BBC 100 Phụ nữ 2023: Ai có tên trong danh sách năm nay?

Afroze-Numa, Pakistan

Người chăn cừu

Là một trong những phụ nữ Wakhi chăn cừu cuối cùng, Afroze-Numa đã chăm dê, bò Tây Tạng và cừu trong gần ba thập niên.

Học được cách mua bán giao dịch từ những người bà và mẹ mình, bà là một phần của truyền thống kéo dài hàng thế kỷ hiện đang dần mất đi tại thung lũng Shimshal ở Pakistan.

Mỗi năm, nhưng phụ nữ chăn cừu này lại lùa đàn gia súc lên những bãi cỏ nằm ở độ cao 4.800 mét so với mực nước biển, tại đây họ chuẩn bị làm các sản phẩm từ sữa để tiến hành mua bán, và chăn gia súc.

Nguồn thu nhập đã mang đến sự thịnh vượng cho ngôi làng và cho phép họ cho con cái đến trường. Bà Afro-Numa vẫn giữ những ký ức đẹp khi là người phụ nữ đầu tiên trong thung lũng có được một đôi giày.

Hosai Ahmadzai, Afghanistan

Người dẫn chương trình truyền hình

Khi Taliban nắm quyền kiểm soát Afghanistan vào tháng 8/2021, Hosai Ahmadzai là một trong số rất ít nữ phát thanh viên tiếp tục lên sóng ở nước này.

Cô tiếp tục công việc của mình tại Shamshad TV bất chấp những lo ngại về an toàn và sự phản đối của xã hội đối với phụ nữ trên các phương tiện truyền thông.

Kể từ đó, cô đã phỏng vấn nhiều quan chức Taliban, nhưng bị hạn chế về những gì có thể hỏi họ và không thể đặt câu hỏi về hành vi của họ.

Ahmadzai có nền tảng về luật và khoa học chính trị, và đã làm việc trong lĩnh vực truyền thông được 7 năm. Cô tập trung vào giáo dục trẻ em gái, vốn bị Taliban hạn chế nghiêm ngặt.

Esi Buobasa, Ghana

Người buôn cá

Là người gốc từ Fuveme, một ngôi làng tại Ghana bị biển khơi hung dữ xâm lấn, Esi Buobasa là một trong những người hứng chịu tác động đầu tiên từ nạn biến đổi khí hậu.

Cùng chồng và năm người con, cô bị buộc phải ra đi khi nước biển dâng lên, khiến vùng đất của cô không thể sinh sống được.

Là một người buôn cá đứng đầu trong làng, Buobasa và những người làm việc cùng đã thành lập một hiệp hội nhằm giúp các phụ nữ bán cá trong vùng, khi nguồn thu nhập của họ đang bị nạn xâm thực đe dọa.

Liên minh này, hiện có khoảng 100 thành viên, gặp nhau mỗi tuần để thảo luận về các vấn đề ảnh hưởng đến phụ nữ trong kinh doanh và đóng góp tiền bạc để hỗ trợ các gia đình có nhu cầu.

Chúng tôi tuyệt vọng mỗi lần thấy sóng thuỷ triều dâng. Cái chết đến với chúng tôi và thế hệ tiếp theo.

Esi Buobasa

Chila Kumari Burman, Anh

Nghệ sĩ

Làm việc trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật bao gồm in ấn, vẽ, hội họa, sắp đặt và làm phim, Chila Kumari Burman sử dụng tác phẩm của mình để nói lên các vấn đề như tính đại diện, giới tính và bản sắc văn hóa.

Năm nay, người nghệ sĩ này đã được chiêm ngưỡng tác phẩm của mình tại Blackpool Illuminations, một lễ hội ánh sáng được tổ chức ở Anh từ năm 1879. Lollies in Love With Light là một tác phẩm sắp đặt đầy màu sắc với một chiếc xe bán kem ở trung tâm, lấy cảm hứng từ băng công việc bán kem mà bố mẹ bà mưu sinh.

Vào năm 2020, bà Burman đã thực hiện tác phẩm sắp đặt Remembering a Brave New World (Ghi nhớ một thế giới dũng cảm mới) trang trí mặt tiền của phòng trung bày Tate Britain đề cập về thần thoại Ấn Độ, văn hóa đại chúng và trao quyền cho phụ nữ.

Năm ngoái bà đã được phong tước hiệu MBE (Member of the Order of the British Empire – thành viên hoàng gia Anh).

Paulina Chiziane, Mozambique

Nhà văn

Với tác phẩm đầu tay Ballad of Love in the Wind vào những năm 1990, Paulina Chiziane đã trở thành người phụ nữ đầu tiên xuất bản tiểu thuyết ở Mozambique.

Lớn lên ở vùng ngoại ô thủ đô Maputo của Mozambique, bà Chiziane học tiếng Bồ Đào Nha tại một trường Công giáo. Bà theo học ngôn ngữ tại Đại học Eduardo Mondlane nhưng không tốt nghiệp.

Tác phẩm của bà đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Tây Ban Nha. Với cuốn sách Người vợ đầu tiên: Câu chuyện về chế độ đa thê, bà đã giành được Giải thưởng José Craveirinha ở quê nhà.

Gần đây hơn, bà đã giành được Giải thưởng Camões, được coi là giải thưởng văn học danh giá nhất bằng tiếng Bồ Đào Nha.

Susanne Etti, Úc

Chuyên gia về du lịch bền vững

Là một trong những nhà khoa học về khí hậu duy nhất của ngành du lịch và lữ hành, Susanne Etti rất đam mê dẫn dắt ngành hướng tới một tương lai bền vững hơn.

Công việc của bà với tư cách là người quản lý tác động môi trường toàn cầu tại Intrepid Travel, một doanh nghiệp du lịch mạo hiểm theo nhóm nhỏ, đã đưa công ty trở thành nhà điều hành tour du lịch đầu tiên có các mục tiêu giảm lượng carbon dựa trên cơ sở khoa học đã được xác minh.

Etti là tác giả của một hướng dẫn nguồn mở dành cho các doanh nghiệp du lịch muốn khử cacbon và là một phần quan trọng của Tuyên bố Du lịch, một cộng đồng tình nguyện gồm 400 tổ chức du lịch, công ty và chuyên gia đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về khí hậu.

Ngày nay, chúng ta thấy ngày càng nhiều doanh nghiệp nhận ra tầm quan trọng của hành động vì khí hậu bằng cách đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng nhằm giảm tác động đến môi trường, đầu tư vào năng lượng tái tạo và cam kết thực hiện các mục tiêu giảm phát thải dài hạn

Susanne Etti

Jannatul Ferdous, Bangladesh

Người sống sót sau khi bị bỏng

Sống sót sau một vụ tai nạn khiến 60% cơ thể bị bỏng, Jannatul Ferdous đã trở thành nhà làm phim, nhà văn và nhà vận động cho người khuyết tật.

Cô là người sáng lập Voice & Views, một tổ chức nhân quyền đấu tranh cho quyền lợi của những phụ nữ sống sót sau khi bị bỏng.

Được bạn bè và gia đình gọi là Ivy, cô đã thực hiện năm bộ phim ngắn và xuất bản ba cuốn tiểu thuyết, sử dụng cách kể chuyện của mình để nâng cao nhận thức về những người khuyết tật.

Ferdous cũng đã nghiên cứu chuyên sâu và đạt thành tích học tập với bằng Thạc sĩ Văn học Anh và bằng Nghiên cứu Phát triển.

Licia Fertz, Ý

Người mẫu và người có sức ảnh hưởng

Không nhiều người ở tuổi 93 có thể nói rằng họ có hơn 235.000 người theo dõi trên Instagram, nhưng đối với người nổi tiếng về chăm sóc cơ thể tích cực có thâm niên nhất ở Ý, đó mới chỉ là khởi đầu.

Bà Licia Fertz đã sống qua Thế chiến II, chịu đựng cái chết của cô con gái 28 tuổi và chứng kiến chồng mình qua đời.

Nhưng khi người cháu trai mở một trang cá nhân trên Instagram để cổ vũ bà, những bộ trang phục sặc sỡ và nụ cười rạng rỡ đã khiến bà ngay lập tức trở thành ngôi sao trên mạng xã hội.

Bà từng viết tự truyện và làm người mẫu khỏa thân cho bìa tạp chí Rolling Stone ở tuổi 89.

Bà là một nhà hoạt động chủ nghĩa tuổi tác, nữ quyền và LGBTQ+, thúc đẩy sự tích cực trong việc chăm sóc cơ thể và định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về cơ thể lão hoá và người cao tuổii.

Natalia Idrisova, Tajikistan

Nhà tư vấn năng lượng xanh

Những phụ nữ sống ở vùng xa xôi của Tajikistan thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn năng lượng như điện hoặc củi. Điều phối viên dự án từ thiện môi trường Natalia Idrisova tìm kiếm các giải pháp môi trường thiết thực cho cuộc khủng hoảng năng lượng này và giáo dục phụ nữ về tài nguyên thiên nhiên cũng như các công nghệ và vật liệu tiết kiệm năng lượng.

Bên cạnh việc đào tạo, tổ chức của cô còn cung cấp các thiết bị tiết kiệm năng lượng, bếp sử dụng năng lượng mặt trời và nồi áp suất, giúp phụ nữ có thêm thời gian và hỗ trợ bình đẳng giới trong gia đình theo cách thân thiện với khí hậu.

Hiện Idrisova đang đào tạo cộng đồng về tác động cụ thể của biến đổi khí hậu đến người khuyết tật và tìm cách đảm bảo những tiếng nói này được lắng nghe trong các cuộc thảo luận chính trị.

Các sự kiện cực đoan trên khắp thế giới cho chúng ta lời cảnh báo cuối cùng rằng con người không thể tách rời khỏi thiên nhiên. Chúng ta không thể khai thác thiên nhiên một cách cẩu thả mà không gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Natalia Idrisova

Vee Kativhu, Zimbabwe/Anh

Người sáng tạo nội dung kiêm YouTuber

Bằng việc kết hợp việc học với công việc bán thời gian tại McDonald's cho đến khi lấy bằng tốt nghiệp từ các trường đại học Oxford và Harvard, hành trình học tập của Vee (Varaidzo) Kativhu đã thành nguồn cảm hứng cho hàng ngàn người trên khắp thế giới.

Khi còn học đại học, cô đã lập một kênh YouTube để chia sẻ trải nghiệm của mình khi còn là sinh viên vốn có hoàn cảnh kinh tế xã hội thấp, đồng thời cung cấp các phương pháp và tài nguyên học tập cho những người khác có hoàn cảnh như cô.

Kể từ đó, Kativhu đã ra mắt EmPowered by Vee, một nền tảng mà qua đó cô tìm cách để việc học đại học trở nên dễ tiếp cận hơn đối với những sinh viên không được hỗ trợ hoặc ít được đại diện trên khắp thế giới.

Cô đã viết một cuốn sách tự lực (self-help) thiết thực cho giới trẻ và hiện đang học để lấy bằng Tiến sĩ về Lãnh đạo Giáo dục.

Huda Kattan, Mỹ

Nhà sáng lập công ty kinh doanh mỹ phẩm

Sinh ra tại Mỹ trong một gia đình Iraq nhập cư, Huda Kattan sinh sống và lớn lên tại Oklahoma và đã từ bỏ sự nghiệp kinh doanh truyền thống để theo đuổi niềm đam mê của cuộc đời mình cho lĩnh vực làm đẹp.

Đăng ký vào một trường dạy trang điểm uy tín tại Los Angeles, cô đã có được một danh sách khách hàng là các ngôi sao nổi tiếng hạng A bao gồm một vài gia đình hoàng gia trên khắp vùng Trung Đông.

Cô đã trở thành một thương hiệu về làm đẹp được theo dõi đông đảo nhất trên Instagram với hơn 50 triệu lượt follow.

Kattan đã thành lập thương hiệu mỹ phẩm của mình, Huda Beauty, vào năm 2013, bằng cách công bố một dòng mi giả. Ngày nay ngành kinh doanh tỷ USD của cô bao gồm 140 sản phẩm làm đẹp, được bán tại hơn 1.500 cửa hàng trên toàn cầu.

Sophia Kianni, Mỹ

Sinh viên và doanh nhân xã hội

Sau khi nói chuyện với những người họ hàng ở Iran, doanh nhân xã hội Sophia Kianni nhận ra là có tương đối ít thông tin về biến đổi khí hậu bằng ngôn ngữ của họ, vì vậy cô bắt đầu dịch các tài liệu sang tiếng Farsi.

Hành động này nhanh chóng được mở rộng sang một dự án rộng hơn khi cô thành lập Climate Cardinals, một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế do giới trẻ lãnh đạo, có mục tiêu dịch các thông tin về khí hậu sang mọi loại ngôn ngữ để giúp những người không nói tiếng Anh dễ tiếp cận nội dung hơn.

Hiện tổ chức này có 10.000 tình nguyện viên là sinh viên trên khắp 80 quốc gia. Họ cũng dịch một triệu từ ngữ về khí hậu sang hơn 100 ngôn ngữ.

Mục tiêu của Kianni là giúp phá vỡ các rào cản về ngôn ngữ đối với sự chuyển giao kiến thức khoa học trên toàn cầu.

Các nhà hoạt động trẻ tuổi và những mạng lưới hành động khí hậu toàn cầu được ươm mầm, thúc đẩy hàng triệu người tiến hành phản đối, hàng ngàn đơn kiến nghị được gửi đi để chống lại việc phát triển nhiên liệu hoá thạch, và huy động hàng triệu USD để tài trợ cho các ý tưởng khí hậu. Các thách thức của thế giới quá lớn để chúng ta có thể tự cô lập bản thân mình dựa theo tuổi tác và kinh nghiệm.

Sophia Kianni

Arati Kumar-Rao, Ấn Độ

Nhiếp ảnh gia

Làm việc khắp Đông Á, nhiếp ảnh gia độc lập, nhà văn, và nhà thám hiểm National Geeographic Arati Kumar-Rao đã ghi lại những khung cảnh thay đổi do vấn đề biến đổi khí hậu gây nên.

Cô đã ghi lại nguồn nước ngầm bị cạn kiệt nghiêm trọng như thế nào, những nơi cư trú bị phá hủy, và việc thâu tóm đất đai làm công nghiệp đã phá hủy sự đa dạng sinh thái và thu hẹp nguồn đất chung, khiến hàng triệu người lâm vào cảnh mất nhà cửa và các loài động vật đến bờ tuyệt chủng.

Kumar-Rao đã đi xuyên qua tiểu lục địa Ấn Độ trong hơn một thập niên, và các câu chuyện chấn động của cô đã cho thấy sức tác động của việc phá hủy môi trường lên đời sống và hệ sinh thái.

Cuốn sách Marginlands: India's Landscapes on the Brink của cô tóm tắt hành trình trải nghiệm của người dân sinh sống tại những nơi có môi trường khắc nghiệt nhất tại Ấn Độ.

Và phần cội rễ của cuộc khủng hoảng khí hậu là tổn thất đáng tiếc trong những mối liên hệ mang tính căn bản của chúng ta với đến đất đai, nước và không khí. Điều cấp bách là chúng ta phải lấy lại sự kết nối này.

