
Reema Juffali, Ả Rập Saudi
Vận động viên đua xe hơi
Năm 2018, Reema Juffali làm nên lịch sử khi trở thành tay đua chuyên nghiệp nữ đầu tiên của Ả Rập Saudi. Năm nay, cô thành lập một đội của riêng mình, Theeba Motorsport, để đua ở giải GT Quốc tế Mở rộng và cải thiện khả năng tiếp cận và sự tham gia đua xe của Ả Rập Saudi. Thông qua đội, tay đua chuyên nghiệp này đang tạo nhiều cơ hội và chương trình giáo dục khác nhau để tăng sự đa dạng trong môn thể thao này.
Là hình mẫu cho các tay đua nữ khác toàn thế giới, Juffali hy vọng có thể đạt được một thành tích mới khác - tham gia cuộc đua 24 giờ Le Mans cùng Theeba Motorsport.
Vẫn còn nhiều khuôn mẫu đặt ra cho phụ nữ trong xã hội. Sự hỗ trợ cần đến từ gia đình, lẫn xã hội, để có thể có thay đổi có ý nghĩa và lâu dài.
Reema Juffali
Kadri Keung, Hong Kong
Nhà thiết kế thời trang
Kadri Keung có đam mê thiết kế quần áo thẩm mỹ cho người lớn tuổi, người lành lặn lẫn người khuyết tật. Cô thành lập thương hiệu thời trang thích ứng RHYS cùng mẹ là Ophelia Keung năm 2018. Thương hiệu này được truyền cảm hứng khi cô cùng mẹ chăm sóc cho bà ngoại và nhận ra quần áo cho người lớn tuổi thường thiếu phong cách và chức năng.
Là một sinh viên tốt nghiệp ngành thời trang, Keung kết hợp kiến thức của mình với nhu cầu khách hàng, dù đó là khóa dán hay túi đựng ống thông. Thương hiệu của cô tuyển dụng và đào tạo 90 phụ nữ thiệt thòi, trong đó có một số người khuyết tật. Năm 2022, Keung thành lập Boundless, một thương hiệu cho tất cả mọi người và có sản phẩm thời trang và tiện lợi.
Mie Kyung (Miky) Lee, Hàn Quốc
Nhà sản xuất
Là một người nhiệt thành ủng hộ nghệ thuật, Miky Lee đang dẫn đầu làn sóng văn hóa Hàn Quốc. Bà là người đứng đằng sau thành công toàn cầu của K-pop và là kiến trúc sư của lễ hội âm nhạc KCON. Bà cũng là nhà sản xuất điều hành của Parasite, bộ phim nói tiếng nước ngoài đầu tiên đoạt giải Oscar cho phim hay nhất.
Lee là Phó Chủ tịch tập đoàn giải trí Hàn Quốc CJ ENM - một hãng phim truyền hình, nhà điều hành dịch vụ truyền hình cáp, và công ty sản xuất âm nhạc hùng mạnh.
Đề cử bởi nữ diễn viên Rebel Wilson, một trong những người được vinh danh năm 2021.
Bà ấy là QUYỀN LỰC PHỤ NỮ thực thụ, và là một hình mẫu cho tôi. Bà ấy đại diện và quảng bá văn hóa của mình ra thế giới, và rất đẳng cấp.
Laura McAllister, Wales
Giáo sư và cựu cầu thủ bóng đá
Từng là đội trưởng đội tuyển bóng đá nữ xứ Wales, Laura McAllister đã có nhiều vị trí cấp cao trong thể thao. Bà hiện là Phó Chủ tịch Ủy ban Bóng đá nữ của Uefa và ứng cử với tư cách là người đại diện Uefa trong Hội đồng Fifa tháng 4/2021. Bà hiện là giám đốc hội đồng quảng trị của Quỹ Hiệp hội Bóng đá xứ Wales.
Hiện là giáo sư Địa học Cardiff, McAllister là chuyên gia về chính trị xứ Wales. Năm nay, bà được chọn làm đại sứ thể thao LGBT tham dự World Cup tại Qatar. Bà bị yêu cầu bỏ chiếc mũ ống có màu cầu vồng ủng hộ cộng đồng LGBTQ+ khi bước vào sân vận động.
Milli, Thái Lan
Nghệ sĩ nhạc rap
Ca sĩ và người viết ca khúc Danupha Khanatheerakul, được biết đến với nghệ danh Milli, dùng ca từ gây tranh cãi để nêu những vấn đề như tiêu chuẩn đẹp không thực tế hoặc đồng thuận tình dục. Cô hát rap bằng nhiều thứ tiếng và thổ ngữ, đồng thời kết hợp cả tiếng lóng từ cộng đồng người chuyển giới ở Thái Lan. Gần đây cô ra album đầu tay mang tên BABB BUM BUM.
Cô đã tạo cơn sốt tại lễ hội Coachella năm nay khi thách thức các khuôn mẫu của người Thái, thách thức chính phủ Thái, và ăn xôi xoài, một món tráng miệng truyền thống của Thái Lan, trên sân khấu. Năm ngoái cô phải đối mặt với cáo buộc phỉ báng khi chỉ trích cách chính phủ Thái Lan đối phó với Covid-19. Và kết quả là, hashtag #SaveMilli lan rộng.
Rita Moreno, Puerto Rico/Mỹ
Diễn viên
Rất ít nghệ sĩ đạt được danh hiệu EGOT - người giành được bốn giải thưởng lớn Emmy, Grammy, Oscar, và Tony Award - nhưng Rita Moreno là một trong số đó. Diễn viên, ca sĩ, và vũ công người Puerto Rico này ra mắt ở Broadway năm 13 tuổi và có một sự nghiệp lừng lẫy kéo dài bảy thập kỷ.
Bà đã xuất hiện trong Singin' in the Rain và The King and I, nhưng vai diễn Anita trong bản gốc West Side Story đã khiến bà là diễn viên Mỹ Latin đầu tiên đoạt giải Oscar. Steven Spielberg đã tạo một nhân vật mới dành riêng cho Moreno, nay 90 tuổi, trong bản West Side Story mới.
Salima Rhadia Mukansanga, Rwanda
Trọng tài
Trong một khoảnh khắc lịch sử của bóng đá quốc tế, Salima Rhadia Mukansanga được Fifa chọn là một trong ba trọng tài nữ đầu tiên bắt chính ở World Cup cho nam, ở Qatar 2022 - lần đầu tiên giải đấu có phụ nữ đảm nhận vai trò này sau 92 năm.
Tháng Một năm ngoái, cô trở thành phụ nữ đầu tiên làm trọng tài tại Cúp Bóng đá Châu Phi của nam giới, và cũng làm trọng tài tại Thế Vận hội ở Tokyo. Cô cũng đã chủ trì các trận đấu ở cấp độ cao nhất của bóng đá nữ quốc tế. Trước khi hoạt động trong lĩnh vực thể thao, cô theo học nghề nữ hộ sinh.
Alla Pugacheva, Nga
Nhạc sĩ
Là ca sỹ và nhà soạn nhạc Alla Pugacheva đã bán được hơn 250 triệu đĩa nhạc. Với sự nghiệp gồm hơn 500 bài hát và 100 album, 'nữ Sa hoàng của nhạc pop Nga' là một biểu tượng văn hóa, nổi tiếng với giọng nữ cao trong trẻo của bà, mặc dù bà không còn biểu diễn.
Nhiều lần được nước Nga vinh danh vì tác phẩm âm nhạc, nhưng Pugacheva đã vài lần lên tiếng chống lại chính phủ. Bà gần đây đăng một thông điệp cho 3,6 triệu người theo dõi trên Instagram, phản đối cuộc chiến Ukraine, thu nhận các phản ứng nhiều chiều, từ những lời khen ngợi cho tới những lời phỉ báng gọi bà là kẻ phản quốc.
Thế giới đã có tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến để phụ nữ được đi học và được độc lập tài chính. Tuy nhiên, bạo hành gia đình vẫn là vấn đề lớn ở nhiều quốc gia.
Alla Pugacheva
Elnaz Rekabi, Iran
Vận động viên leo núi
Tại Giải Vô địch Châu Á diễn ra ở Hàn Quốc tháng Mười vừa qua, vận động viên leo núi người Iran Elnaz Rekabi đã thi đấu mà không có khăn trùm đầu, giữa bối cảnh biểu tình ở quê nhà chống việc bắt buộc mang hijab. Cô xếp hạng thứ tư tại cuộc thi, nhưng trở nên nổi tiếng với người biểu tình Iran. Cô được nhiều người chào đón ở sân bay Tehran khi trở về, và được khen ngợi trên mạng xã hội.