Arati Kumar-Rao

Marijeta Mojasevic, Montenegro

Nhà hoạt động vì quyền của người khuyết tật

Sau khi sống sót qua hai cơn đột quỵ khi còn học trung học, cuộc đời của Marijeta Mojasevic đã thay đổi đáng kinh ngạc.

Trải qua những ảnh hưởng về thể chất và tâm lý mà phần nhiều trong số đó vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, Mojasevic hiện làm cố vấn cho thanh thiếu niên và nhà hoạt động vì quyền của người khuyết tật.

Cô sử dụng tiếng nói của mình để thách thức thái độ và hành vi của cộng đồng đối với những người bị rối loạn thần kinh.

Cô thiết kế các buổi hội thảo mang tên 'Sống cùng khuyết tật', nơi cô rút ra kinh nghiệm của bản thân để giúp thách thức định kiến.

Cô là đại sứ của OneNeurology, một sáng kiến nhằm mục đích đưa tình trạng thần kinh trở thành ưu tiên sức khỏe cộng đồng toàn cầu.

Sarah Ott, Mỹ

Giáo viên

Đến tuổi trưởng thành ở bang Georgia của Mỹ sau vụ 11/9, giáo viên trung học Sarah Ott nói rằng cô rất dễ bị ảnh hưởng bởi thông tin sai lệch.

Mặc dù được đào tạo về khoa học nhưng có lúc cô vẫn nghi ngờ việc biến đổi khí hậu có đang thực sự xảy ra.

Thừa nhận rằng mình sai là bước đầu tiên trong quá trình tìm kiếm sự thật. Hành trình này đã đưa cô trở thành Đại sứ Biến đổi Khí hậu của Trung tâm Giáo dục Khoa học Quốc gia.

Hiện cô dùng biến đổi khí hậu để giảng dạy các khái niệm khoa học vật lý cho học sinh và nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường trong cộng đồng của mình.

Mặc dù biến đổi khí hậu là một tình huống 'tất cả cùng chung tay', nhưng chúng ta không thể tự mình giải quyết tất cả. Hoạt động xã hội giống như một khu vườn. Nó theo mùa. Nó cần nghỉ ngơi. Hãy tôn trọng mùa bạn đang trải qua.

Sarah Ott

Jetsunma Tenzin Palmo, Ấn Độ

Nữ tu sĩ Phật giáo Tây Tạng

Sinh ra ở Anh vào những năm 1940, Jetsunma Tenzin Palmo đã theo đạo Phật khi đến tuổi vị thành niên.

Ở tuổi 20, bà đi đến Ấn Độ và trở thành một trong những người phương Tây đầu tiên được xuất gia làm tu sĩ Phật giáo Tây Tạng.

Để nâng cao vị thế của các ni tăng, Tenzin Palmo đã thành lập Ni viện Dongyu Gatsal Ling ở Himachal Pradesh, Ấn Độ, nơi có hơn 120 ni sư.

Bà được biết đến nhiều nhất vì đã có 12 năm sống trong một hang động hẻo lánh trên dãy Himalaya, ba trong số đó là những lần thiền quán khắc khổ. Năm 2008, bà được phong tặng danh hiệu hiếm có Jetsunma, nghĩa là bậc Thượng sư tôn quý.

Lala Pasquinelli, Argentina

Nghệ sĩ

Những người phụ nữ không lên trang bìa (tạp chí) là đứa con tinh thần của nghệ sĩ Lala Pasquinelli, được thành lập vào năm 2015 để đặt câu hỏi về những định kiến về sắc đẹp cũng như sự đại diện của phụ nữ trên các phương tiện truyền thông và văn hóa đại chúng.

Dự án này đứng sau các chiến dịch tuyên truyền nhằm kêu gọi những phụ nữ đánh giá lại câu chuyện xung quanh cơ thể họ, bao gồm các vấn đề như lão hóa và ăn kiêng. Lời kêu gọi hành động gần đây của họ #HermanaSoltaLaPanza (Chị em ơi, đừng buộc bụng nữa) đã nêu bật những câu chuyện có thật về mọi người ở mọi vóc dáng và kích cỡ cơ thể.

Là một luật sư, nhà thơ, nhà hoạt động đồng tính nữ và đấu tranh cho nữ quyền, Pasquinelli nỗ lực xóa bỏ những khuôn mẫu về vẻ đẹp nữ tính đồng nhất mà cô cho là "phân biệt giai cấp, phân biệt giới tính và phân biệt chủng tộc" và tiếp tục thúc đẩy vấn đề bất bình đẳng giới.

Jess Pepper, Anh

Người sáng lập Climate Café

Climate Café là một không gian do cộng đồng dẫn đầu, nơi mọi người đến để cùng uống cà phê, nói chuyện và hành động chống biến đổi khí hậu. Chi nhánh đầu tiên được Jess Pepper thành lập năm 2015, tại một thị trấn nhỏ ở Scotland.

Cô hiện đang hỗ trợ các cộng đồng để thành lập các chi nhánh của họ liên kết với một mạng lưới toàn cầu.

Những người tham gia cho biết các không gian chung cho phép họ chia sẻ nỗi sợ và mối quan ngại về cuộc khủng hoảng khí hậu.

Pepper đã đảm nhận một số vị trí lãnh đạo trong lĩnh vực khí hậu, là thành viên danh dự của Royal Scottish Geographical Society và thành viên của Royal Society of Arts.

Hành động khí hậu và thay đổi tích cực đang diễn ra ở các cộng đồng, thường do phụ nữ và trẻ em dẫn đầu. Thấy được cách những kết nối đang tạo nên cảm hứng thay đổi, thiết lập sự kiên cường, cùng lúc đó tạo nên cơ hội và không gian chính trị cho những thay đổi đi xa hơn, điều này mang đến cho tôi niềm hy vọng.

Jess Pepper

Matcha Phorn-in, Thái Lan

Nhà vận động cho quyền của người bản địa và LGBTQ+

Sinh sống ở Thái Lan, giáp biên giới với Myanmar, ở khu vực chịu ảnh hưởng của cả biến đổi khí hậu và xung đột, Matcha Phorn-in tập trung công việc của mình vào quyền của người thiểu số.

Bà thành lập Dự án Phát triển Sangsan Anakot Yawachon, một tổ chức nhằm mục đích giáo dục và trao quyền cho hàng nghìn phụ nữ, trẻ em gái và thành viên trẻ bản địa không quốc tịch và không có đất đai của cộng đồng LGBTQ+.

Là một nhà hoạt động nữ quyền của người dân tộc thiểu số/đồng tính nữ bản địa, Matcha Phorn-in có vai trò lãnh đạo trong phong trào ngăn chặn bạo lực trên cơ sở giới trong khu vực, đồng thời ủng hộ quyền đất đai và công lý về khí hậu cho những người phải di dời và bị tước quyền công dân.

Không thể có giải pháp khí hậu bền vững nếu không có sự tham gia và tiếng nói có ý nghĩa từ cộng đồng bản địa, LGBTQIA+, phụ nữ và trẻ em gái.

Matcha Phorn-in

Carolina Díaz Pimentel, Peru

Nhà báo

Khi được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ vào cuối những năm 20 tuổi, Carolina Díaz Pimentel đã nướng cho mình một chiếc bánh để kỷ niệm sự thật rằng giờ đây cô đã biết mình mắc một chứng rối loạn thần kinh.

Bây giờ ở độ tuổi 30 và "tự hào về chứng tự kỷ", cô làm việc như một nhà báo chuyên đưa tin về bệnh phân kỳ thần kinh và sức khỏe tâm thần.

Díaz cũng nỗ lực chấm dứt sự kỳ thị mà người khuyết tật tâm lý xã hội thường gặp phải. Cô là người sáng lập một số dự án hoặc tổ chức phi lợi nhuận nhằm nâng cao nhận thức về đa dạng thần kinh: Mas Que Bipole (Hơn cả lưỡng cực), Liên minh Neurodivergent Peru và Proyecto Atípico (Dự án không điển hình).

Cô là người được nhận tài trợ của Trung tâm Pulitzer và là học giả nhận học bổng y khoa mang tên bà Rosalynn Carter.

Shairbu Sagynbaeva, Cộng hoà Kyrgyz

Đồng sáng lập xưởng may For Life

Sau ba năm điều trị tích cực vì bệnh ung thư giai đoạn cuối và chật vật chi trả tiền thuốc, sức khỏe Shairbu Sagynbaeva hiện đã thuyên giảm.

Cùng với bốn bệnh nhân ung thư khác có bệnh tình đang thuyên giảm, cô thành lập xưởng may For Life, nơi sản xuất và bán những chiếc túi sử dụng họa tiết của đất nước, tất cả lợi nhuận có được dùng để quyên góp để hỗ trợ điều trị ung thư.

Cho đến nay, xưởng này đã quyên góp được hơn 33.000 USD (hơn 800 triệu VND) cho 34 phụ nữ cần hỗ trợ tài chính để trang trải chi phí y tế.

Sagynbaeva cũng nhận thấy nhu cầu hỗ trợ những bệnh nhân sống xa trung tâm điều trị nên đã chung tay thành lập một khu nhà ở phi lợi nhuận gần đó để họ có thể cư trú.

Daria Serenko, Nga

Nhà thơ

Tác giả và nhà hoạt động chính trị Daria Serenko là một trong vô số điều phối viên của phong trào Nữ quyền phản chiến - một phong trào phản đối việc Nga xâm lược Ukraine.

Trong chín năm qua, cô đã viết về bạo lực giới ở Nga và đã chấp bút cho hai cuốn sách về nữ quyền và phản chiến.

Serenko cũng là người sáng tạo ra sáng kiến nghệ thuật Quiet Pickett (Biểu tình trong im lặng), trong đó cô mang những tấm bảng có ghi thông điệp để thu hút mọi người về các vấn đề cụ thể.

Hai tuần trước khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện Ukraine, Serenko đã bị chính quyền bắt giữ với cáo buộc tuyên truyền thông điệp "cực đoan". Ngay sau đó cô di cư đến Georgia và hiện được chính quyền Nga gọi là "đặc vụ nước ngoài".

Kera Sherwood-O'Regan, New Zealand

Nhà vận động cho quyền của người bản địa và người khuyết tật

Kera Sherwood-O'Regan, một chuyên gia về khí hậu bản địa và người khuyết tật Kāi Tahu, đến từ Te Waipounamu, Đảo Nam của New Zealand.

Cô là người đồng sáng lập của Activate, một cơ quan chuyên về công bằng khí hậu và thay đổi xã hội

Cách làm việc của cô là dựa trên cách tiếp cận của người Maori đối với đất đai và tổ tiên, những điều mà cho đến gần đây vẫn bị các cuộc thảo luận chính thống về khí hậu bỏ qua.

Sherwood-O'Regan đã xây dựng mối quan hệ với các bộ trưởng, quan chức và xã hội dân sự rộng hơn để nêu bật tác động của biến đổi khí hậu đối với cộng đồng của mình, đồng thời ủng hộ việc công nhận nhiều hơn quyền của người bản địa và người khuyết tật trong các cuộc đàm phán về khí hậu

Chúng tôi đang phản đối mô hình khai khoáng, chúng tôi đang chiếm lĩnh không gian, chúng tôi đang dẫn dẫn phong trào này với cộng đồng - và việc này đang mang lại hiệu quả. Tôi nghĩ hiện nay nhiều người đã nhận ra rằng việc hiện thực hóa chủ quyền của người bản địa là giải pháp cho cuộc khủng hoảng khí hậu.

Kera Sherwood-O'Regan

Sagarika Sriram, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE)

Nhà giáo dục và cố vấn khí hậu

Thiếu niên Sagarika Sriram đang đấu tranh để thúc đẩy giáo dục về khí hậu là bắt buộc trong nhà trường.

Sử dụng các kỹ năng lập trình, cô đã thiết lập một nền tảng trên mạng Kids4abetterworld, được thiết kế để giúp trẻ em trên khắp thế giới và hỗ trợ các em trong các dự án về tính bền vững trong cộng đồng của mình.

Cô đã hỗ trợ dự án này với các buổi workshop về môi trường trên mạng hay gặp trực tiếp, giảng dạy trẻ em về cách thức tạo tác động tích cực chống biến đổi khí hậu.

Vừa học dự bị đại học ở Dubai, Sriram còn tham gia nhóm cố vấn cho Ủy ban Nhân quyền Trẻ em LHQ, nơi cô ủng hộ mạnh mẽ cho các quyền liên quan đến môi trường.

Đây không phải là lúc để báo động mà là hành động, vì vậy mỗi trẻ em phải được giáo dục để sống một cách bền vững và thúc đẩy các thay đổi mang tính hệ thống mà chúng ta cần chứng kiến trong thế giới của mình.

Sagarika Sriram

Clara Elizabeth Fragoso Ugarte, Mexico

Tài xế xe tải

Tài xế xe tải Clara Elizabeth Fragoso Ugarte đã cống hiến 17 năm trong cuộc đời mình cho một công việc được biết đến là chỉ dành cho nam giới, lái xe đi khắp Mexico, băng qua một số con đường nguy hiểm nhất của quốc gia này.

Xuất thân từ Durango, bà Fragoso Ugarte đã kết hôn ở tuổi 17 và là mẹ của bốn người con và đã có bảy đứa cháu.

Là một 'trailera', tên gọi cho những nữ tài xế xe tải, bà đã dành cuộc đời mình trên những con đường giao hàng hoá trên khắp Mexico và Mỹ.

Bà cũng giúp đào tạo các tài xế trẻ và đặt mục tiêu truyền cảm hứng cho các phụ nữ khác cùng tham gia ngành công nghiệp này để đảm bảo cân bằng giới tính trong ngành nghề vốn cần nhiều sức lực này.

Louise Mabulo, Philippines

Doanh nhân và nông dân

Năm 2016, cơn bão Nock-Ten tàn phá nhiều vùng ở Camarines Sur, Philippines, tàn phá 80% diện tích đất nông nghiệp.

Louise Mabulo đã thành lập Dự án Cacao sau cơn bão. Tổ chức này nhằm mục đích cách mạng hóa hệ thống thực phẩm địa phương thông qua nông lâm kết hợp bền vững.

Mabulo trao quyền cho nông dân, dỡ bỏ các hệ thống thực phẩm mang tính hủy diệt và ủng hộ nền kinh tế xanh được thúc đẩy bởi cộng đồng địa phương, trao lại quyền kiểm soát cho những người canh tác đất đai

Cô tư vấn về chính sách khí hậu quốc tế, nơi cô nhấn mạnh những câu chuyện và kiến thức về nông thôn. Cô được Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc công nhận là Nhà vô địch trẻ của Trái đất.

Tôi tìm thấy hy vọng khi biết rằng các phong trào trên khắp thế giới đang được xây dựng bởi những người giống như tôi, hướng tới một tương lai với cảnh quan xanh, kết nối các cộng đồng, nơi thực phẩm của chúng ta bền vững và dễ tiếp cận, nơi nền kinh tế của chúng ta tuần hoàn và được thúc đẩy bởi chính nghĩa, nguyên tắc công bằng.