Một bài đăng trên Instagram của cô sau đó nói hijab "vô tình" rơi ra và cô xin lỗi người Iran trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình nhà nước vì sự "lộn xộn và lo lắng". Tuy nhiên, một nguồn tin nói với BBC Tiếng Ba Tư rằng cô bị ép nhận tội.
Yulimar Rojas, Venezuela
Vận động viên
Từng đoạt huy chương Olympic (vàng và bạc) và ba lần vô địch thế giới, Yulimar Rojas đạt kỷ lục thế giới ở nội dung nhảy ba bước nữ, khi đạt thành tích 15,74m ở Giải vô địch Điền kinh Thế giới trong nhà vào tháng Ba.Cô hiện đang đặt mục tiêu xa hơn - nhảy 16m.
Sinh ra ở Caracas, Venezuela, và lớn lên trong một khu vực nghèo ở bờ biển Caribbe, cô cho rằng cô thành công nhờ khởi đầu khiêm tốn. Hiện là thành viên của đội điền kinh Barcelona FC, Rojas được xem như anh hùng ở đất nước cô. Cô công khai mình là người đồng tính nữ và lên tiếng ủng hộ các vấn đề LGBTQ+.
Phụ nữ chúng ta không nên sợ hãi. Không có gì là không thể cho chúng ta, chúng ta có thể bị đánh giá thấp nhưng đã thể hiện một cách vô cùng tự hào chúng ta có thể làm được gì.
Yulimar Rojas
Sally Scales, Úc
Họa sĩ
Năm 2022, nhà tư vấn nghệ thuật Sally Scales được bổ nhiệm vào một nhóm làm việc với chính phủ Úc trước cuộc trưng cầu dân ý được gọi là 'Tiếng nói trước Quốc hội' - một cuộc tham vấn lịch sử và, nếu thành công, có thể cho người bản địa vĩnh viễn có vị trí đại diện trong Quốc hội.
Là một nhà lãnh đạo văn hóa và nghệ sĩ được kính trọng, Scales là người Pitjantjatjara, đến từ vùng Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara xa xôi ở phía nam nước Úc. Bà là phụ nữ thứ hai giữ vị trí chủ tịch APY, và là người phát ngôn của APY Art Centre Collective, một nhóm cho những doanh nghiệp văn hóa thuộc sở hữu của người bản địa.
Được đề cử bởi cựu chính trị gia Julia Gillard, người được vinh danh năm 2018.
"Sally có tác phẩm tuyệt vời và cũng giúp mọi người hiểu nhau. Bằng cách khai sáng và truyền cảm hứng cho người khác, cô đã làm xúc tác cho nhiều thay đổi để chấm dứt sự kết hợp nguy hiểm giữa phân biệt chủng tộc và phân biệt giới tính."
Nana Darkoa Sekyiamah, Ghana
Nhà văn
Cuốn sách của bà, Đời sống Tình dục của Phụ nữ châu Phi, được miêu tả là "tường thuật đáng kinh ngạc về hành trình giải phóng tình dục", trong một bài báo tán dương trên Publishers Weekly. Cuốn sách cũng được tờ The Economist xếp là một trong những cuốn hay nhất năm, phản ánh nhiều tiếng nói khác nhau từ khắp lục địa và các cộng đồng hải ngoại.
Nhà văn và nhà hoạt động nữ quyền Nana Darkoa Sekyiamah cũng đồng sáng lập Adventures from the Bedrooms of African Women - một trang web, podcast và lễ hội kể về chuyện tình dục của phụ nữ Châu Phi.
Các nhà nữ quyền đã tạo thành công không gian cho tất cả phụ nữ có thể là chính mình. Nhưng chúng ta đang phải đối mặt với phản ứng dữ dội, và phản ứng đó là do những gì chúng ta đã đạt được - và phản ứng này đặc biệt tác động tới những người đa dạng về giới hoặc không theo chuẩn thường về giới tính.
Nana Darkoa Sekyiamah
Geetanjali Shree, Ấn Độ
Nhà văn
Tiểu thuyết gia Geetanjali Shree làm nên lịch sử trong năm nay khi trở thành nhà văn tiếng Hindi đầu tiên đoạt giải Booker Quốc tế cho cuốn Tomb of the Sand, bản dịch tiếng Anh của cuốn Ret Samadhi của bà. Bản dịch tiếng Pháp của tác phẩm cũng lọt vào danh sách tranh giải Emile Guimet Prize.
Shree viết hai thể loại hư cấu và phi hư cấu bằng tiếng Hindi và tiếng Anh. Với cấu trúc và cách sử dụng ngôn ngữ sáng tạo, tác phẩm của bà đã được dịch sang nhiều thứ tiếng khác ở Ấn Độ và nước ngoài. Bà cũng cùng tham gia viết kịch bản sân khấu với nhóm kịch Vivadi mà bà là một thành viên sáng lập.
Phụ nữ trước nay luôn phải thương lượng cho không gian của mình. Nhưng trong thời đại chúng ta, đã có những tiến bộ rõ rệt trong mọi lĩnh vực đời sống, ngay cả khi không đồng đều giữa các nền văn hóa và giữa các tầng lớp.
Geetanjali Shree
Alexandra Skochilenko, Nga
Họa sĩ
Họa sĩ người St Petersburg Alexandra Skochilenko bị giam giữ vì thay bảng giá trong siêu thị với thông điệp về cuộc chiến Ukraine, bao gồm thông tin về số thương vong có thể xảy ra trong vụ không kích nhà hát Mariupol. Sau khi bị một người đang mua sắm báo cáo, cô bị buộc tội theo luật cấm 'thông tin sai lệch' về quân đội Nga.
Hiện đang bị giam giữ chờ xét xử, cô xem mình là tù nhân lương tâm và phải đối mặt với án tù có thể lên tới 10 năm.
Skochilenko viết truyện tranh tập trung vào sức khỏe tâm thần, như Ghi chú về Trầm cảm và Chứng cuồng là gì? Bạn gái của cô đã lên tiếng lo ngại về sức khỏe của Skochilenko trong trại giam.
Velia Vidal, Colombia
Nhà văn
Là một người kể chuyện và quảng bá văn hóa từ vùng El Chocó của Colombia, Velia Vidal thích chia sẻ sách vở. Bà là người sáng lập Motete, một tổ chức thúc đẩy đọc viết và quảng bá nét văn hóa độc đáo của Chocó. Bà cũng tổ chức lễ hội đọc viết Chocó, xem văn chương là công cụ chống lại bất bình đẳng và phân biệt chủng tộc ở một trong những khu vực thiếu thốn nhất ở Colombia.
Tác phẩm gần đây của bà, Aguas de Estuario, là cuốn sách đầu tiên được Bộ Văn hóa Colombia tài trợ xuất bản dành cho các nhà văn Colombia gốc Phi. Bà là nhà nghiên cứu cho dự án Afluentes, một sáng kiến chung với Bảo tàng Anh.
Chúng ta hiện nay đã nhận thức rõ hơn về sự áp bức phụ nữ trong lịch sử và nhu cầu phải khắc phục nó, nhưng chúng ta không nhận ra rằng sự phân biệt chủng tộc càng làm nặng thêm những sự áp bức này với người gốc Phi và người bản địa.
Velia Vidal
Esraa Warda, Algeria/Mỹ
Vũ công
Sinh ra trong cộng đồng nhập cư từ Algeria, Esraa Warda là một chiến binh văn hóa, đưa điệu nhảy truyền thống của Algeria từ phòng khách vào lớp học. Bà ủng hộ bảo tồn các truyền thống khiêu vũ của phụ nữ Bắc Phi, đặc biệt tập trung vào raï, một thể loại gắn liền với phản kháng xã hội.
Bà được dạy bởi Cheikha Rabia, một trong số ít nữ bậc thầy về raï trong cộng đồng hải ngoại. Warda là một nghệ sĩ lưu diễn và nhà giáo dục, và các buổi biểu diễn và hội thảo của bà đã đi khắp thế giới, từ Washington DC tới London.
Hoạt động xã hội & Vận động
Lina Abu Akleh, Lãnh thổ Palestine
Người vận động nhân quyền
Người vận động nhân quyền Lina Abu Akleh là cháu của nhà báo Mỹ gốc Palestine Shireen Abu Akleh, phóng viên của Al Jazeera bị giết khi đang đưa tin về cuộc đột kích của quân Israel ở West Bank vào tháng Năm. Quân đội Israel nói có "khả năng cao" bà bị binh lính giết "nhầm".
Lina hiện là gương mặt đại diện cho chiến dịch đòi công lý và quy trách nhiệm cho những kẻ gây ra cái chết của dì mình. Cô có bằng thạc sĩ về nghiên cứu quốc tế tập trung vào nhân quyền. Cô được vinh danh là một trong những nhà lãnh đạo mới nổi trong danh sách TIME100 năm 2022.
Chúng tôi cần tiếp tục công việc của dì tôi Shireen Abu Akleh và tiếp tục mở rộng góc nhìn của phụ nữ, để bảo đảm những câu chuyện chúng ta kể và những thông tin chúng ta thu thập là công bằng, chính xác và toàn diện - nếu không có phụ nữ, điều đó là không thể.
Lina Abu Akleh
Velmariri Bambari, Indonesia
Nhà hoạt động
Làm việc ở một vùng xa xôi hẻo lánh của Indonesia, Velmariri Bambari đấu tranh cho nạn nhân bạo lực tình dục ở Trung tâm Sulawesi. Bà thuyết phục các thành viên của hội đồng địa phương phá tập tục và không phạt tiền với những nạn nhân bị lạm dụng tình dục.
Theo thông lệ, hình thức xử phạt "rửa làng" quy định rằng những thủ phạm bị cho là làm ô nhiễm các giá trị truyền thống phải nộp phạt. Quy tắc này cũng áp dụng cho nạn nhân. Nhờ chiến dịch của bà, Bambari thường là người đầu tiên được cảnh sát liên lạc khi có trường hợp bạo lực tình dục. Bà đã giải quyết vài trường hợp trong năm nay.
Mặc dù khuyết tật về thể chất, tôi muốn cống hiến sức lực để đem lại quyền lực cho phụ nữ, tạo cơ hội để họ có thể độc lập về tài chính.
Velmariri Bambari
Tarana Burke, Hoa Kỳ
Nhà hoạt động
Hashtag #MeToo lan truyền cách đây năm năm, và hàng triệu người khắp thế giới chia sẻ chuyện mình bị quấy rối tình dục. Nhưng phong trào đã được bắt đầu từ năm 2006, khi người sống sót và nhà hoạt động Tarana Burke đặt ra cụm từ này để nâng cao nhận thức về lạm dụng và bạo lực với phụ nữ.
Khi dòng tweet năm 2017 của diễn viên Alyssa Milano mở rộng #MeToo, nó dẫn đến một thảo luận toàn cầu về cách phụ nữ bị đối xử và cho nạn nhân tiếng nói. Burke vẫn tiếp tục ủng hộ những người sống sót sau lạm dụng, và tiếp tục đấu tranh để thay đổi văn hóa và hệ thống.
Sanjida Islam Choya, Bangladesh
Sinh viên
Bangladesh là một trong những quốc gia có tỷ lệ tảo hôn cao nhất thế giới, nhưng Sanjida Islam Choya đang cố gắng thay đổi điều đó. Mẹ cô kết hôn khi còn trẻ, nhưng sau khi được truyền cảm hứng bởi một bài thuyết trình ở trường về hệ quả của nạn tảo hôn, Choya đã quyết định hành động.
Cô và bạn bè, giáo viên và cộng tác viên gọi mình là Ghashforing (Châu chấu), và báo cho cảnh sát các trường hợp tảo hôn. Nay ở đại học, cô vẫn tiếp tục hoạt động cho Ghashforing và cố vấn cho các thành viên mới. Cho tới nay họ đã ngăn cản được 50 trường hợp tảo hôn.
Heidi Crowter, Anh Quốc
Nhà vận động cho người khuyết tật
Heidi Crowter vận động để thay đổi cách nhìn của mọi người với những người mắc hội chứng Down. Cô đưa chính phủ Anh ra tòa về luật có nội dung cho phép phá thai tới trước khi sinh trong trường hợp bào thai bị Down, và nói đó là phân biệt đối xử. Tòa Thượng thẩm đã ra phán quyết không ủng hộ cho thách thức của cô và nói luật pháp nhằm đạt cân bằng giữa quyền lợi đứa trẻ chưa sinh và quyền lợi người phụ nữ. Tháng 11, Crowter thua trong phiên phúc thẩm, nhưng cho biết cô và nhóm của cô sẽ "tiếp tục chiến đấu" và đưa lên Tòa án Tối cao.
Cô là người bảo trợ cho tổ chức Positive About Down (Tích cực về hội chứng Down) và là người sáng lập Nhóm Chính sách Quốc gia về Hội chứng Down. Trong tháng Tám, cô xuất bản cuốn sách mang tên I'm just Heidi.
Tôi muốn phụ nữ mang thai có thông tin đúng đắn về hội chứng Down. Tôi muốn mọi người theo kịp thời đại và nhìn nhận chúng tôi đúng với con người thực sự của chúng tôi.
Heidi Crowter
Sandya Eknaligoda, Sri Lanka
Nhà hoạt động nhân quyền
Là một nhà hoạt động về nhân quyền, Sandya Eknaligoda giúp đỡ hàng ngàn người mẹ và người vợ bị mất người thân trong nội chiến ở Sri Lanka. Chồng bà, Prageeth Eknaligoda, một nhà báo điều tra và họa sĩ biếm họa nổi tiếng, mất tích tháng 1/2020. Ổng chỉ trích mạnh mẽ chính phủ và đã tiến hành điều tra cáo buộc rằng người ly khai Tamil Tiger bị hành hạ.
Từ khi chồng mất tích, người mẹ hai con này đã đi tìm công lý. Bà cáo buộc những người ủng hộ Mahinda Rajapaksa, cựu tổng thống Sri Lanka, đã bắt cóc chồng bà. Mặc dù đã bị xác định danh tính nhưng các nghi phạm đều được tuyên trắng án.
Tôi là một phụ nữ đấu tranh thay người khác mỗi khi có thể, và vượt qua thử thách dù bị lời xúc phạm và vu khống, bằng cách cống hiến và hy sinh.
Sandya Eknaligoda
Gohar Eshghi, Iran
Nhà hoạt động dân sự
Gohar Eshghi đã trở thành biểu tượng của sức chịu đựng và sự bền bỉ ở Iran. Con bà, Sattar Beheshti, là một blogger bị giết trong trại giam cách đây một thập kỷ và Eshghi từ đó đã kêu gọi công lý, cáo buộc nhà nước Iran tra tấn và giết người.
Bà là thành viên Những Bà mẹ Iran đi Khiếu Nại, một nhóm đi đòi công lý cho những vụ giết con cái họ. Xem Ayatollah Ali Khamenei, Lãnh đạo Tối cao của Iran, là người có trách nhiệm với cái chết của con bà, bà cùng ký lá thư năm 2019 kêu gọi ông từ chức. Trong các cuộc biểu tình năm nay sau cái chết của Mahsa Amini, Eshghi bỏ khăn trùm đầu để thể hiện đoàn kết với người biểu tình.
Ceci Flores, Mexico
Nhà hoạt động
Năm 2015, con trai Alejandro, 21 tuổi, của Ceci Flores bị những người đàn ông có vũ trang bắt đi. Bốn năm sau, một con trai khác của bà, Marco Antonio, 31 tuổi, bị một nhóm tội phạm bắt cóc. Flores nói hoạt động của bà là do nỗi sợ sau này sẽ chết mà không biết chuyện gì xảy ra với con mình, nạn nhân những vụ mất tích cưỡng bức ở Mexico.
Năm nay, đất nước này có một cột mốc đau đớn, với 100.000 người bị xem là mất tích và LHQ gọi đây là "thảm kịch có quy mô khổng lồ". Dưới sự lãnh đạo của Flores, nhóm Madres Buscadoras de Sonora (Những người mẹ đang tìm kiếm của Sonora) đã xác định vị trí hơn 1.000 người mất tích trong các ngôi mộ đáng ngờ.
Geraldina Guerra Garcés, Ecuador
Nhà hoạt động chống sát hại phụ nữ
Là người bảo vệ nữ quyền trong hơn 17 năm, Geraldina Guerra Garcés hoạt động để bảo vệ nạn nhân nữ bị bạo lực ở Ecuador. Bà chuyên thu thập thông tin để khiến mọi người chú ý hơn về nạn giết chết phụ nữ chỉ vì giới tính của họ.
Bà là người đưa ra sáng kiến Bản đồ Trí nhớ, tìm cách tạo ra "bản đồ cuộc đời" cho các nạn nhân, để họ không bị quên lãng và để thay đổi thái độ trong xã hội nói chung. Guerra theo dõi và lập bản đồ các trường hợp cho Liên minh Nữ quyền và Mạng lưới Chống Bạo lực Giới ở Mỹ-Latin. Bà cũng đại diện cho Quỹ Aldea và mạng lưới các mái ấm cho phụ nữ ở nước này.