Louise Mabulo

Oksana Zabuzhko, Ukraine

Nhà văn

Là tác giả của hơn 20 tác phẩm, bao gồm tiểu thuyết, thơ và phi hư cấu, Oksana Zabuzhko được coi là một trong những nhà văn và trí thức lớn của Ukraine.

Trên bình diện quốc tế, bà được biết đến với các tác phẩm như Công việc thực tế trong ngành tình dục Ukraine và Bảo tàng bí mật bị bỏ quên.

Bà tốt nghiệp khoa Triết học của Đại học Shevchenko ở Kyiv và có bằng tiến sĩ Triết học Nghệ thuật.

Sách của bà đã được dịch sang 20 thứ tiếng và đã giành được nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế, bao gồm Giải thưởng Văn học Trung Âu Angelus, Giải thưởng Quốc gia Shevchenko của Ukraine và Huân chương Quân đoàn Danh dự Quốc gia Pháp.

Aitana Bonmatí, Tây Ban Nha

Cầu thủ bóng đá

Sinh ra ở Catalonia, tiền vệ Aitana Bonmatí đã giành được cúp Tây Ban Nha và Giải vô địch nữ cùng câu lạc bộ Barcelona của mình trong năm nay.

Nhưng chính trong World Cup, cô đã trở thành một siêu sao toàn cầu: cô là nhân tố không thể thiếu trong chiến thắng của đội tuyển Tây Ban Nha, đã ghi ba bàn và được vinh danh là nữ cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu. Ở tuổi 25, cô đã giành được Quả bóng Vàng danh giá và được bình chọn là Cầu thủ xuất sắc nhất năm của Uefa.

Không ngại lên tiếng trong và ngoài sân cỏ, Bonmatí mạnh mẽ đòi quyền bình đẳng trong bóng đá cho phụ nữ.

Khi chiến thắng tại World Cup của đất nước cô bị phủ bóng bởi vụ việc gây ồn ào khi chủ tịch liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha Luis Rubiales hôn lên môi một cầu thủ, Jenni Hermoso, Bonmatí đã dùng bài phát biểu nhận giải Uefa của mình để thể hiện sự ủng hộ đối với đồng đội của cô và những phụ nữ khác đang đối mặt với những thách thức tương tự.

Antinisca Cenci, Ý

Vận động viên cưỡi ngựa

Khi Antinisca Cenci bắt đầu tập cưỡi ngựa vào những năm 30 tuổi, cô đã không nghĩ được rằng 10 năm sau, cô sẽ đồng hành với một đội ngũ tập thể dục nhịp điệu trên lưng ngựa.

Xuất thân từ La Fenice, miền bắc nước Ý, cuộc sống của cô không dễ dàng. Mẹ của cô được cho biết rằng cô sẽ không "sống sót qua mùa đông" sau khi bà trải qua những vấn đề sức khỏe phức tạp trong quá trình sinh nở.

Cenci bắt đầu học cưỡi ngựa trong chương trình do trung tâm ANFFAS (Italy's National Association for Families and People with Disabilities) ở địa phương phát động và đội ngũ cưỡi ngựa La Fenice.

Cô hiện đang tập luyện với nhà vô địch cưỡi ngựa thế giới Anna Cavallaro và huấn luyện viên Nelson Vidoni.

Andreza Delgado, Brazil

Phụ trách và quản lý văn hóa

Andreza Delgado đã giúp thành lập PerifaCon nhằm tìm cách giúp những người sống ở các khu dân cư nghèo hơn ở ngoại ô Sao Paulo có trải nghiệm tham dự sự kiện truyện tranh.

Sự kiện không thu phí này tập trung vào các tác giả truyện tranh, nghệ sĩ và những người đóng góp khác từ các khu ổ chuột ở Brazil, những người thường bị bỏ qua với tư cách là người tiêu thụ hoặc sáng tạo văn hóa.

Với truyện tranh, trò chơi điện tử, buổi hòa nhạc và các chương trình "mọt sách văn hóa" khác, PerifaCon lần thứ ba diễn ra vào năm 2023, với hơn 15.000 người tham dự.

Sử dụng các trang của mình với tư cách là YouTuber và người làm podcast, Delgado đã lên tiếng về việc dân chủ hóa khả năng tiếp cận văn hóa ở Brazil, đặc biệt tập trung vào những tác phẩm của các nghệ sĩ da màu.

Desak Made Rita Kusuma Dewi, Indonesia

Vận động viên leo núi tốc độ

Khi còn học tiểu học ở Bali, Desak Made Rita Kusuma Dewi bắt đầu tham gia leo núi nhân tạo và nhanh chóng yêu thích môn thể thao leo núi tốc độ.

Cô sớm đạt được thành công ở các giải trẻ nhưng "nữ hoàng leo núi Indonesia" năm nay đã thực sự bứt phá, giành HCV nội dung tốc độ nữ tại Giải vô địch leo núi thế giới IFSC 2023 với thời gian kỷ lục 6,49 giây.

Thành tích này đã giúp cô có được tấm vé tham dự Thế vận hội Paris 2024, nơi lần đầu tiên leo núi tốc độ sẽ trở thành một môn thi đấu riêng biệt.

Vận động viên leo núi này được kì vọng có thể làm nên lịch sử Olympic cho Indonesia, quốc gia cho đến nay chỉ giành được huy chương ở các môn cầu lông, cử tạ và bắn cung.

America Ferrera, Mỹ

Diễn viên

Một gương mặt dễ được nhận ra ngay lập tức trong thế giới giải trí, nữ diễn viên, đạo diễn và nhà sản xuất từng đoạt giải thưởng America Ferrera được biết đến với nhiều vai diễn mang tính biểu tượng khác nhau - bao gồm cả trong bộ phim phá kỷ lục gần đây Barbie, Real Women Have Curves và loạt phim đình đám Ugly Betty.

Cô trở thành người trẻ nhất giành được giải Emmy ở hạng mục nữ diễn viên chính cho vai diễn trong Ugly Betty - và cũng là người Latinh đầu tiên nhận được danh dự này. Là một nhà hoạt động lâu năm, Ferrera là một diễn giả có ảnh hưởng về quyền phụ nữ và sự cần thiết phải có nhiều đại diện hơn trên màn ảnh.

Cha mẹ có là những người nhập cư Honduras, cô vận động để cải thiện cuộc sống của người Latinh ở Mỹ thông qua tổ chức phi lợi nhuận Poderistas của mình

Anne Grall, Pháp

Diễn viên hài

Câu lạc bộ hài kịch Greenwashing là nơi các nghệ sỹ đưa các vấn đề môi trường, nữ quyền, nghèo đói, khuyết tật và quyền LGBTQ+ vào tác phẩm của mình.

Câu lạc bộ này được thành lập bởi diễn viên hài Anne Grall, người tin rằng thông qua những câu chuyện hài hước, có thể gieo mầm mống thay đổi trong tâm trí mọi người và thậm chí ảnh hưởng đến thói quen của họ.

Trong một xã hội được thúc đẩy bởi giải trí, nơi các khái niệm ngắn gọn và thông điệp ngắn chiếm ưu thế, Grall tin rằng sự hài hước, thường dựa vào sự cường điệu và những câu chuyện phiếm, có thể là phương tiện tuyệt vời để chia sẻ ý tưởng xung quanh vấn đề biến đổi khí hậu.

Thành công của Câu lạc bộ hài kịch Greenwashing khá đáng khích lệ vì nó cho thấy rằng ngày nay nhiều người quan tâm đến biến đổi khí hậu và họ muốn đến với nhau, cười, rời khỏi chương trình và cảm thấy sẵn sàng tiếp tục cuộc chiến!

Anne Grall

Georgia Harrison, Anh quốc

Gương mặt truyền hình

Sau khi Georgia Harrison thành nạn nhân của lạm dụng tình dục bằng hình ảnh, cô quyết định dùng câu chuyện của mình để giúp giải quyết bạo lực đối với phụ nữ và thay đổi cách nhìn của nước Anh về sự đồng thuận.

Gương mặt truyền hình này nổi tiếng với sự xuất hiện trên các chương trình như Love Island và The Only Way is Essex, đã dẫn đầu một chiến dịch sửa đổi dự luật an toàn trực tuyến của Anh quốc để quy định tội lạm dụng hình ảnh riêng tư, còn được gọi là "trả thù bằng nội dung khiêu dâm", dễ bị truy tố hơn.

Harrison hiện đang kêu gọi các nền tảng trực tuyến phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng hơn nếu lưu trữ hình ảnh hoặc các đoạn phim được chụp hoặc chia sẻ mà không có sự đồng thuận.

Harmanpreet Kaur, Ấn Độ

Vận động viên cricket (bóng gậy)

Năm nay, Harmanpreet Kaur trở thành người phụ nữ Ấn Độ đầu tiên được vinh danh là một trong năm Vận động viên cricket của năm của Wisden.

Đội trưởng đội cricket quốc gia nữ Ấn Độ là vận động viên ghi nhiều bàn thắng cả trong và ngoài nước. Năm ngoái, cô đã dẫn dắt đội của mình giành huy chương bạc tại Đại hội thể thao Khối thịnh vượng chung.

Trong nước, cô đã dẫn dắt đội tuyển Mumbai Indians giành chức vô địch Giải ngoại hạng nữ đầu tiên vào tháng 3.

Một trong những cột mốc nổi bật trong sự nghiệp của cô là vào năm 2017, khi Harmanpreet Kaur ghi được 171 điểm trong 115 lần đánh bóng cho Ấn Độ trong trận bán kết World Cup nữ với Australia, giúp đội của cô vào chung kết.

Dayeon Lee, Hàn Quốc

Nhà sáng lập của Kpop4Planet

Thông qua Kpop4Planet, Dayeon Lee đang kêu gọi các fan âm nhạc K-pop trên khắp thế giới đối phó với cuộc khủng hoảng khí hậu.

Kể từ khi được khởi động vào năm 2021, nhóm thực hiện chiến dịch đã kêu gọi những người có sức ảnh hưởng trong ngành giải trí ở Hàn Quốc và dịch vụ chiếu phim trực tuyến có hành động khí hậu, và chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.

Nhóm này đã nhấn mạnh đến những hàm ý về môi trường từ rác thải của các album, kêu gọi các ngôi sao K-pop nổi tiếng chuyển sang album dạng kỹ thuật số.

Dayeon Lee hiện đang tiến đến vượt ra khỏi âm nhạc, nhằm thách thức các cam kết khí hậu của các hãng thời trang đắt tiền, thường có hình ảnh người đại diện là những ngôi sao K-pop.

Khi ủng hộ cho công lý xã hội, chúng tôi không bao giờ từ bỏ cho đến khi nào tạo được sự thay đổi. Chúng tôi đã luôn minh chứng điều này, và sẽ tiếp tục thực hiện như vậy, chiến đấu chống khủng hoảng khí hậu.

Dayeon Lee

Justina Miles, Mỹ

Người biểu diễn khiếm thính

Tại giải Super Bowl LVII vào tháng 2, một trong những sự kiện thể thao được theo dõi nhiều nhất trên thế giới, Justina Miles đã làm nên lịch sử.

Nghệ sĩ khiếm thính đã gây sốt khi cô làm lu mờ biểu tượng nhạc pop Rihanna bằng cách truyền tải lời bài hát của siêu sao này bằng ngôn ngữ kí hiệu, trong một màn biểu diễn tràn đầy năng lượng và lôi cuốn.

Điều này khiến cô trở thành người phụ nữ khiếm thính đầu tiên biểu diễn Ngôn ngữ ký hiệu Mỹ (ASL) tại buổi biểu diễn danh giá giữa giờ giải lao của Super Bowl. Buổi biểu diễn ASL trước đó của cô về Lift Every Voice and Sing - được gọi là Quốc ca của người da màu - cũng là lần đầu tiên tại sự kiện này.

Miles muốn cho thế giới thấy những hình ảnh chân thực hơn về người khiếm thính và cô hy vọng sẽ mở phòng khám của riêng mình để đào tạo thêm nhiều y tá khiếm thính.

Dia Mirza, Ấn Độ

Diễn viên

Diễn viên Dia Mirza không chỉ đạt giải thưởng cho các vai diễn của mình trong nền điện ảnh Ấn Độ, mà bà còn tham gia vào rất nhiều các dự án môi trường và nhân đạo.

Là Đại sứ của Chương trình Môi trường LHQ, bà Mirza đã lan truyền thông điệp về các vấn đề như biến đổi khí hậu, không khí sạch, và bảo vệ động vật hoang dã.

Bà là nhà sáng lập của One India Stories, nhà sản xuất những câu chuyện có sức tác động, mà theo từ ngữ bà dùng là, 'khiến bạn dừng lại và suy nghĩ'.

Bà cũng là đại sứ của Save the Children, the International Fund for Animal Welfare, thành viên trong ban quản trị của Sanctuary Nature Foundation.

Zandile Ndhlovu, Nam Phi

Huấn luyện viên lặn tự do

Là phụ nữ da màu đầu tiên của Nam Phi làm huấn luyện viên lặn tự do, Zandile Ndhlove muốn việc tiếp cận với đại dương trở nên đa dạng hơn.

Cô đã thành lập quỹ The Black Memaid, vốn cho giới trẻ và người dân địa phương tiếp cận với đại dương, cùng niềm hy vọng giúp các nhóm mới sử dụng những không gian này cho mục đích giải trí, và thể thao chuyên nghiệp.

Ndhlovu là một nhà thám hiểm đại dương, một người kể chuyện và làm phim. Cô đã sử dụng những kỹ năng này để định hình một thế hệ Người canh gác Đại Dương (Ocean Guardians), hiểu về nạn ô nhiễm đại dương và nước biển dâng và tham gia bảo vệ môi trường.

Nghĩ về số lượng tiếng nói trẻ tuổi, xuất hiện để tạo sự khác biệt cho xã hội đã mang lại cho tôi hy vọng khi nói đến cuộc khủng hoảng khí hậu.

Zandile Ndhlovu

Alice Oseman, Anh

Biên kịch

Là một tác giả, họa sĩ minh họa và nhà biên kịch từng đoạt giải thưởng, Alice Oseman là tác giả của cuốn tiểu thuyết hình ảnh bán chạy nhất dành cho thanh thiếu niên, Heartstopper. Cô cũng đã biến câu chuyện tuổi mới lớn LGBTQ+ thành bộ phim chuyển thể truyền hình đoạt giải Emmy cho Netflix.

Oseman đã viết từng tập phim và tham gia vào mọi giai đoạn, từ tuyển diễn viên đến sản xuất âm nhạc.

Cô là tác giả của một số cuốn tiểu thuyết khác dành cho thanh thiếu niên, bao gồm Radio Silence, Loveless và Solitaire, được xuất bản khi cô mới 19 tuổi.

Sách của cô đã giành chiến thắng, lọt vào danh sách rút gọn hoặc được đề cử cho một số giải thưởng, bao gồm Giải thưởng Sách YA, Giải thưởng Inky, Huy chương Carnegie và Giải thưởng Goodreads Choice.

Paramida, Đức

DJ và nhà sản xuất âm nhạc

Từ lâu, trước khi xảy ra các cuộc biểu tình ở Iran vào năm ngoái, DJ Paramida đã luôn đi ngược lại những giới hạn văn hóa đối với những phụ nữ gốc Iran.

Đang sống tại Berlin, Paramida đã phát hiện niềm đam mê âm nhạc và văn hoá nhảy múa của mình khi sống giữa Frankfurt và Tehran trong những năm niên thiếu.

Lấy nguồn cảm hứng từ lịch sử âm nhạc nhảy mang tính biểu tượng, bản thu Love One The Rocks của cô đã thúc đẩy nền văn hóa nhảy phong cách người ngoài và đầy sôi động của ngày nay.

Là một thành viên của Berghain's Panorama Bar ở Berlin, cô đã trở thành một DJ được săn đón trên toàn cầu và một nhà sản xuất âm nhạc có nhiều thành tựu. Cô ấy đã sử dụng không gian này để đưa ra những thách thức về các định danh giới tính trong một nền âm nhạc do nam giới thống trị về ngành công nghệ giải trí về đêm.

Camila Pirelli, Paraguay

Vận động viên Olympic

Mặc dù chuyên môn của cô là bảy môn phối hợp, nhưng chính việc thi đấu ở nội dung 100m vượt rào đã đưa Camila Pirelli tới Thế vận hội Tokyo.

Được biết đến với biệt danh Guarani Panther, vận động viên điền kinh này nắm giữ nhiều kỷ lục điền kinh quốc gia, đồng thời là huấn luyện viên thể thao kiêm giáo viên tiếng Anh.

Pirelli lớn lên trong một gia đình có ý thức bảo vệ môi trường tại một thị trấn nhỏ ở Paraguay, nơi cô đã tận mắt chứng kiến những tác động của biến đổi khí hậu.

Cô hiện là Nhà vô địch vận động viên sinh thái, có nghĩa là cô cam kết sử dụng nền tảng thể thao của mình để khuyến khích mọi người nói về biến đổi khí hậu và hành động để giảm lượng khí thải carbon.

Tôi lớn lên ở một thị trấn nơi việc nhìn thấy động vật hoang dã là chuyện thường ngày. Biết những con vật đó hiện đang phải chịu tác động do biến đổi khí hậu khiến tôi lo lắng và muốn giúp đỡ.

Camila Pirelli

Aziza Sbaity, Lebanon

Vận động viên điền kinh

Được tôn vinh là "người phụ nữ Lebanon nhanh nhất trong lịch sử" sau khi phá kỷ lục quốc gia 100m, Aziza Sbaity gần đây lại gây chú ý khi trở thành vận động viên da màu đầu tiên của đất nước giành huy chương vàng tại giải vô địch Tây Á và Ả Rập năm nay.

Sinh ra trong gia đình với mẹ là người Liberia và cha là người Lebanon, cô chuyển đến Lebanon năm 11 tuổi, nơi cô phải đối mặt với nạn phân biệt chủng tộc và chủ nghĩa giai cấp dựa trên màu da.

Điền kinh đã trở thành con đường giúp cô khám phá bản thân và được trao quyền, đồng thời thúc đẩy chính sách vận động.

Cô dùng vai trò của mình để nói về nạn phân biệt chủng tộc có hệ thống trong nước và ủng hộ sự hòa nhập và bình đẳng, đồng thời cộng tác với các trường học và đại học để truyền cảm hứng cho giới trẻ Lebanon.

Khine Hnin Wai, Myanmar

Diễn viên

Bắt đầu sự nghiệp là một nữ diễn viên ở Myanmar cách đây gần 25 năm, Khine Hnin Wai nổi tiếng nhờ vai chính trong bộ phim San Ye. Cô tiếp tục trở thành một trong những nữ diễn viên thành công nhất của điện ảnh Miến Điện.

Tuy nhiên, giờ đây cô được biết đến nhiều hơn nhờ các hoạt động từ thiện. Năm 2014, cô thành lập Quỹ Khine Hnin Wai, một tổ chức từ thiện hỗ trợ nhiều mục đích khác nhau, bao gồm chăm sóc trẻ mồ côi và trẻ em bị bỏ rơi.

Thông qua công việc của mình, hiện cô đang chăm sóc gần 100 trẻ em mà cha mẹ không thể nuôi dưỡng vì nhiều lý do.

Hnin Wai cũng đóng vai trò là đại sứ về phòng chống buôn bán trẻ em.

Bianca Williams, Anh quốc

Vận động viên

Là vận động viên giành huy chương vàng nội dung 4x100m của Châu Âu và Khối thịnh vượng chung, Bianca Williams là đội trưởng của Anh và Bắc Ireland cho Giải vô địch đồng đội Châu Âu năm 2023.

Vào tháng 7/2023, cô về nhì ở nội dung 200m tại Giải vô địch điền kinh Anh quốc để đảm bảo vị trí của mình trong đội tuyển quốc gia để tham dự Giải vô địch điền kinh thế giới ở Budapest.

Cô và đồng đội của mình, vận động viên Ricardo Dos Santos, đã bị cảnh sát chặn lại và khám xét ở London vào tháng 7/2020.

Williams và Dos Santos đã đưa ra khiếu nại chính thức, cáo buộc cảnh sát phân biệt chủng tộc. Hai viên cảnh sát bị kết tội có hành vi sai trái nghiêm trọng và kết quả là bị sa thải.

Maryam Al-Khawaja, Bahrain/Đan Mạch

Nhà vận động nhân quyền

Nhà vận động nhân quyền người Đan Mạch gốc Bahrain Maryam Al-Khawaja là tiếng nói hàng đầu cho cải cách chính trị ở Bahrain và khu vực vùng Vịnh.

Công việc của cô nhằm mục đích làm sáng tỏ những vi phạm nhân quyền, đặc biệt là ủng hộ việc trả tự do cho cha cô, Abdulhadi Al-Khawaja, thông qua chiến dịch #FreeAlKhawaja. Ông là một nhà hoạt động nổi tiếng và là tù nhân lương tâm hiện chịu án chung thân sau khi tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Bahrain năm 2011.

Al-Khawaja đã có mặt trong một số hội đồng bao gồm Civicus và Cơ quan Nhân quyền Quốc tế và đã tham gia vào tổ chức nữ quyền FRIDA và Bác sĩ vì Nhân quyền.

Shamsa Araweelo, Somalia/Anh quốc

Nhà vận động chống hủ tục cắt âm vật (FGM)

Động lực từ quyết tâm chấm dứt hủ tục cắt đi bộ phận sinh dục nữ (FGM), Shamsa Araweelo đã giáo dục và nâng cao nhận thức thông qua các video trên mạng mạnh mẽ và trực tiếp của mình.

Araweelo, sinh ra ở Somalia nhưng hiện đang sống ở Anh, đã bị đi bắt bộ phận sinh dục nữ khi mới sáu tuổi, một thủ thuật trong đó bộ phận sinh dục của phụ nữ bị cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ vì lý do phi y tế.

Với hơn 70 triệu lượt xem trên TikTok, cô muốn đảm bảo rằng không ai bị thiếu thông tin.

Hiện cô đang hỗ trợ những công dân Anh bị mắc kẹt ở nước ngoài phải đối mặt với bạo lực dựa trên danh dự. Cô cũng đưa ra lời khuyên về FGM cho Cảnh sát Thủ đô London và chuẩn bị thành lập tổ chức từ thiện, The Healing Garden.

Yasmina Benslimane, Morocco

Người sáng lập Politics4Her

Với mục tiêu thúc đẩy bình đẳng giới, Yasmina Benslimane thành lập Politics4Her, nhằm thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ và trẻ em gái vào các quá trình ra quyết định và chính trị.

Khi một trận động đất kinh hoàng xảy ra ở quê hương Morocco của cô vào tháng 9/2023, Benslimane và tổ chức của mình đã kêu gọi cứu trợ nhạy cảm về giới.

Cô đã cho ra một bản tuyên bố xác định những thách thức cụ thể đối với phụ nữ và trẻ em gái sẽ trở nên trầm trọng hơn do thảm họa, chẳng hạn như tình trạng nghèo đói và cưỡng ép hôn nhân.

Là cố vấn và thành viên hội đồng quản trị của một số tổ chức phi lợi nhuận, cô giúp phụ nữ trẻ phát triển kỹ năng lãnh đạo. Công việc đã mang về cho cô giải thưởng Nhà xây dựng hòa bình của Phụ nữ Liên hợp quốc.

Yael Braudo-Bahat, Israel

Luật sư

Là đồng giám đốc của tổ chức Women Wage Peace (WWP), Yael Braudo-Bahat mang kiến thức nền về luật của mình đến với phong trào hòa bình có hơn 50.000 thành viên của Israel.

Được thành lập vào năm 2014, WWP tìm kiếm một giải pháp đàm phán chính trị cho cuộc xung đột Israel-Palestine, nhấn mạnh vai trò của phụ nữ trong tiến trình hòa bình.

Trong hai năm qua, WWP đã hợp tác với một phong trào khác dành cho phụ nữ Palestine, Women of the Sun.

Braudo-Bahat nói rằng bà cảm kích cố vấn của mình, nhà hoạt động hòa bình nổi tiếng và đồng sáng lập WWP, Vivian Silver, người đã cống hiến hàng thập niên của cuộc đời mình để thúc đẩy sự hiểu biết và bình đẳng giữa người Israel và người Palestine. Silver bị giết chết trong cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023.

Alicia Cahuiya, Ecuador

Nhà hoạt động vì quyền của người bản địa

Là nhân vật chủ chốt trong cuộc chiến bảo vệ rừng nhiệt đới Amazon của Ecuador, Alicia Cahuiya đã có chiến thắng đậm trong năm nay.

Trong một cuộc trưng cầu dân ý lịch sử vào tháng 8, người dân Ecuador đã bỏ phiếu đình chỉ tất cả các giếng dầu mới ở Công viên Quốc gia Yasuní - một quyết định có nghĩa là công ty dầu mỏ nhà nước sẽ chấm dứt hoạt động tại một trong những khu vực đa dạng sinh học nhất trên hành tinh, nơi sinh sống của các nhóm người bản địa biệt lập với thế giới.

Cahuiya, sinh ra ở Yasuní và là lãnh đạo của quốc gia Waorani (NAWE), đã vận động cho một cuộc trưng cầu dân ý trong hơn một thập kỷ

Bà hiện là lãnh đạo văn phòng về phụ nữ tại Liên đoàn Người Bản địa Ecuador.

Biến đổi khí hậu đã khiến mọi thứ trở nên rất khác biệt đối với chúng ta, gây ra lũ lụt phá hủy mùa màng của chúng ta. Khi quá nắng nóng và hạn hán xảy ra, một phần lớn lương thực của chúng ta bị mất đi, khiến chúng ta vô cùng đau lòng, vì mọi công sức bỏ ra cho mùa màng đều mất sạch.

Alicia Cahuiya

Amal Clooney, Anh/Lebanon

Luật sư nhân quyền

Amal Clooney là một luật sư nhân quyền giành được các giải thưởng, bà đã có hai thập niên hoạt động bảo vệ các nạn nhân chịu cảnh bất công.

Các vụ án nổi tiếng của bà bao gồm cuộc diệt chủng tại Armenia và Myanmar, bạo lực tình dục nhằm vào phụ nữ ở Malawi và Kenya, và tội ác chống lại loài người ở Ukraine.

Các thành công gần đây bao gồm đại diện pháp lý cho các nạn nhân của một tay súng IS và tư lệnh trong cuộc chiến tranh Darfur. Bà đã giúp đỡ đảm bảo sự tự do cho các nhà báo và các tù nhân chính trị khác bị các thể chế áp bức nhắm đến.

Bà là Giáo sư Trường Luật, Đại học Columbia và đồng sáng lập quỹ Clooney Foundation for Justice, cung cấp sự hỗ trợ pháp lý miễn phí cho các nạn nhân bị xâm hại nhân quyền tại hơn 40 quốc gia.

Dehenna Davison, Anh quốc

Nghị sĩ Hạ viện

Năm 2019, Dehenna Davison trở thành nghị sĩ Đảng Bảo thủ đầu tiên của Bishop Auckland kể từ khi khu vực bầu cử được thành lập vào năm 1885. Cô trở thành Bộ trưởng phụ trách Nâng cấp vào năm 2022, tập trung vào sự dịch chuyển và tái tạo xã hội.

Cô từ chức vào tháng 9/2023, cởi mở về lí do chẩn đoán chứng đau nửa đầu mãn tính của mình.

Khi Davison 13 tuổi, cha cô bị giết chết chỉ bằng một cú đấm, thúc đẩy hành trình tham gia chính trường của cô. Cô thành lập Nhóm nghị sĩ toàn đảng về các cuộc tấn công One Punch (Cú đấm chết người) và các chiến dịch với One Punch Anh quốc để đòi công lý và cải cách bản án.

Cô cũng tập trung vào việc cải thiện phương pháp điều trị chứng đau nửa đầu mãn tính và vận động để có thêm nguồn tài trợ cho nghiên cứu về bệnh ung thư tiểu thùy xâm lấn (một loại ung thư vú)

Christiana Figueres, Costa Rica

Nhà ngoại giao và nhà đàm phán chính sách về khí hậu

Khi các cuộc đàm phán bị đình trệ tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Liên Hợp quốc năm 2009 ở Copenhagen, Christiana Figueres đã được mời đến để giải quyết một vấn đề.

Được bổ nhiệm làm Thư ký điều hành của Công ước khung Liên Hợp quốc về biến đổi khí hậu, bà Figueres đã dành sáu năm tiếp theo để phát triển một kế hoạch nhằm đảm bảo các quốc gia đồng ý về chiến lược khí hậu chung.

Nhờ vào một phần công việc của bà, gần 200 bên đã ký thỏa thuận Paris mang tính bước ngoặt năm 2015 - một hiệp ước quốc tế đặt ra cam kết duy trì mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở mức "thấp hơn" 2.0 độ C so với mức thời tiền công nghiệp.

Figueres là người đồng sáng lập của Global Optimism, một tổ chức hợp tác với các doanh nghiệp để áp dụng các giải pháp khí hậu thiết thực.

Đôi khi tôi cảm thấy choáng ngợp vì nỗi đau và trở nên tê liệt bởi chính xúc cảm của mình, không thể hành động được gì. Những lần khác, tôi cảm thấy giận dữ và bị cảm xúc của mình điều khiến, mong muốn phát tiết ra ở chế độ phản ứng. Nhưng trong những ngày tươi đẹp nhất, tôi dùng nỗi đau và sự tức giận của mình để neo mình lại vào gốc rễ của cảm xúc, biến chúng thành một cam kết sâu sắc để hành động bằng sức mạnh, tình yêu và niềm vui lẫn sự mong đợi, cùng tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn mà tất cả chúng ta đều mong muốn cho con cháu chúng của mình và cho đời sau.

Christiana Figueres

Bella Galhos, Timor-Leste

Nhà hoạt động chính trị

Là một nhà vận động can trường, Bella Galhos đã góp phần thay đổi Timor-Leste cả trước và sau khi đất nước này giành được độc lập khỏi Indonesia vào năm 2002.