Nếu không có hành động mạnh mẽ để ngăn chặn các vụ giết phụ nữ, sẽ không có tiến bộ cho bất kỳ ai. Mặc dù luật mới đã có hiệu lực, chúng ta vẫn đang bị giết hại, và điều đó phải thay đổi.
Geraldina Guerra Garcés
Moud Goba, Anh Quốc
Nhà hoạt động LGBTQI+
Bản thân là người tỵ nạn, Moud Goba đã làm việc gần hai thập kỷ với các tổ chức cấp cơ sở để thúc đẩy người tỵ nạn hòa nhập. Bà hiện là quản lý quốc gia của Micro Rainbow, một tổ chức cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho người xin tỵ nạn LGBTQI+. Bà lãnh đạo dự án nhà cửa của họ, cung cấp 25.000 giường mỗi năm cho người vô gia cư, và cũng tham gia chương trình việc làm của họ.
Gần đây, Goba quản lý quá trình hòa nhập ở Anh Quốc của người LGBTQI+ từ Afghanistan. Bà là một trong những thành viên sáng lập UK Black Pride và hiện là chủ tịch hội đồng quản trị của họ.
Gehad Hamdy, Ai Cập
Nha sĩ và người hoạt động nhân đạo
Nha sĩ Gehad Hamdy cũng là người sáng lập và quản lý Speak Up, một sáng kiến nữ quyền của Ai Cập sử dụng mạng xã hội để nói về những kẻ phạm bạo lực giới và quấy rối tình dục. Đã có một loạt tội ác bạo lực với phụ nữ khắp Ai Cập năm 2022, khiến vấn đề trở thành tâm điểm.
Tổ chức này khuyến khích phụ nữ lên tiếng khi bị lạm dụng, và cũng hỗ trợ về pháp lý về tinh thần, và gây áp lực buộc chính quyền hành động. Chiến dịch của Hamdy đã nhiều lần được công nhận, bao gồm giải thưởng về quyền bình đẳng và không phân biệt đối xử ở Diễn đàn Công lý Thế giới 2022.
Vẫn còn một chặng đường dài phía trước; chúng ta không ở đâu gần đích. Trên thực tế, chúng ta chỉ mới bắt đầu.
Gehad Hamdy
Judith Heumann, Hoa Kỳ
Người vận động vì quyền lợi người khuyết tật
Judith Heumann cống hiến cuộc đời mình để đấu tranh cho quyền người khuyết tật. Sau khi mắc bệnh bại liệt khi còn nhỏ, bà trở thành người đầu tiên ngồi xe lăn trở thành giáo viên ở Thành phố New York.
Bà là một người được thế giới công nhận trong phong trào quyền người khuyết tật, và các hoạt động của bà có vai trò lớn trong việc thực thi một số đạo luật quan trọng. Heumann phục vụ trong cả chính quyền Clinton và Obama, và có hơn 20 năm kinh nghiệm trong các hoạt động phi lợi nhuận.
Được đề cử bởi nhà hoạt động quyền người khuyết tật Shani Dhanda, một trong những người được vinh danh năm 2020.
"Tôi thực sự được truyền cảm hứng từ Judith, một người suốt 30 năm đã làm việc để thúc đẩy quyền người khuyết tật trên toàn cầu. Bà ấy vẫn là một nhà hoạt động không mệt mỏi và là một phần quan trọng trong phong trào đấu tranh vì quyền người khuyết tật."
Jebina Yasmin Islam, Anh Quốc
Nhà vận động
Là chị gái của giáo viên tiểu học Sabina Nessa, người bị sát hại trong một công viên ở London tháng 9/2021, Jebina Yasmin Islam đã trở thành một người vận động cho sự an toàn của phụ nữ trên đường phố Anh Quốc. Cô cũng vận động đòi đổi luật để các bị cáo phải ra hầu tòa để nghe tuyên án.
Sau cái chết của em gái, Islam chỉ trích chính phủ Anh thiếu hỗ trợ, và nói điều đó cho thấy bạo lực nam giới ít được chú ý như thế nào. Cô cũng lên tiếng về phân biệt chủng tộc - cô nói họ sẽ được đối xử tốt hơn nếu là một "gia đình người Anh da trắng bình thường". Islam mô tả em gái là một "hinh mẫu tuyệt vời", một người "mạnh mẽ, thông minh, và không sợ hãi".
"Hãy yêu bản thân mình hơn bất cứ ai trên hành tinh này."
Sabina Nessa
Một thông điệp từ nhật ký của Sabina Nessa, do chị gái Jebina chia sẻ.
Layli, Iran
Người biểu tình
Một trong hình ảnh biểu tượng của các cuộc biểu tình ở Iran là một phụ nữ, quay từ phía sau, buộc tóc đuôi ngựa và chuẩn bị biểu tình trên đường phố. Hình ảnh cô trở thành biểu tượng cho sự dũng cảm của người biểu tình, nhưng danh tính cô bị nhầm với Hadis Najafi, một phụ nữ 22 tuổi bị giết trong cuộc biểu tình.
Nói với BBC Tiếng Ba Tư, người phụ nữ thật sự trong bức ảnh nói cô sẽ "chiến đấu vì những người như Hadis Najafi và Mahsa Amini". Chế độ Iran, cô nói, "không làm họ sợ với những lời đe dọa giết chóc. Chúng tôi hy vọng Iran được tự do."
Hadizatou Mani, Niger
Nhà vận động chống nô lệ
Bị bán trở thành 'người vợ thứ năm' khi 12 tuổi, Hadizatou Mani bị biến thành nô lệ dưới tập tục wahaya, khi một người đàn ông có quyền lực cưới thêm một người vợ không chính thức để phục vụ bốn người vợ hợp pháp của mình. Sau khi được trả tự do hợp pháp năm 2005, Mani tái hôn, nhưng chủ cũ kiện bà lấy hai chồng. Bà bị kết tội và kết án sáu tháng tù giam.
Mani thách thức phán quyết và được Tòa án Tối cao Niger hủy bỏ bản án năm 2019, và qua đó cấm tập tục wahaya. Bà hiện là một người đấu tranh chống chế độ nô lệ và giúp đỡ những phụ nữ khác trốn thoát.
Oleksandra Matviichuk, Ukraine
Luật sư nhân quyền
Trong 15 năm, Oleksandra Matviichuk đã lãnh đạo Trung tâm Tự do Dân sự, một trong những người và tổ chức được trao Nobel Hòa bình năm 2022 cho công trình ghi lại tội ác chiến tranh của Nga sau cuộc xâm lược Ukraine.
Trung tâm mang di sản của các nhà bất đồng chính kiến người Ukraine từ thập niên 60, tập trung vào nhân quyền. Năm 2014, đây là tổ chức nhân quyền đầu tiên tới Crimea, Luhansk, và Donetsk để ghi lại tội ác chiến tranh. Họ đang kêu gọi một tòa án quốc tế điều tra Nga về các cáo buộc vi phạm nhân quyền tại Chechnya, Moldova, Georgia, Syria, Mali và Ukraine.
Lòng dũng cảm không có giới tính.
Oleksandra Matviichuk
Narges Mohammadi, Iran
Nhà hoạt động nhân quyền
Nhà báo và người được đề cử Nobel Hòa bình Narges Mohammadi là phó chủ tịch của Trung tâm Bảo vệ Nhân quyền ở Iran và vận động không mệt mỏi để bãi bỏ án tử hình. Trong các cuộc biểu tình hiện nay, bà gửi thư từ nhà tù Evin, yêu cầu LHQ ngăn chặn nhà nước Iran tuyên án tử hình với người biểu tình.
Năm 2010, Mohammadi bị kết án 11 năm tù, sau đó tăng thành 16 năm tù, khi phát biểu khi tại ngoại về cách đối xử tù nhân ở Evin. Phim tài liệu Tra tấn Trắng của bà làm về hình phạt biệt giam, phỏng vấn 16 cựu tù nhân. Hai con của bà hiện đang sống lưu vong với chồng là nhà hoạt động chính trị Taghi Rahmani.
Tamana Zaryab Paryani, Afghanistan
Nhà hoạt động
Vài ngày sau khi tham gia biểu tình vào tháng Giêng kêu gọi quyền được đi học và làm việc, Tamana Zaryab Paryani và các chị em gái của cô bị một nhóm đàn ông có vũ trang bắt đi. Trong bối cảnh quốc tế lên án và kêu gọi trả tự do cho họ, Taliban phủ nhận có liên quan.