Trong những năm tháng sống lưu vong, Galhos đã đi khắp thế giới ủng hộ quyền tự quyết của người dân mình. Trở về Timor-Leste sau khi giải phóng, Galhos đã tham gia vào việc tái thiết đất nước sau nhiều thập niên xung đột vốn đẩy một nửa dân số rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực.

Năm 2015, cô mở trường Leublora Green, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và truyền cảm hứng cho trẻ em trở thành nhân tố cho sự thay đổi.

Galhos hiện đang giữ chức cố vấn cho tổng thống Timor-Leste, tập trung vào việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ và là người có tiếng nói nổi bật của cộng đồng LGBTQ+.

Rina Gonoi, Nhật Bản

Cựu quân nhân

Năm 11 tuổi, Rina Gonoi đã được các nữ quân nhân giúp đỡ trong quá trình sơ tán sau trận động đất và sóng thần chết chóc năm 2011. Kể từ đó, cô bé mơ ước được phục vụ trong Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản.

Cô đã trở thành một sĩ quan, nhưng giấc mơ thời thơ ấu đã tan vỡ khi cô bị quấy rối tình dục "hàng ngày".

Gonoi rời quân đội vào năm 2022 và phát động một chiến dịch công khai kêu gọi trách nhiệm giải trình, một sứ mệnh khó khăn trong một xã hội mà nam giới thống trị, nơi những người sống sót sau lạm dụng tình dục phải đối mặt với phản ứng dữ dội nếu họ dám lên tiếng.

Vụ việc của Gonoi đã khiến quân đội phải tiến hành một cuộc điều tra nội bộ, dẫn đến hơn 100 khiếu nại khác về hành vi quấy rối. Bộ Quốc phòng sau đó đã gửi lời xin lỗi đến Gonoi.

Sonia Guajajara, Brazil

Bộ trưởng

Là một nhân vật nổi bật trong phong trào quyền của người bản địa đang phát triển ở Brazil, bà Sonia Guajajara trở thành bộ trưởng đầu tiên của đất nước cho người bản địa vào năm 2023, được ca ngợi là một sự bổ nhiệm lịch sử của Tổng thống mới đắc cử Lula da Silva.

Bà tuyên thệ sẽ coi cuộc chiến chống tội phạm môi trường là một trong những ưu tiên hàng đầu của mình

Cha mẹ của bà Guajajara mù chữ, sinh ra bà ở Araribóia, vùng Amazon, nơi bà trực tiếp trải nghiệm và chứng kiến hứng chịu tác động của biến đổi khí hậu có thể tàn phá một hệ sinh thái.

Bà rời quê hương để đi học văn học, làm y tá và giáo viên, và bắt đầu sự nghiệp hoạt động. Năm 2022, bà trở thành nữ nghị sĩ bản địa đầu tiên của bang São Paulo.

Chúng ta phải suy nghĩ về cách thúc đẩy công bằng khí hậu và chống phân biệt chủng tộc trong môi trường, bởi vì những người có thể bảo vệ môi trường tốt nhất là những người đầu tiên và bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi sự tàn phá môi trường. Chúng tôi, những người bản địa, là những người bảo vệ thực sự cho đa dạng sinh học và cuộc sống.

Sonia Guajajara

Renita Holmes, Mỹ

Người vận động chiến dịch nhà ở

Là một cư dân của cộng đồng Little Haiti ở Miami, Madame Renita Holmes là giám đốc sáng lập của O.U.R. HOmes, một doanh nghiệp và cung cấp tư vấn tài sản ở bang Florida, Mỹ.

Bà đã vận động cho quyền sở hữu nhà ở cho các cộng đồng bị thiệt thòi, bao gồm những người bị ảnh hưởng từ vấn đề biến đổi khí hậu dẫn đến mực nước biển dâng, thúc đẩy giá nhà ở các khu vực xa bờ biển gia tăng.

Được nuôi lớn bởi mẹ đơn thân có 11 người con, bà Holmes hiện cũng là người cao niên khuyết tật.

Bà là thành viên của Empowering Resilient Women, một chương tìm cách tiến hành các hành động vì khí hậu thông qua giáo dục dựa trên khoa học. Bà đã trợ giúp các cơ quan nhà ở tại địa phương về những vấn đề liên quan đến người Mỹ gốc Phi và các phụ nữ ở nội thành.

Có một niềm hy vọng trong việc thừa nhận sự gắn kết của phụ nữ với Mẹ Trái Đất. Chúng ta đủ sức chống chọi, mạnh mẽ, được ươm mầm; chúng ta hành động và chúng ta quan tâm.

Renita Holmes

Nataša Kandić, Serbia

Luật sư và nhà hoạt động nhân quyền

Kể từ sau giao tranh nổ ra tại Yugoslavia (Nam Tư cũ) vào đầu những năm 1990, Nataša Kandić đã ghi lại những tội ác chiến tranh bao gồm hãm hiếp, tra tấn, giết chóc và bắt cóc.

Bà hiện đại diện cho các gia đình nạn nhân của những cộng đồng thiểu số khác nhau trước phiên toà tội phạm chiến tranh ở Belgrade và thuộc một nhóm vốn theo dõi và chỉ trích chính sách của chính phủ do cựu Tổng thống Yugoslavia, Slobodan Milosevic áp đặt đối với Kosovo.

Bà Kandić cũng là nhà sáng lập của Humanitarian Law Center, thường được đánh giá cao cho các cuộc điều tra bất thiên vị về tội phạm chiến tranh.

Bà đã giúp tổ chức RECOM Reconciliation Network, mạng lưới đi tìm những sự thật từ cuộc chiến Balkan, vốn đã khiến 130.000 người thiệt mạng, theo ước tính.

Rukshana Kapali, Nepal

Nhà vận động về nhà ở

Là người bản địa Newa thuộc quốc gia Nepal, nhà hoạt động nhân quyền chuyển giới Rukshana Kapali đã phải vật lộn với việc thiếu thông tin về danh tính của mình khi cô lớn lên.

Cô bắt tay vào con đường tự giáo dục cho chính mình về sự đa dạng của giới tính và xu hướng tính dục. Cô công khai giới tính khi còn là một thiếu nữ và đã lên tiếng trên mạng xã hội về các vấn đề xung quanh quyền của người đồng tính.

Cô hiện là sinh viên luật năm thứ ba và tích cực tham gia vào việc thúc đẩy các quyền hiến định và hợp pháp cho người LGBTQ+ ở Nepal.

Kapali xuất thân từ một tầng lớp bị gạt ra ngoài lề lịch sử trong dân tộc Newa - Jugi, và chiến đấu chống lại việc buộc người Jugi bị trục xuất khỏi ngôi nhà truyền thống của họ.

Sofia Kosacheva, Nga

Lính cứu hoả

Xuất thân là một giáo viên dạy hát opera, Sofia Kosacheva đã tìm thấy một niềm đam mê khác khi cô gặp một đội lính cứu hỏa vào năm 2010.

Cô đã tự mình trở thành lính cứu hỏa và thành lập một cộng đồng đào tạo các tình nguyện viên giúp giải quyết các vụ cháy rừng ở Nga. Hành động này dẫn đến sự phát triển của hơn 25 nhóm tình nguyện trên khắp đất nước.

Cô đã giúp dập tắt hàng trăm đám cháy trên khắp nước Nga và hợp tác với Greenpeace, cho đến khi tổ chức phi chính phủ này chính thức bị gắn mác "tổ chức không mong muốn" và chi nhánh ở Nga của tổ chức này bị đóng cửa.

Kosacheva cũng đã tạo ra một trang web dành cho những người lính cứu hỏa cháy rừng tình nguyện, được coi là cơ sở dữ liệu trực tuyến đầy đủ nhất bằng tiếng Nga với thông tin về cách ngăn chặn và kiểm soát cháy rừng.

Cho dù cuộc khủng hoảng khí hậu có lan rộng đến đâu thì mọi thành tựu lớn đều bắt đầu từ những thành tựu nhỏ. Có vẻ như chúng ta còn quá nhỏ để thay đổi điều gì đó trên toàn cầu, nhưng chúng ta phải bắt đầu với những thay đổi mà chúng ta có thể thực hiện xung quanh mình.

Sofia Kosacheva

Monica McWilliams, Anh quốc

Cựu chính trị gia và nhà đàm phán hòa bình

Năm nay đánh dấu 25 năm kể từ khi Hiệp ước Thứ Sáu Tuần Thánh của Bắc Ireland được ký kết. Monica McWilliams đóng vai trò quan trọng với tư cách là nhà đàm phán chính trong các cuộc đàm phán hòa bình đa bên để đi đến thỏa thuận.

Bà là người đồng sáng lập Liên minh Phụ nữ Bắc Ireland, một đảng chính trị vượt qua sự chia rẽ bè phái, đưa ra các điều khoản quan trọng cho hiệp ước hòa bình.

Bà được bầu vào Hội đồng Lập pháp Bắc Ireland đầu tiên và với tư cách là Ủy viên trưởng của Ủy ban Nhân quyền Bắc Ireland, bà đã soạn thảo lời tư vấn về Tuyên ngôn Nhân quyền cho Bắc Ireland.

McWilliams hiện là đại biểu nhằm giải tán các nhóm vũ trang và đã xuất bản rộng rãi về bạo lực đối với phụ nữ.

Najla Mohamed-Lamin, Western Sahara

Nhà hoạt động vì quyền phụ nữ và khí hậu

Người sáng lập Trung tâm Thư viện Almasar, Najla Mohamed-Lamin muốn giáo dục phụ nữ và trẻ em về sức khỏe và môi trường tại các trại tị nạn Saharawi ở phía tây nam Algeria.

Xuất thân từ Tây Sahara, thuộc địa cũ của Tây Ban Nha dưới sự chiếm đóng của Maroc từ năm 1975, gia đình bà bị buộc phải lưu vong sau khi chạy trốn bạo lực.

Sinh ra và lớn lên trong các trại, bà Mohamed-Lamin học tiếng Anh khi còn là thiếu niên, dịch thuật cho các phái đoàn nước ngoài và đi du học sau khi bà gây quỹ từ cộng đồng để đóng học phí.

Sau khi tốt nghiệp ngành phát triển bền vững và nghiên cứu về phụ nữ, bà quay trở lại các trại để giúp hơn 200.000 người tị nạn Saharawi đối phó với tình trạng mất an ninh nguồn nước và lương thực ngày càng trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu.

Chúng ta phải đối mặt với tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu ở một vùng sa mạc, nơi mà nhà cửa của chúng ta thường xuyên bị phá hủy bởi lũ lụt và bão cát, còn người dân của chúng ta phải chịu đựng nhiệt độ khắc nghiệt. Tất cả điều này xảy ra khi người dân của chúng tôi hầu như không đóng góp gì vào cuộc khủng hoảng khí hậu.

Najla Mohamed-Lamin

Ulanda Mtamba, Malawi

Nhà vận động chiến dịch chống tảo hôn

Ulanda Mtamba lớn lên trong một cộng đồng ở Lilongwe, Malawi, vốn mang đến rất ít sự hỗ trợ cho nền giáo dục dành cho phụ nữ, nhiều trẻ em gái bị ép phải nghỉ học để kết hôn trước tuổi 18.

Mtamba đã thách thức hiện trạng trong cộng đồng của mình và cô không chỉ tốt nghiệp đại học mà còn đạt được bằng thạc sĩ.

Cô đã vận động thực thi các luật pháp hiện hành để bảo vệ trẻ em gái khỏi nạn tảo hôn, cũng như tăng cường đầu tư để giải quyết các rủi ro sức khoẻ liên quan đến mang thai sớm.

Cô hiện đang làm việc vớ vai trò Giám đốc Quốc gia của AGE Africa, một tổ chức thúc đẩy cách tiếp cận công bằng đối với giáo dục trung học cho mọi trẻ em gái trên lục địa này.

Tamar Museridze, Georgia

Nhà báo

Một gương mặt trên truyền hình ở Georgia từ khi 18 tuổi, người nổi tiếng trên sóng TV Tamar Museridze – còn được biết đến là Tamuna - đã có mọi yếu tố cần có để thành công. Thế nhưng cuộc sống của cô bị đảo lộn vào năm 31 tuổi, khi cô phát hiện mình đã được nhận nuôi.

Cô đã từ bỏ tất cả để tìm kiếm cha mẹ ruột của mình và trong quá trình đó, cô đã phát hiện bằng chứng về một thị trường chợ đen nhận nuôi trẻ em với quy mô lớn đã diễn ra ở Georgia kể từ những năm 1950.

Cô đã tạo một nhóm Facebook 'I'm searching' khởi xướng cuộc thảo luận trong nước liên quan đến nhận nuôi con bất hợp pháp, hầu hết trẻ em đều được đưa từ các bệnh viện phụ sản ra ngoài.

Tổ chức của Museridze đã giúp đỡ khoảng 800 gia đình đoàn tụ nhưng cô vẫn còn tìm kiếm gia đình cho chính bản thân mình.

Neema Namadamu, Cộng hòa Dân chủ Congo

Nhà vận động vì quyền của người khuyết tật

Mạng lưới Hero Women Rising, hay Mama Shuja, nhằm mục đích cải thiện điều kiện sống cho phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên ở Cộng hòa Dân chủ Congo.

Nhà hoạt động vì quyền của người khuyết tật Neema Namadamu đã thành lập tổ chức cấp cơ sở, sử dụng giáo dục và công nghệ để nhân rộng tiếng nói của phụ nữ và dạy họ vận động cho quyền của chính mình.

Sinh ra ở một vùng quê hẻo lánh phía đông Congo, Namadamu bị bại liệt khi mới hai tuổi. Cô là người phụ nữ khuyết tật đầu tiên của dân tộc mình tốt nghiệp đại học.

Cô trở thành thành viên quốc hội và là cố vấn cho bộ trưởng về vấn đề giới và gia đình.

Michelle Obama, Mỹ

Luật sư, tác giả sách và nhà vận động chiến dịch

Cựu Đệ nhất Phu nhân Mỹ Michelle Obama là nhà sáng lập của Girls Opportunity Alliance, giúp hỗ trợ các tổ chức dân sự nhằm đảm bảo các trẻ em gái được hưởng nền giáo dục mà các em xứng đáng có.

Tổ chức này đã được thiết lập dựa trên Let Girls Learn, một ý tưởng do bà Obama khởi xướng với vai trò Đệ nhất Phu nhân Mỹ, sử dụng cách tiếp cận toàn chính phủ để giúp các trẻ em gái ở độ tuổi trưởng thành trên khắp thế giới tiếp cận được nền giáo dục có chất lượng.

Với vai trò Đệ nhất Phu nhân, bà đã đi đầu trong ba ý tưởng chính: Let's Move! tìm cách giúp đỡ các bậc cha mẹ nuôi dạy trẻ em mạnh khoẻ hơn; Joining Forces - hỗ trợ quân nhân, cựu chiến binh Mỹ và gia đình của họ; và Reach Higher - ý tưởng mà bà đang thực hiện ngày nay - cổ vũ người trẻ học lên cao hơn.

Sepideh Rashnu, Iran

Nhà văn và nghệ sĩ

Sepideh Rashnu được biết đến ở Iran vì lên tiếng phản đối các quy định bắt buộc về khăn trùm đầu.