Cô đã kịp quay phim lại phản ứng của mình trước vụ bắt giữ và đăng video trên mạng. Đoạn video của Paryani lan truyền khắp nơi và gây chú ý về những nhà hoạt động nữ bị mất tích. Cô bị giam giữ ba tuần trước khi được thả tự do. Hiện nay cô đang sống ở Đức và, để thể hiện đoàn kết với phụ nữ Afghanistan, đã đốt khăn trùm đầu của mình, một hành động bị nhiều phụ nữ Afghanistan coi là gây tranh cãi.
Trong khi phụ nữ trên thế giới đang tiến bộ thì phụ nữ Adghanistan bị đẩy lùi 20 năm. 20 năm thành tựu của phụ nữ đã bị tước đi.
Tamana Zaryab Paryani
Alice Pataxó, Brazil
Nhà hoạt động người bản địa
Là nhà vận động về khí hậu, nhà báo và người có ảnh hưởng, Alice Pataxó muốn nâng cao nhận thức về cách các chính sách về môi trường và nông nghiệp của chính phủ Brazil đe dọa đến quyền đất đai của người bản địa. Là một tiếng nói cho người Pataxó, cô muốn thách thức cách nhìn của thực dân với các cộng đồng bản địa và làm sáng tỏ những vụ sát hại các nhà hoạt động môi trường.
Cô là nhà báo cho Colabora và làm video cho kênh YouTube Nuhé, một thuật ngữ nói đến sự kiên cường của người bản địa ở Brazil.
Được đề cử bởi nhà hoạt động về quyền đi học Malala Yousafzai, một trong những người được vinh danh năm 2021
"Tôi rất tự hào được đề cử Alice Pataxó cho danh sách 100 Phụ nữ của BBC năm nay. Sự kiên định đấu tranh của Alice về khí hậu, bình đẳng giới, và quyền của người bản địa cho tôi hy vọng rằng một thế giới bền vững và bình đẳng đang ở trong tầm tay."
Roya Piraei, Iran
Nhà hoạt động
Trong tháng Chín, một bức hình của Roya Piraei được lan truyền khắp nơi. Mẹ cô, Minoo Majidi, 62 tuổi, đang biểu tình ở Kermanshah, thành phố nói tiếng Kurd lớn nhất ở Iran, thì bị lực lượng an ninh bắn chết. Piraei đứng bên mộ mẹ với cái đầu cạo trọc, hai tay ôm tóc và mắt nhìn thẳng vào camera đầy thách thức.
Các cuộc biểu tình chống chính phủ ở Iran bắt đầu từ khu vực người Kurd, sau cái chết của Mahsa Amini, một phụ nữ 22 tuổi người Kurd. Piraei từ đó đã gặp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron để nhận được sự ủng hộ từ quốc tế với các cuộc biểu tình đang diễn ra.
Yuliia Sachuk, Ukraine
Người lãnh đạo quyền người khuyết tật
Nhà bảo vệ nhân quyền người Ukraine Yuliia Sachuk đứng đầu Fight for Right, một tổ chức do phụ nữ khuyết tật lãnh đạo. Bà phát động một đội ngũ cứu trợ khi Nga xâm lược Ukraine, làm việc suốt ngày đêm phối hợp với các tổ chức quốc tế để sơ tán và cứu sống hàng ngàn người Ukraine bị khuyết tật.
Sachuk muốn giúp trẻ em gái và phụ nữ khuyết tật có thể tham gia việc ra quyết định. Bà tham gia chương trình Lãnh đạo Châu Âu của Quỹ Obama, từng đoạt Giải thưởng Nhân quyền Quốc gia năm 2020, và là ứng viên của Ukraine trong Ủy ban Quyền Người Khuyết tật của LHQ.
Suvada Selimović, Bosna và Hercegovina
Nhà vận động cho hòa bình
Đã 30 năm từ khi chiến tranh tàn phá Bosnia và Herzegovina, Suvada Seimović hiện đang sống trong một ngôi làng mà bà giúp xây dựng lại, cùng những phụ nữ tản cư khác trở lại làng. Là góa phụ có con nhỏ, Selimovic thành lập Anima, một tổ chức thành lập vì hòa bình và nữ quyền.
Sau khi hài cốt của chồng bà được tìm thấy trong mộ tập thể năm 2008, bà đã làm chứng tại tòa án tội phạm chiến tranh và khuyến khích các phụ nữ khác cùng làm. Ngày nay, Anima tổ chức hội thảo cho phụ nữ bị chấn thương chiến tranh, và tạo cơ hội cho họ bán sản phẩm của mình.
Efrat Tilma, Israel
Tình nguyện viên
Là tình nguyện viên chuyển giới đầu tiên trong lực lượng cảnh sát Israel, nhà hoạt động Efrat Tilma trả lời các cuộc gọi khẩn cấp và tìm cách cải thiện mối quan hệ giữa cảnh sát và cộng đồng LGBTQ+. Tilma rời Israel khi còn là thiếu niên sau khi bị gia đình từ bỏ và bị cảnh sát quấy rối. Bà phẫu thuật chuyển giới năm 1969 ở Casablanca, khi phẫu thuật này bị cấm ở phần lớn Châu Âu.
Bà trở thành tiếp viên hàng không ở Berlin và kết hôn. Bà quay lại Israel năm 2005, sau khi ly dị và cảm thấy Israel đã trở nên cởi mở hơn với cộng đồng LGBTQ+, và tham gia hoạt động tình nguyện với cảnh sát.
Châu Hiểu Tuyền (Zhou Xiaoxuan), Trung Quốc
Nhà hoạt động nữ quyền
Là gương mặt đại diện cho phong trào MeToo ở Trung Quốc, trường hợp của Châu Hiểu Tuyền được các nhà nữ quyền ở Trung Quốc và khắp toàn cầu theo dõi. Năm 2018, cô kiện Chu Quân (Zhu Jun), một ngôi sao dẫn chương trình của kênh truyền hình nhà nước CCTV, cáo buộc ông sờ soạng và cưỡng hôn cô khi cô thực tập năm 2014. Ông phủ nhận cáo buộc và kiện cô tội phỉ báng.
Vụ kiện của cô bị bác do không đủ bằng chứng và năm nay vụ kháng cáo của cô bị từ chối, điều một số kênh truyền thông nước ngoài gọi là đòn giáng cho MeToo ở Trung Quốc. Châu Hiểu Tuyền hiện hỗ trợ những phụ nữ bị quấy rối tình dục, và tham gia nêu bật những vấn đề nữ quyền ở Trung Quốc.
Phụ nữ cắt tóc, Iran
Người biểu tình
Các cuộc biểu tình lan rộng nổ ra ở Iran năm nay, sau cái chết của Mahsa Amini, một cô gái 22 tuổi người Kurd bị cảnh sát đạo đức Tehran bắt giữ ngày 13/9 bị vi phạm các quy tắc nghiêm ngặt của Iran yêu cầu phụ nữ che tóc bằng hijab, hay khăn trùm đầu.
Năm nay chúng tôi muốn công nhận vai trò của phụ nữ trong các cuộc biểu tình, tranh đấu cho tự do và chống lại việc ép buộc mang hijab.
Hành động cắt tóc đã trở thành một trong những biểu tượng của một phong trào đã lan rộng đến người nổi tiếng, chính trị gia, và các nhà vận động toàn thế giới. Một số cộng đồng Iran xem đó là một cách để tang truyền thống.
Sức khỏe & Khoa học
Aye Nyein Thu, Myanmar
Bác sĩ
Aye Nyein Thu là một tình nguyện viên tiền tuyến ở các khu vực khủng hoảng tại Myanmar, tập trung vào bang Chin nghèo nàn và xa xôi. Cô đã dựng một bệnh viện tạm thời với một phòng mổ nhỏ tháng 11/2021, và từ đó đã điều trị cho người bệnh và người bị thương.
Trong thời gian rảnh, cô đến những khu vực khác gần như không có điều kiện y tế, để giúp bệnh nhân địa phương, bao gồm người lánh nạn. Trong quá trình làm việc, cô đã bị quân đội Myanmar buộc tội 'kích động bạo lực', và bị cáo buộc hỗ trợ các nhóm dân quân chống chính phủ trong khu vực được gọi là Lực lượng Phòng vệ Nhân dân.