Sau một cuộc xô xát trên xe buýt với một người phụ nữ yêu cầu đội khăn trùm đầu, cô đã bị bắt.

Trong khi bị giam giữ, cô đã xuất hiện trên truyền hình quốc gia với khuôn mặt bầm tím và 'xin lỗi' về hành vi của mình. Đó là vào tháng 7/2022, chỉ vài tuần trước khi Mahsa Amini, 22 tuổi, qua đời khi bị cảnh sát đạo đức Iran giam giữ.

Đầu năm nay, Rashnu đã bị buộc tội sau khi chia sẻ lên mạng những bức ảnh cô không đội khăn trùm đầu. Cô nói rằng mình đã bị đình chỉ học đại học vì hoạt động tích cực này.

Cô hiện đã ra tù và tiếp tục bất chấp các quy định bắt buộc về khăn trùm đầu.

Bernadette Smith, Đảo Turtle/ Canada

Người giúp đỡ cho các gia đình có người thân mất tích

Sau khi người chị gái mất tích vào năm 2008, Bernadette Smith đã không ngừng tìm kiếm câu trả lời.

Bà trở thành người giúp đỡ hàng đầu cho các gia đình có phụ nữ và trẻ em gái bị mất tích hoặc bị sát hại trên khắp Canada, đồng thời thành lập một liên minh để giúp phối hợp hành động và tìm ra đáp án.

Bà cũng là người đồng sáng lập Drag the Red, một sáng kiến tìm kiếm thi thể hoặc bằng chứng về những người mất tích trên sông Red của Winnipeg.

Bà Smith gần đây đã được bầu vào Hội đồng Lập pháp Manitoba nhiệm kỳ thứ ba và làm nên lịch sử khi là người đầu tiên trong số hai phụ nữ thổ dân được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Nội các của tỉnh. Bà hiện đang giữ chức Bộ trưởng quản lí Bộ Nhà ở, Người nghiện và Vô gia cư.

Iryna Stavchuk, Ukraine

Cố vấn chính sách khí hậu

Là chuyên gia hàng đầu về chính sách khí hậu, Iryna Stavchuk gần đây đã gia nhập Tổ chức Khí hậu Châu Âu với tư cách là giám đốc chương trình Ukraine, với mục tiêu chính là thiết kế các giải pháp xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu để phục hồi đất nước bà sau chiến tranh.

Trước khi đảm nhận vai trò này, bà đã làm việc cho chính phủ Ukraine với tư cách là Thứ trưởng Bộ Môi trường từ năm 2019 đến 2022 và chịu trách nhiệm về các chính sách về biến đổi khí hậu, hội nhập châu Âu, quan hệ quốc tế và đa dạng sinh học.

Stavchuk cũng là người đồng sáng lập của hai tổ chức phi chính phủ về môi trường nổi tiếng - Ecoaction và Hiệp hội người đi xe đạp Kyiv (U-Cycle) - và đã điều phối mạng lưới khu vực của các nhóm xã hội dân sự hoạt động trong lĩnh vực biến đổi khí hậu.

Nhiệm vụ của chúng ta là cố gắng hết sức ở nơi chốn và hoàn cảnh chúng ta đang ở. Tôi tuân theo lời của Thánh Phanxicô Assisi: "Hãy bắt đầu bằng cách làm những gì cần thiết, sau đó làm những gì có thể, và đột nhiên bạn đang làm những điều không thể."

Iryna Stavchuk

Gloria Steinem, Mỹ

Lãnh đạo nữ quyền

Với cương vị lãnh đạo của phong trào nữ quyền kể từ những năm 1970, cống hiến của bà Steinem trong hoạt động nữ quyền đã được công nhận qua nhiều thế hệ trên khắp thế giới.

Bà Steinem đã làm việc về các vấn đề bình đẳng với vai trò nhà hoạt động, nhà báo, nhà văn, giảng viên và người phát ngôn truyền thông.

Bà cũng đồng sáng lập tạp chí Ms. Magazine, lần đầu được lưu hành vào năm 1971 và vẫn xuất bản cho đến nay, xét trong bối cảnh thời kỳ đầu Mỹ đưa những vấn đề về phong trào quyền phụ nữ vào dòng chính của xã hội.

Ở tuổi 89, bà Steihem vẫn tiếp tục công việc của mình hướng đến một thế giới công bằng hơn thông qua sự hỗ trợ của bà đối với các tổ chức có bề dày kinh nghiệp như Women's Media Center, ERA Coalition và Equality Now.

Summia Tora, Afghanistan

Nhà vận động cho quyền của người tị nạn

Dosti Network là một tổ chức chuyên cung cấp các nguồn lực và thông tin quan trọng cho người Afghanistan - cả ở trong nước và những người sống tị nạn - được thành lập sau sự tiếp quản của Taliban vào năm 2021.

Bản thân là một người tị nạn Afghanistan, nhà sáng lập Summia Tora hiểu những thách thức mà những người trong cộng đồng của mình phải đối mặt.

Công việc của cô tập trung vào việc tái định cư cho người tị nạn và giúp những học sinh bị ảnh hưởng bởi xung đột được tiếp cận giáo dục.

Nhận thức được sức mạnh biến đổi của giáo dục, Tora đã làm việc với các tổ chức như Liên Hợp Quốc và Ngân hàng Thế giới, Quỹ Malala và Schmidt Futures. Thông qua các mối quan hệ đối tác này, cô giúp tăng khả năng tiếp cận giáo dục với trọng tâm cụ thể là người tị nạn, phụ nữ và trẻ em gái trong tình trạng khẩn cấp.

Từ Tảo Tảo (Xu Zaozao), Trung Quốc

Nhà vận động về quyền trữ đông trứng

Năm 2018, Từ Tảo Tảo tìm cách trữ đông trứng tại một bệnh viện công ở Bắc Kinh. Nhưng là một phụ nữ độc thân, cô được thông báo rằng thủ tục này chỉ dành cho các cặp đôi kết hôn ở Trung Quốc.

Cô đã kiện bệnh viện ra tòa trong cuộc chiến pháp lý đầu tiên về quyền trữ đông trứng của phụ nữ độc thân ở Trung Quốc.

Cuộc chiến pháp lý mang tính tiên phong này, bắt đầu vào tháng 12/2019, đã gây chú ý trong bối cảnh có những lo ngại về tỷ lệ sinh sản thấp của Trung Quốc

Dù vẫn đang chờ đợi phán quyết cuối cùng của tòa án nhưng vụ việc của cô Từ đã được các học giả trong lĩnh vực luật, y học và đạo đức nghiên cứu. Đến nay, cô vẫn là gương mặt nổi bật ủng hộ cho quyền sinh sản và quyền tự chủ về cơ thể của phụ nữ độc thân.

Basima Abdulrahman, Iraq

Doanh nhân xây dựng xanh

Vào năm 2014, khi nhóm được gọi là Nhà nước Hồi giáo tiếp quản phần lớn đất nước quê hương cô, Iraq, Basima Abdulrahman đang học đại học theo học ở Mỹ.

Nhiều thị trấn đã bị phá hủy do chiến tranh, nhưng khi Abdulrahman trở về nhà sau khi học xong thạc sĩ về kỹ thuật kết cấu, cô đã tìm ra cách để giúp cải thiện tình hình.

Cô thành lập KESK, sáng kiến đầu tiên của Iraq dành riêng cho công trình xanh. Cô nhận thấy rằng việc tạo ra các công trình xanh hơn có nghĩa là kết hợp các công nghệ và vật liệu tiết kiệm năng lượng mới nhất với các phương pháp xây dựng truyền thống của Iraq.

Cô cam kết trong việc đảm bảo rằng các hoạt động xây dựng ngày nay không ảnh hưởng đến hạnh phúc của các thế hệ tương lai.

Tôi thường lo lắng về cuộc khủng hoảng khí hậu. Tôi không thể không tự hỏi làm thế nào mọi người có thể tìm thấy sự bình yên mà không tham gia vào giải pháp giảm thiểu rủi ro.

Basima Abdulrahman

Amina Al-Bish, Syria

Nhân viên cứu hộ tình nguyện

Khi cuộc nội chiến ở Syria leo thang vào năm 2017, Amina Al-Bish quyết định trở thành một trong những nữ tình nguyện viên đầu tiên của nhóm Phòng vệ Dân sự Syria, một tổ chức tình nguyện còn được gọi là Mũ bảo hiểm trắng, với hy vọng cứu sống và sơ cứu cho những người dân bị thương.

Amina sau đó đã tình nguyện cứu các nạn nhân của trận động đất tấn công Syria và Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 2/2023, tàn phá các khu dân cư và khiến các thành viên trong gia đình cô mắc kẹt dưới đống đổ nát.

Hiện tại, Al-Bish đang nỗ lực cải thiện cuộc sống của những phụ nữ khác trong cộng đồng của cô ở miền bắc Syria, nơi giao tranh vẫn tiếp diễn. Cô đang theo học ngành Quản trị Kinh doanh và cho biết ước mơ của cô là tham gia xây dựng một đất nước Syria hòa bình.

Sara Al-Saqqa, Lãnh thổ Palestine

Bác sĩ phẫu thuật tổng quát

Nữ bác sĩ phẫu thuật được chứng nhận đầu tiên ở Gaza, Tiến sĩ Sara Al-Saqqa làm việc tại bệnh viện lớn nhất ở Gaza, Al-Shifa.

Cô đã sử dụng tài khoản Instagram của mình để ghi lại trải nghiệm điều trị cho mọi người trong chiến tranh. Bệnh viện Al-Shifa bị hư hại nặng nề khi Israel tấn công Hamas.

Al-Saqqa đã đăng các nội dung về việc thiếu điện, nhiên liệu, nước và thực phẩm, khiến bệnh viện không thể điều trị cho bệnh nhân. Cô phải rời Al-Shifa ngay trước khi binh lính Israel đột kích vào bệnh viện, điều mà Lực lượng Phòng vệ Israel mô tả là một chiến dịch có chủ đích chống lại Hamas.

Al-Saqqa sinh ra và lớn lên ở Ả Rập Saudi, nhưng chuyển đến Gaza vào năm 2010. Cô học y tại Đại học Hồi giáo Gaza và ngành phẫu thuật tại Đại học Queen Mary ở London. Cô không còn là nữ bác sĩ phẫu thuật duy nhất ở Gaza, mà những người khác cũng nối bước cô.

Bayang, Trung Quốc

Người viết nhật ký và vận động phát triển bền vững

Kể từ năm 2018, Bayang đã ghi nhật ký sinh thái, theo dõi các loài địa phương và sự thay đổi nguồn nước, ghi lại thời tiết và quan sát thực vật.

Cô sống ở tỉnh Thanh Hải của Trung Quốc, với phần lớn diện tích trên Cao nguyên Tây Tạng và đang phải hứng chịu những tác động của biến đổi khí hậu như nhiệt độ cao hơn, sông băng tan chảy và sa mạc hóa.

Bayang là thành viên của Mạng lưới các nhà bảo vệ môi trường phụ nữ Sanjiangyuan và là người vận động ủng hộ sức khỏe và sự bền vững trong cộng đồng của cô.

Cô đã học được kỹ năng tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường - bao gồm son dưỡng môi, xà phòng và túi xách - để bảo vệ nguồn nước địa phương và truyền cảm hứng cho những người khác tham gia vì mục đích môi trường.

Susan Chomba, Kenya

Nhà khoa học

Hiện là giám đốc của Viện Tài nguyên Thế giới (WRI), Susan Chomba cho biết trải nghiệm về thời thơ ấu nghèo khổ ở quận Kirnyaga ở miền trung Kenya đã thúc đẩy cô giúp cải thiện cuộc sống của những người khác.

Cô chủ yếu quan tâm đến việc bảo vệ rừng, khôi phục cảnh quan và chuyển đổi hệ thống lương thực của châu Phi.

Từ những khu rừng nhiệt đới ở lưu vực Congo đến vùng Sahel khô cằn ở Tây Phi cũng như miền đông châu Phi, Chomba dành thời gian làm việc với những nông dân sản xuất nhỏ, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên, để giúp họ tận dụng tối đa đất đai của mình.

Cô chia sẻ kiến thức chuyên môn của mình với các chính phủ và nhà nghiên cứu để xây dựng các cộng đồng kiên cường hơn trước tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng.

Tôi bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi sự thờ ơ của các nhà lãnh đạo thế giới, đặc biệt là từ các nước phát thải lớn, những người cũng có sức mạnh kinh tế để thay đổi hướng đi nhưng bị tiền bạc, quyền lực và chính trị kìm hãm. Để quản lý những cảm xúc đó, tôi vùi mình vào các hành động thực tế, làm việc với phụ nữ và thanh niên trên khắp châu Phi về bảo vệ và phục hồi thiên nhiên, chuyển đổi hệ thống lương thực của chúng ta và thay đổi chính sách.

Susan Chomba

Leanne Cullen-Unsworth, Anh

Nhà khoa học hàng hải

Cỏ biển được biết đến với khả năng trữ carbon và cung cấp nơi sinh trưởng an toàn cho cá, nhưng một số nơi cư ngụ của loài sinh dưới nước này đã bị tàn phá.

Leanne Cullen-Unsworth là một trong những nhà sáng lập và CEO hiện nay của Project Seagrass, một chương trình phục hồi cỏ biển đầu tiên tại Anh với quy mô đáng kể.

Dự án giúp quy trình dễ dàng hơn bằng việc sử dụng robot được điều khiển từ xa để gieo mầm, và có thể tạo một bản thiết kế để giúp các quốc gia khác phục hồi những cánh đồng cỏ dưới nước.

Là một nhà khoa học đa lĩnh vực với hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghiên cứu hàng hải, bà Cullen-Unsworth dành trọn sự cống hiến cho việc bảo tồn và phục hồi dựa vào khoa học.

Nếu làm một mình thì phải làm rất nhiều việc, nhưng mọi người đang cùng phối hợp và chia sẻ kiến thức. Về phần nhỏ của chính tôi, tôi biết chúng tôi có thể làm sống lại nơi cư ngụ quan trọng, bảo vệ nó và phục hồi vì tất cả các lợi ích mang lại cho hành tinh và xã hội của chúng ta.

Leanne Cullen-Unsworth

Canan Dagdeviren, Thổ Nhĩ Kỳ

Nhà khoa học và nhà phát minh

Là phó giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) ở Mỹ, Canan Dagdeviren gần đây đã phát minh ra một miếng dán có thể sử dụng sóng siêu âm để phát hiện sớm ung thư vú.

Cô lấy cảm hứng từ dì của mình, người bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú giai đoạn cuối ở tuổi 49, dù đã được tầm soát ung thư thường xuyên và qua đời sáu tháng sau đó.

Bên giường bệnh của dì, Dagdeviren đã vạch ra một kế hoạch sơ bộ về một thiết bị chẩn đoán có thể được tích hợp vào áo ngực, cho phép việc sàng lọc thường xuyên hơn những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư vú. Công nghệ này có khả năng cứu sống hàng triệu người.

Izabela Dłużyk, Ba Lan

Kỹ thuật viên âm thanh

Cầm trong tay dụng cụ ghi âm, Izabela Dłużyk bắt đầu ghi lại những âm thanh đặc biệt của Białoweiza, một trong những khu rừng cổ nhất và được bảo tồn tốt nhất Châu Âu, ở Ba Lan.