Sirisha Bandla, Ấn Độ
Kỹ sư hàng không
Sirisha Bandla đã tới rìa không gian trong chuyến đi lịch sử Unity 22 năm 2021, chuyến bay vũ trụ có phi hành đoàn đầu tiên của Virgin Galactic - trở thành phụ nữ thứ hai sinh ở Ấn Độ bay vào vũ trụ.
Ban đầu hứng thú với không gian từ khi còn nhỏ, Bandla theo học ngành kỹ sư hàng không ở Mỹ. Cô hiện là phó chủ tịch phụ trách các hoạt động nghiên cứu và vấn đề chính phủ của Virgin Galactic, công việc bao gồm làm việc với khách hàng để thí nghiệm khoa học và công nghệ trên SpaceShip của Virgin Galactic.
Được đề cử bởi diễn viên Sunny Leone, một trong những người được vinh danh năm 2016.
"Trong một ngành đàn ông thống trị, việc Sirisha vượt qua mọi thứ và thành công nhờ sự chăm chỉ và cống hiến khiến cô ấy trở thành nguồn cảm hứng cho tôi và, quan trọng hơn, cho tất cả những cô gái trẻ ngoài kia với cùng ước mơ."
Victoria Baptiste, Mỹ
Y tá và nhà giáo dục về vaccine
Victoria Baptiste, một y tá ở bang Maryland, Hoa Kỳ, giáo dục mọi người về vaccine. Bà hiểu được tại sao cộng đồng người da đen nghi ngờ về các can thiệp y tế: Baptiste là hậu duệ của Henrietta Lacks, một phụ nữ da đen chết vì ung thư cổ tử cung năm 1951 và tế bào của bà, bị lấy đi mà không được bà đồng ý, là tế bào đầu tiên nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.
Được gọi là tế bào HeLa, những tế bào này từ đó được dùng trong nghiên cứu y học nhưng gia đình không biết trong nhiều thập kỷ. Nay là một thành viên của Quỹ Henrietta Lacks, Baptiste cũng là Đại sứ Thiện chí cho WHO về loại bỏ ung thư cổ tử cung.
Niloufar Bayani, Iran
Nhà sinh thái học
Nhà bảo tồn Niloufar Bayani là một trong những người đấu tranh về môi trường bị giam giữ ở Iran sau khi dùng camera theo dõi các động vật có nguy cơ tuyệt chủng. Họ bị buộc tội thu thập thông tin mật về các khu vực nhạy cảm chiến lược, và Bayani bị kết án mười năm tù.
Bayani là người quản lý chương trình của Tổ chức Di sản Động vật Hoang dã Ba Tư, một tổ chức chuyên cứu loài báo săn châu Á và các loài khác. Trong một tài liệu BBC Tiếng Ba Tư thu được, cô đã bị Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran "tra tấn kinh khủng nhất về tinh thần, cảm xúc và thể chất và đe dọa cưỡng hiếp trong ít nhất 1.200 tiếng đồng hồ". Giới chức Iran phủ nhận cáo buộc này.
Sandy Cabrera Arteaga, Honduras
Nhà vận động quyền sinh sản
Là sinh viên triết, nhà văn và nhà hoạt động nữ quyền, Sandy Cabrera Arteaga là người đấu tranh quyền sinh sản và quyền tình dục. Bà dạy tại các hội thảo về thuốc tránh thai khẩn cấp và là người phát ngôn cho ‘Hablemos lo que es’ (Hãy nói nó là gì) - một chiến dịch giáo dục và nền tảng kỹ thuật số về tránh thai khẩn cấp.
Bà cũng làm cho Acción Joven (Hoạt động Trẻ), tập trung vào quyền con người, quyền tình dục và sinh sản của giới trẻ. Bà thông thạo ngôn ngữ ký hiệu Honduras và là con gái duy nhất của một bà mẹ đơn thân bị khiếm thính, bà tự hào về cách nuôi dạy rất hòa nhập và đầy chu đáo của mẹ mình.
Samrawit Fikru, Ethiopia
Doanh nhân công nghệ
Mặc dù dùng máy tính lần đầu năm 17 tuổi, Samrawit Fikru là người sáng lập Hybrid Designs, một trong những công ty tạo ra ứng dụng taxi RIDE của Ethiopia.
Do kinh nghiệm bản thân cảm thấy không an toàn khi dùng taxi sau giờ làm và phải mặc cả với tài xế muốn tính thêm tiền, bà đã tạo ra ứng dụng và bắt đầu với chưa đến 2000 USD. Công ty bà hiện nay có đa số nhân viên là nữ. Có rất ít phụ nữ trong ngành công nghệ của Ethiopia và Fikru muốn truyền cảm hứng cho thế hệ nữ doanh nhân trẻ tiếp theo.
Doanh nghiệp cho phụ nữ làm chủ ngày càng nhiều; bây giờ chúng ta cần nhiều cô gái trẻ có được tài chính để biến ý tưởng sáng tạo của họ thành hiện thực.
Samrawit Fikru
Wegahta Gebreyohannes Abera, Tigray, Ethiopia
Nhân viên cứu trợ nhân đạo
Là nhân viên cứu trợ nhân đạo, Wegahta Gebreyohannes Abera cũng là người sáng lập Hdrina, một tổ chức phi lợi nhuận nhằm xóa bỏ tình trạng suy dinh dưỡng do cuộc chiến ở Tigray gây ra. Hdrina là có một số dự án giúp đỡ phụ nữ và trẻ em bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, trong đó có chương trình cung cấp thực phẩm khẩn cấp trong trại dành cho người lánh nạn trong nước, và dự án vườn đô thị.
Tổ chức này cũng điều hành một dự án giúp đỡ những phụ nữ là nạn nhân bạo lực tình dục liên quan đến vụ mâu thuẫn, và những phụ nữ trở thành gái mại dâm vì nghèo đói do chiến tranh gây ra.
Dilek Gürsoy, Đức
Bác sĩ phẫu thuật tim
Sinh ở Đức với cha mẹ là người nhập cư từ Thổ Nhĩ Kỳ, Dilek Gürsoy là bác sĩ phẫu thuật tim và chuyên gia tim nhân tạo hàng đầu. Bà xuất hiện trên trang bìa tạp chí Forbes ở Đức và được ca ngợi là nữ bác sĩ phẫu thuật đầu tiên ở Châu Âu cấy ghép tim nhân tạo.
Bà đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu tim nhân tạo trong hơn một thập kỷ, nghiên cứu cách phát triển một phương pháp thay thế cấy ghép tim, vì tỷ lệ hiến tim thấp, và đặc biệt tập trung vào cơ thể phụ nữ. Bà đã viết một cuốn tự truyện và hiện đang trong quá trình mở phòng khám tim của riêng mình.
Sofía Heinonen, Argentina
Nhà bảo tồn
Cam kết bảo vệ đa dạng sinh học, nhà sinh học Sofía Heinonen đã dẫn đầu những nỗ lực đầu tiên để đảo ngược khủng hoảng tuyệt chủng ở Nam Mỹ, tái hoang dã Esteros del Iberá, hệ sinh thái đất ngập nước chính ở Argentina và một trong những hệ sinh thái lớn nhất của thế giới. Bà đã dành hơn 30 năm đóng góp xây dựng các khu bảo tồn.
Dưới sự lãnh đạo của bà, dự án Tái hoang dã Argentina đang hoạt động tại bốn vùng sinh thái chính, bao gồm thảo nguyên Patagonia, theo mô hình biến đất tư nhân thành công viên quốc gia được bảo vệ và du nhập lại các loài bản địa để phục hồi hệ sinh thái và xây dựng du lịch sinh thái bền vững.
Kimiko Hirata, Nhật Bản
Nhà vận động khí hậu
Là một người quyết liệt chống lại điện than, Kimiko Hirata đã dành nửa cuộc đời chiến đấu để Nhật Bản bớt phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch - cho đến nay là yếu tố lớn nhất gây ra biến đổi khí hậu. Chiến dịch cấp cơ sở của bà đã khiến kế hoạch xây 17 nhà máy điện than bị hủy bỏ. Bà là phụ nữ Nhật Bản đầu tiên đoạt Giải Môi trường Goldman.
Hirata nghỉ việc tại một nhà xuất bản để trở thành nhà hoạt động khí hậu vào thập niên 1990 sau khi đọc cuốn Earth in the Balance của Al Gore. Bà hiện là giám đốc điều hành của tổ chức độc lập Climate Integrate, thành lập tháng 1/2022, để giải quyết vấn đề khử carbon.
Judy Kihumba, Kenya
Người phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu
Là người ủng hộ sức khỏe tâm thần cho các bà mẹ và phúc lợi cho những người mẹ bị điếc đang cho con bú, Judy Kihumba can thiệp để tất cả mọi phụ nữ đều có thông tin chăm sóc sức khỏe, khi bà nhận ra một số bệnh viện ở Kenya không có thông dịch viên ngôn ngữ ký hiệu.
Bà là người sáng lập Talking Hands, Listening Eyes on Postpartum Depression (Đôi tay biết nói, đôi mắt lắng nghe về chứng trầm cảm sau khi sinh), giúp đỡ phụ nữ khiếm thính trong hành trình làm mẹ. Kihumba thành lập tổ chức này sau khi chính mình bị trầm cảm sau khi sinh con năm 2019. Năm nay, họ tổ chức mừng lễ đón con chào đời tập thể đầu tiên, quy tụ 78 bà mẹ khiếm thính cùng các chuyên gia tư vấn và bác sĩ chăm sóc sức khỏe.
Marie Christina Kolo, Madagascar
Doanh nhân khí hậu
Là một doanh nhân xã hội xanh và nhà hoạt động sinh thái, Marie Christina Kolo một trong những người thuộc phái đoàn chính thức của Madagascar đến COP27. Bà lên tiếng về nhân quyền và khía cạnh giới của biến đổi khí hậu, khi đất nước bà phải chịu đựng hạn hán liên tiếp khiến hàng triệu người khó có lương thực. LHQ đã gọi đây là nạn đói đầu tiên trên thế giới gây ra bởi biến đổi khí hậu.
Kolo là giám đốc khu vực của tổ chức phi chính phủ People Power Inclusion, nhằm chống lại đói nghèo qua nền kinh tế xanh. Doanh nghiệp xã hội của bà, Green'N'Kool, là một nền tảng quốc gia hàng đầu cho công lý khí hậu. Sau khi sống sót sau khi bị bạo hành về giới, bà thành lập phong trào Women Break the Silence (Phụ nữ phá vỡ im lặng) để đấu tranh chống lại văn hóa cưỡng hiếp.
Chúng tôi không muốn bị xem chỉ là nạn nhân khốn khổ của biến đổi khí hậu, quan niệm gia trưởng và bạo lực. Tôi cảm thấy lạc quan và tự hào khi chứng kiến việc phụ nữ chúng ta có thể kiên cường bất chấp khó khăn.
Marie Christina Kolo
Iryna Kondratova, Ukraine
Bác sĩ nhi khoa
Mặc dù bị pháo kích dữ dội, bác sĩ Iryna Kondratova và đội của mình vẫn làm việc không mệt mỏi để chăm sóc phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, và các bà mẹ ở Trung tâm Chu sinh Khu vực Kharkiv. Họ thành lập một khu vực sinh đẻ ở tầng hầm bệnh viện, và mạo hiểm tính mạng để chăm sóc đặc biệt những em bé không thể di chuyển, ngay cả khi có còi báo động.
Với tư cách là người đứng đầu trung tâm, bác sĩ Kondratova dùng tài khoản Instagram của David Beckham trong tháng Ba để nói về những thách thức họ phải trải qua. Đội ngũ của bà hỗ trợ về y tế và tâm lý cho hơn 3.000 phụ nữ từ Luhansk và Donetsk kể từ năm 2014.
Nhà cửa, đường phá, nhà máy điện, bệnh viện - và mạng sống - chúng tôi bị tàn phá. Nhưng ước mơ, hy vọng và niềm tin của chúng tôi vẫn còn đó và mãnh liệt hơn bao giờ hết.
Iryna Kondratova
Asonele Kotu, Nam Phi
Doanh nhân công nghệ
Asonele Kotu nảy ra ý tưởng kinh doanh khi muốn tháo que tránh thai nhưng không tìm được ai giúp. Từ đó bà thành lập FemConnect, một công ty khởi nghiệp cung cấp các giải pháp công nghệ để giảm nạn thiếu băng vệ sinh và giảm tỷ lệ mang thai ở tuổi vị thành niên.
Nền tảng này cho phép người dùng truy cập y tế từ xa về tình dục và sinh sản mà không bị kỳ thị hay phân biệt đối xử, và lấy được sản phẩm vệ sinh phụ nữ và biện pháp tránh thai - như cách đặt mua thức ăn qua mạng. Kotu muốn xóa nạn thiếu sản phẩm vệ sinh phụ nữ, và muốn tăng khả năng tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt, đặc biệt cho người trẻ có nguy cơ mắc bệnh hoặc những người trong các cộng đồng bị thiệt thòi.
Thật đẹp khi thấy người trẻ quyết tâm tìm giải pháp cho các vấn đề, để bảo đảm thế hệ tiếp theo không phải trải qua những khó khăn như cha mẹ chúng ta đã phải gánh chịu.
Asonele Kotu
Erika Liriano, Cộng hòa Dominica
Doanh nhân cacao
Với mục đích tái tạo chuỗi cung ứng cacao, Erika Liriano điều hành một công ty khởi nghiệp chia sẻ lợi nhuận ở Cộng hòa Dominica. Liriano đồng sáng lập INARU với chị/em gái Janett, với mục đích để việc sản xuất và phân phối cacao trở nên công bằng và bền vững hơn. Năm nay, công ty của họ đã được tài trợ hạt giống.
Trong lịch sử, ngành cacao bóc lột các nông dân sản xuất nhỏ nhưng công ty họ bảo đảm nguồn cung ứng có đạo đức và tiền lương công bằng cho các nhà sản xuất Dominica. Được sinh ra ở New York, hai chị em xuất thân từ một gia đình nhà nông và doanh nhân ở Cộng hòa Dominica. Họ hiện hợp tác với các trang trại, hợp tác xã, và nhà cung cấp do phụ nữ điều hành trên toàn quốc.
Quyền quyết định con đường của chính mình là một quyền tất cả mọi người nên có, và điều đó bao gồm quyền người phụ nữ được lựa chọn sống cuộc đời mà họ muốn.
Erika Liriano
Naja Lyberth, Greenland
Bác sĩ tâm lý
Bác sĩ trị liệu chấn thương Naja Lyberth chỉ mới 13 tuổi khi cô bị đặt vòng tránh thai một cách không tự nguyện, một phần của chiến dịch kiểm soát sinh sản mà các bác sĩ Đan Mạch thực hiện với người Inuit ở Greenland hồi thập niên 1960-70. Năm nay, Đan Mạch và Greenland đã chính thức đồng ý mở cuộc điều tra về các tập quán này, có thể đã diễn ra với khoảng 4.500 phụ nữ và trẻ em gái.
Lyberth vận động để giúp đỡ những phụ nữ này, bao gồm những người nghi rằng họ gặp vấn đề về sinh sản từ việc đặt vòng tránh thai. Bà đã lập một nhóm Facebook cho các phụ nữ kết nối và hỗ trợ nhau.
Ngày càng có nhiều phụ nữ từng là nạn nhân trở thành hình mẫu cho phụ nữ khác noi theo. Lên tiếng thường làm nỗi sợ hãi biến mất, khi bạn nhận ra bạn không bị phán xét. Chúng ta không thể để nỗi sợ hãi khống chế mình.
Naja Lyberth
Nigar Marf, Iraq
Y tá
Là y tá trưởng của đơn vị bỏng chính ở Kurdistan, Iraq, công việc của Nigar Marf bao gồm điều trị cho những phụ nữ tự thiêu. Việc tự thiêu vẫn còn phổ biến với các phụ nữ trẻ trong vùng, như một hình thức phản kháng.
Marf đã làm việc trong bệnh viện khoảng 25 năm, trong khu vực bỏng nhi khoa và chăm sóc đặc biệt. Bà cũng điều trị cho những bệnh nhân bị bỏng do tai nạn. Nhiều bệnh nhân của bà bị hành hạ về tinh thần và thể chất trước khi tự thiêu, trong số đó có những cô gái chỉ mới 16 tuổi.
Monica Musonda, Zambia
Doanh nhân
Từ luật sư trở thành doanh nhân, Monica Musonda là người sáng lập và giám đốc điều hành của Java Foods, một công ty chế biến thực phẩm và sản xuất mì ăn liền ở Zambia, phía nam châu Phi. Bà muốn sản xuất thực phẩm với giá cả phải chăng, tận dụng năng suất lúa mì dồi dào của Zambia, cũng như nhu cầu về thực phẩm tiện lợi và thay đổi mô hình tiêu dùng.
Musonda cố vấn cho một số nữ doanh nhân khác và cũng lên tiếng về những vấn đề ảnh hưởng phụ nữ trong kinh doanh. Bà đã đoạt nhiều giải thưởng, và được công nhận đã củng cố thêm hệ thống nông nghiệp và thực phẩm ở châu Phi.