Người ghi lại âm thanh khắp nơi này khác thường không chỉ vì cô là một phụ nữ trẻ làm một công việc vốn do nam giới chiếm đa số mà còn vì cô bị mù bẩm sinh.

Dłużyk đã phát triển khả năng nhạy cảm đặc biệt với tiếng chim hót kể từ khi gia đình tặng cho cô một chiếc máy ghi âm vào năm 12 tuổi và cô có thể xác định hoàn toàn các loài vật thông qua thính giác của mình.

Cô tin rằng đó là một đặc ân khi được chia sẻ "tất cả những điều tốt đẹp, vẻ đẹp và niềm an ủi" mà âm thanh từ thiên nhiên mang lại, "bất kể những khác biệt mà chúng ta có thể cảm nhận được giữa nhau".

Marcela Fernández, Colombia

Hướng dẫn viên thám hiểm

Những dòng sông băng mang đến nguồn nước sạch cần thiết cho các cộng đồng địa phương, nhưng tại Colombia chúng đang biến mất nhanh chóng.

Người sáng lập Marcela Fernández và đồng nghiệp của cô từ tổ chức phi chính phủ Cumbres Blancas (White Peaks) đã nâng cao nhận thức liên quan đến vấn đề này, nhấn mạnh đến trong số 14 sông băng đã từng tồn tại, chỉ còn sót lại 6 và một số trong đó đang đối diện với các nguy cơ.

Thông qua thám hiểm khoa học và tập hợp một đội ngũ gồm những vận động viên leo núi, nhiếp ảnh gia, nhà khoa học và nghệ sĩ, Fernández đã giám sát sự thay đổi và phát triển các cách sáng tạo để ngăn chặn khả năng sông băng biến mất.

Với dự án "Pazabordo" (Khởi động hòa bình), cô cũng đến các khu vực chịu ảnh hưởng do bạo lực trong suốt thời gian xảy ra xung đột vũ trang kéo dài 50 năm ở Colombia.

Các sông băng đã dạy tôi cách đối phó với nỗi đau khổ, sự mất mát... Khi bạn lắng nghe sông băng bạn biết rằng sự biến mất là một tổn thất mà chúng ta không thể đảo ngược, nhưng chúng ta có thể cống hiến và để lại dấu ấn.

Marcela Fernández

Timnit Gebru, Mỹ

Chuyên gia về AI

Là một nhà khoa học máy tính trí tuệ nhân tạo có ảnh hưởng lớn, Timnit Gebru là người sáng lập và giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu trí tuệ nhân tạo phân tán (DAIR), được thành lập như "không gian dành cho nghiên cứu AI độc lập, lấy cộng đồng làm nền tảng, không chịu ảnh hưởng lan rộng của Big Tech (các đại gia công nghệ)" .

Cô đã chỉ trích sự thiên vị chủng tộc trong công nghệ nhận dạng khuôn mặt và đồng sáng lập một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động nhằm cải thiện việc đưa người da màu vào AI.

Nhà khoa học máy tính gốc Ethiopia này nằm trong hội đồng AddisCoder, nơi dạy lập trình cho sinh viên Ethiopia.

Khi làm đồng lãnh đạo nhóm đạo đức AI của Google vào năm 2020, cô là đồng tác giả một báo cáo học thuật nêu ra các vấn đề trong mô hình ngôn ngữ AI, bao gồm thành kiến về cấu trúc đối với người thiểu số cũng như những người và địa điểm bị gạt ra ngoài lề xã hội.

Báo cáo đã dẫn đến việc cô rời công ty - vào thời điểm đó, công ty trả lời rằng báo cáo đã bỏ qua nghiên cứu liên quan và cho biết Gebru đã từ chức. Tuy nhiên, Gebru cho biết cô đã bị sa thải vì nêu ra vấn đề phân biệt đối xử ở nơi làm việc.

Claudia Goldin, Mỹ

Nhà kinh tế học và người đoạt giải Nobel

Là nhà sử học kinh tế và kinh tế học lao động người Mỹ, Claudia Goldin đã được trao giải Nobel kinh tế năm 2023 vì công trình nghiên cứu về việc làm của phụ nữ và nguyên nhân dẫn đến chênh lệch lương theo giới.

Bà là người phụ nữ thứ ba nhận giải Nobel và là người đầu tiên không chia sẻ giải thưởng với các đồng nghiệp nam.

Bà Goldin là Giáo sư Kinh tế Henry Lee tại Đại học Harvard và chuyên nghiên cứu các chủ đề như bất bình đẳng thu nhập, giáo dục và nhập cư.

Một số công trình có ảnh hưởng nhất của bà nghiên cứu về quá trình xây dựng sự nghiệp và gia đình của phụ nữ, cũng như tác động của thuốc tránh thai đối với các quyết định về công việc và hôn nhân của phụ nữ.

Trần Gấm, Việt Nam

Chủ doanh nghiệp khí sinh học

Năm 2012, Trần Gấm bắt đầu giới thiệu thêm các nguồn năng lượng thân thiện với khí hậu tới các trang trại ở Việt Nam.

Bà mẹ hai con nhìn thấy cơ hội trên thị trường nên bắt đầu kinh doanh lắp đặt và quản lý công trình khí sinh học tại Hà Nội, sau đó mở rộng hoạt động sang 3 tỉnh lân cận.

Dự án của cô giúp nông dân cắt giảm chi phí bằng cách biến phân bò và lợn, lục bình và các chất thải khác thành khí sinh học - được coi là nguồn năng lượng bền vững hơn nhiều so với khí tự nhiên - sau đó có thể được sử dụng làm năng lượng để nấu ăn và sinh hoạt trong gia đình.

Các doanh nghiệp như của bà Gấm thu hút cộng đồng địa phương và thúc đẩy sự hỗ trợ chính trị cần thiết cho việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Chúng ta phải sống và phải sống tốt, vì vậy tôi đã cố gắng đối phó và bảo vệ những người thân yêu bằng cách tăng cường sức khỏe thông qua tập thể dục, ăn uống cân bằng và duy trì thói quen ngủ nghỉ. Tôi cũng khuyến khích mọi người sống theo lối sống hữu cơ, tự trồng trái cây và rau quả, đồng thời ủng hộ việc sử dụng thuốc trừ sâu hóa học trên rau.

Trần Gấm

Anna Huttunen, Phần Lan

Chuyên gia công nghệ về tác động của carbon

Là một người đam mê giao thông bền vững, Anna Huttunen thúc đẩy việc đi lại xanh hơn, sạch hơn, hiệu quả hơn ở thành phố Lahti của Phần Lan, được trao giải Thủ đô Xanh châu Âu 2021

Cô lãnh đạo mô hình kinh doanh carbon cá nhân mang tính đột phá của thành phố - ứng dụng đầu tiên trên thế giới cho phép người dân kiếm tiền bằng cách sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường như đi xe đạp hoặc phương tiện giao thông công cộng.

Cô làm cố vấn về các thành phố trung hòa về khí hậu cho NetZeroCities, một tổ chức giúp các thành phố châu Âu cố gắng đạt được mức trung hòa về khí hậu vào năm 2030.

Huttunen đặt mục tiêu khiến những người khác hào hứng với việc đi lại bền vững và là người ủng hộ nhiệt tình cho việc đi xe đạp, điều mà cô coi là tương lai của giao thông vận tải ở các thành phố.

Các đô thị trên khắp thế giới có rất nhiều người tuyệt vời đang làm việc để mang lại cuộc sống bền vững hơn cho người dân. Hãy tham gia, đóng góp và trở thành một phần của sự chuyển đổi!

Anna Huttunen

Gladys Kalema-Zikusoka, Uganda

Bác sĩ thú y

Là một bác sĩ thú y và nhà bảo tồn người Uganda từng đoạt giải thưởng, Gladys Kalema-Zikusoka nỗ lực cứu loài khỉ đột núi đang có nguy cơ tuyệt chủng của đất nước, nơi môi trường sống của chúng đang bị xói mòn do biến đổi khí hậu.

Bà là người sáng lập và Giám đốc điều hành của Tổ chức Bảo tồn Thông qua Y tế Công cộng, một tổ chức phi chính phủ thúc đẩy bảo tồn đa dạng sinh học bằng cách cho phép con người, khỉ đột và các động vật hoang dã khác cùng tồn tại, đồng thời cải thiện sức khỏe và môi trường sống của chúng.

Sau ba thập niên, bà đã giúp tăng số lượng khỉ đột núi từ 300 lên khoảng 500 con, đủ để hạ cấp loài động vật này từ mức cực kỳ nguy cấp xuống mức nguy cấp.

Kalema-Zikusoka được Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc vinh danh là Nhà vô địch Trái đất vào năm 2021.

Điều mang lại cho tôi hy vọng trong cuộc khủng hoảng khí hậu là ngày càng có nhiều sự thừa nhận rằng nó cần phải được giải quyết khẩn cấp. Có những phương pháp sáng tạo để giảm thiểu và thích ứng với cuộc khủng hoảng này

Gladys Kalema-Zikusoka

Sonia Kastner, Mỹ

Lập trình viên công nghệ phát hiện cháy rừng

Năm 2023 đã chứng kiến những vụ cháy rừng hoành hành tại một số khu rừng lớn nhất thế giới. Với việc các lính cứu hoả gặp nhiều khó khăn trong việc kiềm chế quy mô và sự lan rộng của đám cháy, Sonia Kastner đã thành lập một tổ chức để giúp phát hiện cháy sớm hơn.

Pano AI sử dụng công nghệ trí thông minh nhân tạo AI để chuẩn bị các phản ứng nhanh hơn trước khi đám cháy lan rộng bằng cách dò quét khung cảnh để phát hiện bất kỳ tín hiệu gây cháy và cảnh báo người ứng phó, thay vì dựa vào các thành viên công chúng để kêu gọi dịch vụ trợ giúp khẩn cấp.

Kastner trước đó đã mất hơn 10 năm làm việc trong lĩnh vực khởi nghiệp công nghệ đa dạng ngành nghề.

Điều mang lại cho tôi hy vọng là sức mạnh không thể tin được trong sự cải tiến của nhân loại. Tôi đã được tận mắt chứng kiến khả năng tiềm năng của công nghệ và các giải pháp do dữ liệu thúc đẩy để giúp giải quyết các hậu quả tồi tệ nhất do khủng hoảng khí hậu gây nên.

Sonia Kastner

Astrid Linder, Thuỵ Điển

Giáo sư về an toàn giao thông

Trong nhiều thập niên, ô tô đã được sản xuất với việc thử nghiệm va chạm bằng hình nộm dựa trên khuôn mẫu nam giới - mặc dù số liệu thống kê cho thấy phụ nữ có nhiều nguy cơ bị thương hoặc tử vong hơn trong trường hợp va chạm trực diện.

Kỹ sư Astrid Linder đã nỗ lực thay đổi điều đó, dẫn đầu dự án tạo ra hình nộm thử nghiệm va chạm dựa trên phụ nữ có kích thước trung bình đầu tiên trên thế giới, có tính đến hình thái cơ thể phụ nữ.

Là giáo sư về An toàn Giao thông tại Viện Nghiên cứu Giao thông và Đường bộ Quốc gia Thụy Điển (VTI) và trợ lý giáo sư tại Đại học Chalmers, bà Linder là chuyên gia về cơ sinh học và phòng chống thương tích trên đường

Neha Mankani, Pakistan

Nữ hộ sinh

Sau các trận lũ lụt kinh hoàng xảy ra ở Pakistan vào năm ngoái, nữ hộ sinh Neha Mankani đã đi đến các khu vực bị ảnh hưởng để giúp đỡ bằng kĩ năng của mình.

Thông qua tổ chức từ thiện của mình, Mama Baby Fund, Mankani và đội ngũ của cô đã cung cấp các dụng cụ chăm sóc sinh sản mang tính sinh tồn và chăm sóc hộ sinh cho hơn 15.000 hộ gia đình bị ảnh hưởng do lũ lụt.

Hoạt động điển hình của cô là tập trung vào các nơi thiếu thốn nguồn lực, phản ứng mang tính khẩn cấp và các cộng đồng chịu ảnh hưởng từ khí hậu.

Mama Baby Fund hiện đã huy động đủ tiền để khởi động dịch vụ cứu thương bằng thuyền, giúp chuyên chở các phụ nữ có thai sống ở khu vực ven biển đến các bệnh viện và phòng khám lân cận để được điều trị khẩn cấp.

Công việc của các nữ hộ sinh trong các cộng đồng chịu các thảm họa liên quan đến mội trường là rất quan trọng. Chúng tôi đều là những người phản ứng khẩn cấp đầu tiên và các nhà hoạt động môi trường, đảm bảo rằng phụ nữ có thể tiếp tục nhận được sự chăm sóc sinh sản và hậu sinh mà họ cần, thậm chí khi tình hình xung quanh diễn ra ngày càng xấu đi.

Neha Mankani

Wanjira Mathai, Kenya

Cố vấn môi trường

Là nhà lãnh đạo truyền cảm hứng cho cả lục địa, Wanjira Mathai có hơn 20 năm kinh nghiệm vận động cho sự thay đổi xã hội và môi trường.

Bà lãnh đạo Phong trào Vành đai xanh, một tổ chức cơ sở bản địa mang tính biểu tượng ở Kenya nhằm trao quyền cho phụ nữ thông qua việc trồng cây, do mẹ của bà, người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2004, Wangari Maathai, thành lập.

Mathai hiện là giám đốc điều hành Quan hệ đối tác toàn cầu và Châu Phi tại Viện Tài nguyên Thế giới, đồng thời là chủ tịch của Quỹ Wangari Maathai

Bà hiện là cố vấn Châu Phi cho Quỹ Trái đất Bezos, cũng như cho Liên minh Nấu ăn Sạch và Quỹ Khí hậu Châu Âu.

Hành động là "địa phương". Chúng ta cần hỗ trợ các sáng kiến địa phương như các doanh nhân kinh doanh bền vững và các công việc do cộng đồng lãnh đạo liên quan đến việc phục hồi, năng lượng tái tạo và nền kinh tế tuần hoàn. Những nỗ lực từ dưới lên như thế này mang lại cho tôi hy vọng vì chúng cho chúng ta thấy những gì có thể thực hiện được.

Wanjira Mathai

Isabel Farías Meyer, Chile

Nhà vận động về chứng mãn kinh sớm

Isabel Farías Meyer chưa bao giờ nghi ngờ rằng chu kỳ kinh nguyệt không đều của mình là triệu chứng của bất cứ bệnh gì đáng ngờ, nhưng ở tuổi 18, cô được chẩn đoán mắc chứng mãn kinh sớm hoặc suy buồng trứng sớm. Tình trạng này xảy ra khi buồng trứng ngừng hoạt động bình thường và ảnh hưởng đến khoảng 1% phụ nữ dưới 40 tuổi.

Những phụ nữ có các triệu chứng tương tự như thời kỳ mãn kinh, nhưng ở độ tuổi rất sớm. Farias đã thẳng thắn nói về việc căn bệnh này ảnh hưởng đến cuộc sống của cô như thế nào, bao gồm cả việc phải sống chung với bệnh loãng xương.

Nhà báo 30 tuổi này đã thành lập một tổ chức đầu tiên trong khu vực dành cho những người mãn kinh sớm ở Mỹ Latinh để chia sẻ thông tin, chống lại những quan niệm sai lầm và tạo ra không gian an toàn cho những người đang sống chung với căn bệnh này.

Bác sĩ Natalie Psaila, Malta

Bác sĩ y khoa

Malta là quốc gia có một số quy định nghiêm ngặt nhất về nạo phá thai ở châu Âu và bác sĩ Natalie Psaila đã giúp đỡ những phụ nữ cần thông tin cũng như lời khuyên.

Cô đồng sáng lập Doctors for Choice Malta, đồng thời ủng hộ việc phi hình sự hóa và tiến tới hợp pháp hóa quyền phá thai cũng như những cách tiếp cận tốt hơn với các biện pháp tránh thai.

Psaila cho biết lệnh cấm gần như toàn diện ở Malta, nơi chỉ cho phép phá thai nếu tính mạng của phụ nữ gặp nguy hiểm, có nghĩa là phụ nữ phải uống thuốc mà không có sự giám sát y tế. Cô đã thành lập một đường dây trợ giúp phụ nữ trước, trong và sau khi phá thai.

Cô cũng đã xuất bản sách giáo dục giới tính dành cho trẻ từ 10 đến 13 tuổi mang tên 'Hành trình tuyệt vời của cơ thể tôi', nhằm giúp nâng cao kiến thức về sức khỏe sinh sản trong nước.

Olena Rozvadovska, Ukraine

Người vận động vì quyền trẻ em

Giúp đỡ trẻ em Ukraine vượt qua sang chấn chiến tranh là sứ mệnh của Olena Rozvadovska. Cô là người đồng sáng lập Voices of Children (Tiếng nói con trẻ), một tổ chức từ thiện cung cấp dịch vụ hỗ trợ tâm lý.

Tổ chức này bắt đầu như một sáng kiến cấp cơ sở vào năm 2019, bốn năm sau đó, Rozvadovska đã xung phong đến gần tiền tuyến ở Donbas khi phe ly khai được Nga hậu thuẫn bắt đầu tấn công Ukraine.

Tổ chức này hiện có hơn 100 nhà tâm lý học làm việc tại 14 trung tâm cũng như đường dây nóng miễn phí. Nó đã giúp hàng chục ngàn trẻ em và các bậc cha mẹ.

Rozvadovska đã góp mặt trong phim tài liệu được đề cử giải Oscar có tên A House Made of Splinters (Ngôi nhà xây từ mảnh vỡ) và cùng với nhóm của mình, Rozvadovska đã xuất bản cuốn sách War Through the Voices of Children (Cuộc chiến qua tiếng nói của con trẻ).

Rumaitha Al Busaidi, Oman

Nhà khoa học

'Phụ nữ và trẻ em gái, các bạn là một phần của giải pháp khí hậu' là tiêu đề của bài nói chuyện TED năm 2021 của nhà khoa học người Oman Rumaitha Al Busaidi. Bài nói chuyện này đã thu hút hơn một triệu lượt xem và phản ánh sự ủng hộ của cô đối với quyền của phụ nữ Ả Rập.

Chuyên môn của Al Busaidi đã giúp cô có được vị trí trong Hội đồng Thanh niên Ả Rập về Biến đổi Khí hậu và Hiệp hội Môi trường Oman.

Cô cũng tư vấn cho chính quyền Biden về việc cung cấp viện trợ nước ngoài dựa trên thông tin về khí hậu và chính phủ Greenland về du lịch bền vững.

Cô là người phụ nữ Oman trẻ nhất đến Nam Cực và là người sáng lập WomeX, một nền tảng giúp phụ nữ Ả Rập phát triển kỹ năng đàm phán kinh doanh

Giải pháp số một để khắc phục biến đổi khí hậu là trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái. Hiệu ứng cấp số nhân mà họ tạo ra trong cộng đồng của mình sẽ thay đổi nhận thức và hành động, đồng thời bảo vệ nơi mà chúng ta gọi là nhà này.

Rumaitha Al Busaidi

Sumini, Indonesia

Người quản lý rừng

Ở tỉnh Aceh bảo thủ của Indonesia, việc phụ nữ làm lãnh đạo là điều bất thường.

Khi Sumini nhận ra nguyên nhân chính gây ra lũ lụt ở làng cô là nạn phá rừng, điều này cũng góp phần gây ra biến đổi khí hậu, cô quyết định hành động và làm việc với những phụ nữ khác trong cộng đồng.

Nhóm của cô đã nhận được giấy phép từ Bộ Môi trường và Lâm nghiệp cho phép cộng đồng Làng Damaran Baru quản lý khu vực này, toàn bộ 251 ha rừng, trong 35 năm

Hiện cô lãnh đạo Đơn vị Quản lý Rừng Làng (LPHK), để ngăn chặn việc khai thác gỗ bất hợp pháp và các thợ săn hổ Sumatra, tê tê và các động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng khác.

Với nạn phá rừng và săn trộm động vật hoang dã tràn lan ngày nay, các khu rừng ngày càng được chú ý nhiều hơn khi nói đến cách chúng ta cùng nhau giải quyết khủng hoảng khí hậu. Giữ rừng, giữ sự sống.

Sumini

Fabiola Trejo, Mexico

Nhà tâm lý học xã hội

Khi nhà tâm lý học xã hội Fabiola Trejo bắt đầu hành trình học thuật của mình cách đây gần hai thập niên, không có bất kỳ nghiên cứu nào ở Mexico tập trung vào khoái cảm tình dục của phụ nữ như một vấn đề công bằng xã hội.

Bà Trejo đã tiên phong bằng công việc của mình, nghiên cứu sự bất bình đẳng xã hội, bạo lực trên cơ sở giới tính và quyền lực chính trị của khoái cảm tình dục, đồng thời tìm cách thúc đẩy công bằng trong tình dục cho phụ nữ.

Bà lập luận rằng một số bất bình đẳng khiến phụ nữ dễ bị tổn thương hơn về mặt tình dục. Thông qua các buổi diễn thuyết, nghiên cứu khoa học và hội thảo thực tế, bà giúp mọi người khám phá niềm vui, cực khoái và thủ dâm theo những cách khắc phục những vấn đề này.

Công việc của bà gây được tiếng vang ở các cộng đồng châu Mỹ Latinh và nói tiếng Tây Ban Nha, nơi các vấn đề xung quanh sức khỏe và tình dục của phụ nữ vẫn là điều cấm kỵ.

Jennifer Uchendu, Nigeria

Nhà vận động ủng hộ sức khỏe tâm thần

Tham vọng của tổ chức do thanh niên lãnh đạo SustyVibes, do Jennifer Uchendu thành lập, là biến tính bền vững trở thành hành động hữu ích, dễ hiểu và thú vị.

Công việc gần đây của Uchendu tập trung vào việc khám phá tác động của khủng hoảng khí hậu đối với sức khỏe tâm thần của người châu Phi, đặc biệt là giới trẻ.

Năm 2022, cô thành lập dự án Châu Phi lo lắng về sinh thái (TEAP) để tập trung vào việc xác nhận và bảo vệ cảm xúc về khí hậu ở người Châu Phi thông qua nghiên cứu, vận động và liệu pháp tâm lý dựa trên nhận thức về khí hậu.

Mục tiêu của cô là làm việc với những người và tổ chức quan tâm đến việc thay đổi tư duy và thực hiện công việc khó khăn và thường không thoải mái là tìm hiểu về cảm xúc khí hậu.

Tôi trải qua nhiều cảm xúc khác nhau khi nói đến cuộc khủng hoảng khí hậu. Tôi đang dần dần chấp nhận sự thật rằng tôi sẽ không bao giờ có thể làm đủ mà thay vào đó, tôi có thể cố gắng hết sức. Thể hiện sự đoàn kết với những người khác để hành động, nghỉ ngơi và là chính mình giúp tôi bảo vệ những cảm xúc do khí hậu gây ra.

Jennifer Uchendu

Anamaría Font Villarroel, Venezuela

Nhà vật lý hạt

Là một nhà nghiên cứu về vật lý hạt, Giáo sư Anamaría Font Villarroel tập trung vào thuyết siêu dây, lý thuyết tìm cách giải thích tất cả các hạt và lực cơ bản trong tự nhiên bằng cách mô hình hóa chúng như những sợi năng lượng nhỏ bé, có trường rung động.

Nghiên cứu của bà Font đã giúp chúng ta hiểu sâu hơn về hệ quả của lý thuyết khi nói đến cấu trúc của vật chất và lực hấp dẫn lượng tử, những yếu tố này cũng có ý nghĩa trong công tác mô tả về Hố Đen và những khoảnh khắc đầu tiên sau Vụ Nổ lớn (Big Bang).

Trước đây, bà đã nhận được giải thưởng Fundación Polar ở Venezuela và năm nay được chọn là người nhận Giải thưởng Phụ nữ trong Khoa học của UNESCO.

Hồ Ỷ Vân (Qiyun Woo), Singapore

Người kể chuyện

Là một nhà hoạt động môi trường và sáng tạo nội dung, Hồ Ỷ Vân sử dụng mạng xã hội để chia sẻ ý tưởng về biến đổi khí hậu.

Nền tảng trực tuyến The Weird and the Wild được cô tạo nên nhằm góp phần giúp khoa học về khí hậu trở nên dễ tiếp cận hơn và bớt đáng sợ hơn. Nền tảng này tập trung vào nội dung để khuyến khích, giáo dục và giúp các cộng đồng cùng tham gia vào hành động chống biến đổi khí hậu.

Cô cũng đồng chủ trì một chương trình podcast về khí hậu tập trung về Đông Nam Á gọi là Climate Cheesecake, có mục tiêu chia những chủ đề khí hậu phức tạp thành các vấn đề nhỏ có thể kiểm soát được.

Cô cũng là một Nhà thám hiểm Trẻ tuổi của National Geographic

Cuộc khủng hoảng khí hậu mang tính phức tạp, khó khăn và đáng sợ. Chúng ta có thể tiếp cận nó với sự tò mò nhẹ nhàng nhưng không khoan nhượng - thay vì nỗi sợ hãi - từ đó chúng ta có thể giữ trái tim mềm mại để chăm nom cho thế giới, trong khi mài dũa các công cụ của chúng ta để giải quyết những gì không có tác dụng và thiết lập những gì mang lại lợi ích.

Hồ Ỷ Vân (Qiyun Woo)

Elham Youssefian, Mỹ/Iran

Cố vấn về khí hậu và người khuyết tật

Là một luật sư nhân quyền khiếm thị, Elham Youssefian là người ủng hộ nhiệt thành cho sự hòa nhập của người khuyết tật khi giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, đặc biệt liên quan đến ứng phó khẩn cấp với các sự cố khí hậu

Sinh ra và lớn lên ở Iran, Youssefian di cư sang Mỹ năm 2016. Hiện bà đóng vai trò quan trọng trong Liên minh Người khuyết tật Quốc tế, một mạng lưới toàn cầu gồm hơn 1.100 tổ chức đại diện cho người khuyết tật.

Sứ mệnh của bà là giáo dục những người ra quyết định về nghĩa vụ của họ khi nói đến tác động của biến đổi khí hậu đối với người khuyết tật. Bà cũng ủng hộ tiềm năng to lớn của những người khuyết tật trong cuộc chiến chống khủng hoảng khí hậu.

Chúng tôi, với tư cách là những người khuyết tật, đã nhiều lần chứng minh khả năng của mình trong việc vượt qua những thử thách phức tạp và tìm ra giải pháp ngay cả khi dường như không có giải pháp nào tồn tại. Người khuyết tật có thể và nên đứng đầu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Elham Youssefian

BBC 100 Phụ nữ 2023: Ai có tên trong danh sách năm nay?

Văn hóa & Giáo dục

Afroze-Numa, Pakistan

Hosai Ahmadzai, Afghanistan

Esi Buobasa, Ghana

Chila Kumari Burman, Anh

Paulina Chiziane, Mozambique

Susanne Etti, Úc

Jannatul Ferdous, Bangladesh

Licia Fertz, Ý

Natalia Idrisova, Tajikistan

Vee Kativhu, Zimbabwe/Anh

Huda Kattan, Mỹ

Sophia Kianni, Mỹ

Arati Kumar-Rao, Ấn Độ

Marijeta Mojasevic, Montenegro

Sarah Ott, Mỹ

Jetsunma Tenzin Palmo, Ấn Độ

Lala Pasquinelli, Argentina

Jess Pepper, Anh

Matcha Phorn-in, Thái Lan

Carolina Díaz Pimentel, Peru

Shairbu Sagynbaeva, Cộng hoà Kyrgyz

Daria Serenko, Nga

Kera Sherwood-O'Regan, New Zealand

Sagarika Sriram, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE)

Clara Elizabeth Fragoso Ugarte, Mexico

Louise Mabulo, Philippines

Oksana Zabuzhko, Ukraine

Giải trí & Thể thao

Aitana Bonmatí, Tây Ban Nha

Antinisca Cenci, Ý

Andreza Delgado, Brazil

Desak Made Rita Kusuma Dewi, Indonesia

America Ferrera, Mỹ

Anne Grall, Pháp

Georgia Harrison, Anh quốc

Harmanpreet Kaur, Ấn Độ

Dayeon Lee, Hàn Quốc

Justina Miles, Mỹ

Dia Mirza, Ấn Độ

Zandile Ndhlovu, Nam Phi

Alice Oseman, Anh

Paramida, Đức

Camila Pirelli, Paraguay

Aziza Sbaity, Lebanon

Khine Hnin Wai, Myanmar

Bianca Williams, Anh quốc

Chính trị & Vận động

Maryam Al-Khawaja, Bahrain/Đan Mạch

Shamsa Araweelo, Somalia/Anh quốc

Yasmina Benslimane, Morocco

Yael Braudo-Bahat, Israel

Alicia Cahuiya, Ecuador

Amal Clooney, Anh/Lebanon

Dehenna Davison, Anh quốc

Christiana Figueres, Costa Rica

Bella Galhos, Timor-Leste

Rina Gonoi, Nhật Bản

Sonia Guajajara, Brazil

Renita Holmes, Mỹ

Nataša Kandić, Serbia

Rukshana Kapali, Nepal

Sofia Kosacheva, Nga

Monica McWilliams, Anh quốc

Najla Mohamed-Lamin, Western Sahara

Ulanda Mtamba, Malawi

Tamar Museridze, Georgia

Neema Namadamu, Cộng hòa Dân chủ Congo

Michelle Obama, Mỹ

Sepideh Rashnu, Iran

Bernadette Smith, Đảo Turtle/ Canada

Iryna Stavchuk, Ukraine

Gloria Steinem, Mỹ

Summia Tora, Afghanistan

Từ Tảo Tảo (Xu Zaozao), Trung Quốc

Khoa học, Sức khỏe & Công nghệ

Basima Abdulrahman, Iraq

Amina Al-Bish, Syria

Sara Al-Saqqa, Lãnh thổ Palestine