Ifeoma Ozoma, Hoa Kỳ
Chuyên gia chính trị công và công nghệ
Sau khi vi phạm thỏa thuận không tiết lộ thông tin (NDA) để cáo buộc chủ lao động cũ Pinterest đã phân biệt đối xử về giới tính và chủng tộc, Ifeoma Ozoma quyết tâm giúp nhân viên chống bị đối xử ngược đãi ở nơi làm việc. Bà trở thành người đồng tài trợ cho đạo luật Silenced No More (Không còn bị bịt miệng), cho phép mọi nhân viên ở California chia sẻ thông tin về phân biệt đối xử hoặc gấy rối, bất kể có ký thỏa thuận NDA hay không. Pinterest tiến hành đánh giá nơi làm việc sau những cáo buộc của Ozoma, và nói họ ủng hộ điều luật.
Ozoma cũng tạo Sổ tay Công nhân Công nghệ, một tập hợp các cách để nhân viên có thể lên tiếng, và thành lập Earthseed để tư vấn cho các tổ chức về sự công bằng trong ngành công nghệ.
Yuliia Paievska, Ukraine
Nhân viên cứu thương
Yuliia Paievska là một nhân viên cứu thương người Ukraine đã được huân chương, và người sáng lập Taira's Angels, một đơn vị y tế tình nguyện đã cứu hàng trăm thường dân và quân nhân bị thương. Yuliia Paievska, được biết đến với tên Taira, bị lực lượng Nga bắt giữ vào tháng Ba khi đang giúp sơ tán dân thường khỏi Mariupol.
Bà sử dụng camera trên người để thu lại những việc nhóm mình đã làm trong thành phố đang bị bao vây, và những hình ảnh đó được đưa cho giới truyền thông. Khi được thả ba tháng sau đó, Paievska lên tiếng về điều kiện khắc nghiệt và cách đối xử tàn bạo bà phải đối mặt khi giam cầm, và gọi đó là "địa ngục".
Jane Rigby, Mỹ
Nhà thiên văn học và vật lý thiên văn
Nhà vật lý thiên văn của Nasa, Tiến sĩ Jane Rigby nghiên cứu cách thiên hà thay đổi theo thời gian vũ trụ. Bà là một trong những nhà khoa học chủ chốt trong đội ngũ quốc tế đã khởi động và triển khai James Webb, kính viễn vọng không gian lớn nhất thế giới. Vào tháng Bảy, những bức ảnh đủ màu đầu tiên do Webb chụp đã trở thành những bức ảnh hồng ngoại chi tiết nhất về vũ trụ cho tới nay.
Rigby đã xuất bản hơn 100 bài báo khoa học được bình duyệt và đoạt nhiều giải thưởng cho nghiên cứu của mình. Bà cũng kêu gọi bình đẳng và hòa nhập trong các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, và toán học).
Hồi là sinh viên, tôi không biết đến bất kỳ hình mẫu nào trong giới LGBT. Tôi hy vọng chúng tôi sẽ là thế hệ cuối cùng lớn lên mà không có hình mẫu LGBT để noi theo.
Jane Rigby
Ainura Sagyn, Kyrgyzstan
Kỹ sư
Là một kỹ sư máy tính, nhà nữ quyền sinh thái, và giám đốc điều hành một công ty khởi nghiệp, Ainura Sagyn đã áp dụng kỹ năng để xây dựng các giải pháp công nghệ cho vấn đề môi trường. Cô tạo Tazar, một ứng dụng kết nối những người tạo rác thải - tất cả, từ hộ gia đình và cá nhân đến nhà hàng, nhà máy, và công trường - với những người tái chế. Ứng dụng này nhằm mục đích giảm chất thải tồn đọng ở bãi rác, và giải quyết vấn đề về bền vững ở các nước Trung Á.
Cô cũng có hội thảo về mã hóa và các ngành STEm (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, và toán học) cho hơn 2.000 nữ sinh ở các vùng khác nhau ở Kyrgyzstan.
Nếu không có sự lãnh đạo và tham gia của phụ nữ trong các hoạt động ứng phó với khí hậu ngày nay, thì giải pháp cho một hành tinh bền vững và một tương lai bình đẳng giới sẽ khó thành hiện thực.
Ainura Sagyn
Monica Simpson, Mỹ
Nhà hoạt động vì quyền công bằng sinh sản
Là giám đốc điều hành của SisterSong, một tập thể phụ nữ da màu hoạt động vì công bằng sinh sản ở các bang miền nam Hoa Kỳ, Monica Simpson tập trung đấu tranh cho tự do tình dục và sinh sản. Vấn đề trở lại nổi bật năm nay khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ lật lại phán quyết Roe v Wade vốn hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn nước Mỹ.
Simpson cũng là ca sĩ và nghệ sĩ thơ nói, đưa chính trị vào tác phẩm. Bà là thành viên hội đồng sáng lập Black Mamas Matter Alliance, hoạt động nhằm nâng cao sức khỏe các bà mẹ da đen.
Maryna Viazovska, Ukraine
Nhà toán học
Nhà toán học người Ukraine đầu năm nay đã trở thành người phụ nữ thứ hai trong lịch sử giành được Giải Fields danh giá - được xem là Nobel Toán học - được trao bốn năm một lần. Maryna Viazovska giành được giải thưởng cho công trình của bà về một câu đố từ 400 năm, làm thế nào để xếp các quả cầu một cách hiệu quả nhất vào một không gian tám chiều.
Làm việc tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ở Lausanne, Viazovska là giáo sư và Chủ tịch Lý thuyết Số tại Viện Toán.
Yana Zinkevych, Ukraine
Chính trị gia và tình nguyện viên y tế tuyến đầu
Cứu sống những người tiền tuyến trong cuộc chiến, Hospitallers là một tổ chức nhân viên y tế tình nguyện. Dẫn đầu bởi Yana Zinkevych, họ làm việc để sơ tán mọi người khỏi chiến trường. Zinkevych trở thành tình nguyện viên y tế sau khi rời trường, và thành lập lực lượng vào năm 2014, khi bắt đầu có bầu không khí thù nghịch ở Ukraine.
Cô đã đích thân đưa 200 thương binh đến nơi an toàn. Nhóm của cô tiếp tục sơ cứu cho binh lính và dân thường bị thương, huấn luyện y tế, và đã thực hiện khoảng 6.000 cuộc sơ tán. Người phụ nữ 27 tuổi này cũng là một trong những thành viên trẻ nhất của Quốc hội Ukraine, và đứng đầu tiểu ban quân y.
100 Phụ nữ là gì?
BBC 100 Phụ nữ vinh danh 100 gương mặt nữ có nhiều ảnh hưởng và truyền cảm hứng trên toàn cầu hàng năm. Chúng tôi làm phóng sự, video ngắn và phỏng vấn về cuộc đời họ, những câu chuyện đặt phụ nữ ở vị trí trung tâm.
Theo dõi BBC 100 Phụ nữ trên Instagram, Facebook và Twitter. Tham gia thảo luận bằng cách dùng hashtag #BBC100Women.
100 Phụ nữ được lựa chọn thế nào?
Nhóm làm việc về 100 Phụ nữ lên danh sách rút gọn các gương mặt được tập hợp và những người được các ban ngôn ngữ BBC Thế giới vụ giới thiệu. Chúng tôi tìm kiếm các ứng viên xuất hiện nổi trội trong các câu chuyện, chủ đề lớn trong 12 tháng qua, và những người có những câu chuyện truyền cảm hứng mãnh liệt, hoặc đã đạt được những thành tích, hoặc có ảnh hưởng lớn tới cộng đồng theo những cách chưa chắc đã được lên bản tin. Sau đó, chúng tôi đánh giá họ dựa theo tiêu chí phù hợp chủ đề của năm nay - đã có những tiến bộ nào trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong 10 năm qua.
Chúng tôi khai thác các chủ đề gây chia rẽ quan điểm, như quyền sinh sản, và đề cử những phụ nữ đã chính mình tạo ra thay đổi. Danh sách cũng tính đến sự đại diện cho các vùng miền và đảm bảo tính công bằng, trước khi danh sách cuối cùng được lựa chọn.
Một số người xuất hiện dưới hình thức giấu tên hoặc không ghi tên họ đầy đủ, nhằm bảo vệ họ và gia đình. Việc này được thực hiện với sự đồng ý của người đó và tuân thủ toàn bộ các quy tắc biên tập cùng hướng dẫn bảo đảm an toàn của BBC.